Özel Eğitimci Kimdir?

Özel Eğitimci Kimdir?

Üniversitelerin Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü Lisans, Yüksek Lisans ya da Doktora bölümlerinden mezun öğretmen ve uzmanlara özel eğitimci denir.

 

Özel Eğitim Nedir?

Özel eğitim, bireyin tüm ya da bazı alanlarda gelişimsel olarak geriliğinden kaynaklanan yetersizliğini azaltmak, ortadan kaldırmak ya da var olan durumunu daha iyi bir düzeye çıkartmak amacıyla özel olarak yetiştirilmiş uzmanların özel olarak hazırladığı programlar, yöntemler ve materyaller kullanarak yaptığı eğitimdir.

 

Kimlerin Özel Eğitime İhtiyacı Vardır?

Gelişimsel yaşı itibari ile yaşıtlarına oranla gerilik gözlenmiş ya da testler ile onaylanmış çocukların eğitime ihtiyacı vardır. Eğer herhangi bir tanılama yapılmadıysa ve çocuğunuz aşağıdaki özelliklerin bazılarını gösteriyor ya da bunlara benzer şeyler yapıyorsa özel bir eğitime ihtiyaç duyuyor olabilir:

  • Gelişimsel olarak geç oturma, emekleme, yürüme, koşma, konuşma
  • Çocuğunuza seslendiğinizde size bakmıyorsa (ismine tepki vermiyorsa)
  • Oyun kurmakta zorlanıyorsa
  • Televizyon, tablet ve telefona uzun süre maruz kalmışsa ( günde 1-2 saatten daha fazla)
  • Bazı nesneleri takıntılı biçimde taşıyor, diziyor ya da düzeltiyorsa
  • Uzun süreli ağlama krizleri var ve bunları durduramıyorsanız
  • Bir oyuncağı işlevine uygun kullanamıyorsa (oyuncak telefonla konuşmak yerine yerde sürtüyor veya vuruyorsa)
  • Bir oyuncak veya nesneyle kısa süre ilgilenip hemen başka bir şeye geçiyorsa
  • Sizinle veya etraftaki insanlarla göz kontağı az ise
  • Çok sessiz, sakin olup hiçbir talepte bulunmuyorsa
  • Yaşadıklarını ifade etmede zorlanıyorsa
  • Sadece yalnız oynamayı tercih edip kimseyle oyun kurmuyorsa
  • Belli rutinleri varsa ve bu rutinler değiştiğinde ağlama krizlerine giriyorsa
  • Dikkat ve yoğunlaşma becerilerinde sorun var ise
  • 5 yaşında ve 5N1K (Neden, Nasıl, Ne, Nerede, Ne Zaman, Kim) sorularına yanıt veremiyorsa
  • Akademik başarısı düşükse
  • Arkadaşlarıyla sosyal ilişkilerinde sorun yaşıyorsa
  • Yaşadıklarını ve öğrendiklerini çabuk unutuyorsa

DİLGEM’ de Bireyin Özel Eğitim Almasına Nasıl Karar Verilir?

Çocuk ve Ergen Psikiyatristi tarafından tanısı konulduktan sonra bireyin var olan yetersizliğine bağlı olarak klinik psikolog, dil ve konuşma terapisti ya da özel eğitim uzmanı kendi alanlarında bireyin gelişimini değerlendirirler. Bu değerlendirme sırasında ölçüt her zaman normal gelişim gösteren bireylerdir.

  • Bireyi değerlendiren uzman klinik psikolog ise; gerekli gördüğünde gelişimsel ve zeka testlerinden uygun olanı (AGTE, DENVER, WISC-4) yaparak gelişimsel olarak yetersizliğin boyutunu ölçer ve eğer ihtiyacı varsa özel eğitim birimine yönlendirir.
  • Bireyi değerlendiren uzman dil ve konuşma terapisti ise; yine gerekli gördüğünde dil ve konuşma alanında gelişimsel değerlendirme testlerini uygulayarak, bireyin dil becerilerindeki gelişimsel yetersizliğinin boyutunu ölçer ve aynı zamanda terapideki gözlemleriyle özel eğitime ihtiyacı olup olmadığına karar verir.
  • Bireyi değerlendiren özel eğitim uzmanı ise; bireyle birlikte oyun oynayarak bireyin gelişimsel yaşına bağlı olmak koşuluyla yapması gereken becerileri değerlendirir; bireyin iletişim sırasında verdiği cevaplara, sınıf içeresindeki davranışlarına bakarak eğitime ihtiyacı olup olmadığına karar verir.

DİLGEM’ de Özel Eğitim Uzmanları Neler Yapar?

Uzman ilk olarak bireyi gelişimsel açıdan değerlendirerek durumunu saptar. Daha sonra  bireyin durumu konusunda aileyi bilgilendirir. Sonra aile, özel eğitim uzmanı, klinik psikolog ve dil ve konuşma terapistiyle hep birlikte bireyin yetersizliği bulunan alanlarda koordineli olarak çalışmaya başlarlar. Örneğin; özel eğitim uzmanı ince motor gelişiminde yetersizliği olan bireyle seans sırasında gelişimi destekleyici etkinlikler yaparken, aileye de evde bu gelişimi destekleyici hangi etkinleri yapacağı konusunda yol gösterir. Bireyin birden fazla alanda yetersizliği varsa yine seans içerisinde bunu destekleyici etkinlikler yaparken aileyi de bu konuda bilgilendirerek evde veya okulda yapılacaklar konusunda aileye kılavuzluk eder. Her ders sonunda aileye öğrencinin gelişimiyle ilgili bilgi vererek ailenin isteklerine ve sorularına yanıt verir.

 

Kaynakça

Bu makale Amando Morin tarafından Understood sitesinde yayınlanan yazı kaynak alınarak hazırlanmıştır. Amanda Morin, 10 yıl boyunca sınıflarda erken müdahale uzmanı olarak çalışmıştır. Kendisi bir yazar, konuşmacı, eğitim savunucusu, erken çocukluk eğitimcisi ve podcast sunucusudur. Orijinal metne buradan ulaşabilirsiniz.