Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna ne sebep olur?

Beyin araştırmacıları Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan insanlarda bu bozukluğun doğasının biyolojik olduğuna da işaret eden nörotransmitterlerde farklılıklar buldular. Doğum öncesi sigara ve alkole maruz kalma, düşük doğum kilosu veya bebeklik ya da erkek çocukluk döneminde aşırı ihmal gibi çevresel faktörlerin bir çocuğun DEHB’li olma olasılığını artırdığına dair kanıtlar artmaktadır. Beyin araştırmacıları, beyindeki nörotransmiterlerde farklılıklar buldular. Bozukluk, aile öyküsü olan kişilerde daha sık görülür, ancak bazen DEHB, bilinen hiçbir risk faktörü olmayan çocuklarda da bulunur.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun semptomları nelerdir?

DEHB’nin ana semptomu konstantrasyonda güçlüktür ve DEHB’ li çoğu çocuk aynı zamanda hiperaktif ve dürtüseldir. Tabii ki çoğu çocuk bazen böyle davranır ve bir çocuğun davranışının gerçekten DEHB’yi yansıtıp yansıtmadığını belirlemeyi zorlaştırır.

Dr. King, “Bir çocuğun dikkatsizliği veya hiperaktivitesi olup olmadığına karar vermek için, onun yaşamının bağlamına bakmamız gerekir” diyor. Çoğu çocuğa DEHB tanısının ilkokul yıllarında verilmesine rağmen bazı belirgin bulgular daha erkendir. Diğerleri bu tanıyı lise yıllarına ya da daha sonrasına kadar almayabilir. Dr. King, “Annelerin bize rahimdeyken bile çocuklarının özellikle aktif olduğunu söylediklerini gördük. Bazen bunu okul öncesi dönemdeki çember zamanlarında paylaşmakta zorlanan veya sırasını beklemeyi öğrenemeyen 3-4 yaşındaki çocuklarda görüyoruz. Şüphemiz, eksikliklerin en başından beri orada olduğu, ancak çocuk sınıf gibi konsantrasyon gerektiren bir durumdayken gerçekten odaklandığı yönünde.”

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu nasıl teşhis edilir?

Çocuk gelişiminde uzmanlar ve psikiyatristler DEHB’nin kendi seyrinde olan bir sendrom olduğu konusunda hemfikirler. Ancak Dr. King’ e göre karmaşıklık ya da anlaşmazlığın bir bölümü çocukların çok çeşitli nedenlerle dikkatsiz, huzursuz ya da dürtüsel olmasıdır. Dr. King “İyi bakımın esası, bir çocuğun dikkatini vermesini zorlaştıran kaygı veya öğrenme güçlükleri gibi başka nedenlerin olup olmadığını ayırt edebilen dikkatli bir ilk değerlendirmedir” diyor. Etkili bir değerlendirme, bir çocuğun semptomlarının DEHB tanısı için yeterince önemli olup olmadığını belirlemek için hem ebeveynlerden hem de öğretmenlerden bilgi toplamaktır.

Dr. King bazen bu aşamanın bir ilaç denemesi için yeterli bilgiyi sağladığını söylüyor. Ama çoğunlukla yürütücü işlev olarak adlandırılan örgütsel ve planlama becerisi ya da öğrenme güçlüğü gibi zorlukları incelemek için detaylı psiko-eğitimsel testle kapsayıcı bir psikolojik değerlendirme gereklidir.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu nasıl tedavi edilir?

DEHB uygun bir şekilde teşhis edildiğinde ilaç çok yararlı olabilir ancak uygun ilacı ve dozu bulmak için birkaç deneme yanılma gerekebilir. Çoğunlukla uyarıcılar ve amfetaminler reçete edilir ama aynı zamanda uyarıcı olmayan ilaçlar da etkili olabilir. Dr. King “Çoğunlukla insanlar bizim başarıya ulaşmak için çocukları uyuşturduğumuza dair endişeliler ancak bu doğru değil.” diyor. “DEHB’ yi tedavi etmek için kullandığımız ilaçlar, psiko-farmasötik dünyasında en çarpıcı biçimde etkili maddeler arasındadır.

İlaç, çocuğun çevrede olup bitenlere daha az değil daha fazla uyum sağlamasına yardımcı olur ve aynı zamanda çocuğun çevreye uygun şekilde tepki verebilmesi için öz kontrolünü sağlar.” Dr. King, erken dönemde çocuğunuzun doktoruyla birçok görüşme ve ziyaret bekleyebilirsiniz, diyor. Bir kez doz stabil hale getirildiğinde çocuğunuzun boyu ve kilosunu izlemek için 3 ay kontrolleri gereklidir. Bu önemlidir çünkü DEHB için ilaç kullanan çocuklar ilaç iştahlarını azalttığı için gelişimde yavaşlık deneyimleyebilirler. Diğer olası yan etkiler ise uyumada zorluk ve karın ağrılarıdır.

Ama sadece ilaçtan daha etkili daha fazla tedavi vardır. Uygun okula yerleştirme hayati önem taşır. Çocuklar ayrıca eğitimsel düzenlemelere ve destekleyici kaynaklara ihtiyaç duyabilir ve birçoğu, etkili teknikleri öğrenmelerine ve okulda ve sosyal olarak başarıya ulaşmalarına yardımcı olmak için bilişsel davranışçı terapi de dahil olmak üzere diğer psikoterapötik tedavilerden faydalanabilir.

Ebeveynler DEHB’li çocuklarının tam potansiyellerine ulaşabilmesine yardım etmek için neler yapabilir?

Dr. King’ e göre DEHB’li çocuklar “endüstriyel güçlü ebeveynlik” gerektirir. Bu ebeveynlerin okul çalışmalarıyla yakından ilgilenmeleri ve öğretmenlerle sürekli teması sürdürmeleri gerektiği anlamına gelir. Çocuklar, ödevleri ve projeleri takip etmek ve bunları adım adım bir sürece bölmek için yardıma ihtiyaç duyarlar. DEHB’li öğrencilerin dikkati dağılmadan çalışmak ve ödevlerini yapmak için televizyon veya gürültülü video oyunları gibi gürültülü yerlerden uzak sessiz bir yere ihtiyaçları vardır ve birçokları için çalışma salonları ve ders yardımı da yardımcı olur. Dr. King, “DEHB’li birçok çocuk çok zekidir” diyor. “Ama onlara ebeveynlik yapmak emek yoğun bir iştir.”

DİLGEM olarak yayınlamış olduğumuz diğer makaleleri buradan inceleyebilirsiniz.

Kaynak

Makalenin orijinaline buradan ulaşabilirsiniz.