Disfaji Tedavisinde Elektrikli Kas Uyarım Cihazı Seçimi

Disfaji Tedavisi

Disfaji, yutma güçlüğü veya yeme ve içme esnasında sorun yaşama, birçok nedenden dolayı oluşan ve oldukça yaygın olan bir rahatsızlıktır.

Amerikan Konuşma, Dil ve İşitme Birliği (ASHA), Amerika Birleşik Devletleri’nde, her yıl yirmi beş yetişkinden birinin yutma güçlüğü yaşadığını belirtmektedir. Orta yaşı geçkin yetişkinlerde daha yaygındır ve yaşlı nüfusta boğaza yemek kaçması ve zatürre riskini artırmaktadır.

Neredeyse her on yedi vakadan biri yutamama veya yutma esnasında acı ve rahatsızlık nedeniyle yutmada güçlük çekmektir.

Disfajiden mustarip hastalar için yutmayı her anlamda kolaylaştıran ve bu rahatsızlıktan kurtulmalarını sağlayacak birçok özel tıbbi araç mevcuttur.

Elektrikli uyarım tedavi cihazı ya da E-Stim, konuşma ve dil patolojisi uzmanlarının kullandığı yeni bir cihazdır. Bu cihaz, transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS) cihazları gibi çalışır, yutma esnasında kullanılan boğazdaki kaslara nöromüsküler elektrik uyarımı uygular. Yardımcı egzersizlerle beraber kullanıldığında e-stim, tedaviyi hızlandırır ve daha iyi sonuçlar alınmasını sağlar.

Disfaji tedavisinde e-stim kullanımının yaygınlaşması sebebiyle kolaylıkla temin edilebilmektedir. VitalStim açık ara en bilindik markadır ancak birçok alternatif de bulunmaktadır. Seçeneklerin bol olduğu bu pazarda aradığınızı daha kolayca bulmanız için en iyi alternatifleri özellikleri ve işlevleri bakımından değerlendireceğiz ve karşılaştıracağız.

Beş Cihazı Kısaca Tanıyalım

VitalStim Plus NMES ve sEMG

Chattanooga şirketinin ürettiği VitalStim Plus E-Stim cihazı, çoğu konuşma ve dil patolojisi uzmanı tarafından disfaji tedavisinde standart olarak kabul edilir. Dört farklı nöromüsküler elektrik uyarımı (NMES) kanalı ve yüzey elektromiyografi (sEMG) özelliğiyle hem ölçüm yapmak için hem de tedavi için uygun bir cihazdır.

Mobil uygulama desteği sayesinde gelişiminizi takip edebilme ve Bluetooth özelliğiyle de cihazdaki bilgileri telefonunuzda görebilme imkânı sağlayarak kolaylıkla bilgi edinmenizi sağlar.

Guardian Aspire2 NMES ve sEMG

Spectramed’in ürettiği Guardian Aspire2, pazara yeni giren bir modeldir ancak egzersizlerinize göre ayarlanabilen dinamik E-stim ve tek bir tuşla kolaylıkla değiştirilebilen sEMG gösterge değerleri özellikleriyle birçok yenilik vadeder.

Seçilebilecek birçok program ve ayarlanabilir frekans özelliğiyle her hastanın kendisine göre özelleştirebileceği bir cihazdır. Son olarak mobil uygulama ve Bluetooth desteğinin yanı sıra etkileşimli çoklu medya yutma egzersizi de içermektedir.

Guardian Unity NMES Swallow Stim Therapy Device

Guardian Unity Swallow Stim, EMG ölçme özelliği içermeyen, sadece NMES özelliği olan bir cihazdır. Bu nedenle Unity, diğer cihazlara kıyasla daha fazla program ve protokol sunarak daha geniş bir tedavi seçeneği vadeder. Bu seçenekler hassas ve yağ dokusu fazla olan hastalara göre ayarlanabilen programlar içermektedir.

İki kanal sayesinde dört elektrotla tedavi uygular, bu sayede hastayı bunaltmadan daha uygulamalı bir tedavi süreci sağlar.

AmpCare NMES Swallowing Protocol

AmpCare’in ürettiği Effective Swallowing Protocol cihazı, yutmayı gerçekleştiren kasları uyaran, yüksek yoğunluklu 30 dakikalık seanslar için geliştirilmiş iki farklı NMES kanal ayarı sunar.

Cihaz, üç farklı program ve tedavi protokolü ayarı sunar. AmpCare ayrıca NMES tedavisine yardımcı olan, genel olarak yutmayı kolaylaştıran vücudun duruşunu destekleyen cihazlar da üretmektedir.

eSwallow NMES Stim Unit

eSwallow Stim Unit, tek bir NMES programı ve birçok yoğunluk ayarına sahip çift kanallı bir E-Stim cihazıdır. Cihazda uyarım ayarını kontrol edebilmek için kolay ve kullanışlı bir ekran bulunmaktadır.

Karşılaştırma

Pazardaki farklı alternatifleri öğrendiğinize göre e-stim cihazlarındaki önemli özellikleri inceleyeceğiz ve disfaji tedavisinde ne kadar etkili olduklarını göreceğiz.

Yüzey Elektromiyografi (sEMG)

NMES tedavisinin yanı sıra bazı e-stim cihazlarında sEMG özelliği de bulunur, bu sayede doktorlar hastanın güncel kas aktivasyon ölçülerini alabilirler ve tedavi sürecini ona göre belirleyebilirler.

sEMG hastanın tedavi sürecini takip etmek, diğer hastalarla karşılaştırmak ve hastaya özgü bir tedavi programı oluşturmak için harika bir yöntemdir. Bu özelliğe sahip olan e-stim cihazları VitalStim Plus ve Guardian Aspire2’dir.

sEMG’yle Yapılan Uyarım

sEMG ölçümlerinin yanı sıra, bazı e-stim cihazları bu teknolojiyi geliştirerek sEMG tarafından oluşturulan ölçüleri kullanarak hastaya daha uygun bir uyarım sağlamaktadır.

Bu özellik hem VitalStim Plus ve Guardian Aspire2 cihazlarında bulunmaktadır, bu sayede hem doktor için daha kolay hem de hastanın ihtiyaçlarına daha uygun bir tedavi süreci hazırlanabilmektedir.

Mobil Uygulama Desteği

Bazı e-stim cihazlarında bulunan diğer bir önemli özellik hastaların tedavi sürecini telefonlarından takip edebilmelerini sağlayan mobil uygulama desteğidir.

Bluetooth özelliği sayesinde bir iPad ya da başka bir tablet bilgisayara bağlanarak kas aktivasyonunuzu takip edebilirsiniz. Bu özellik VitalStim Plus ve Guardian Aspire2 cihazlarında bulunmaktadır.

Bu cihazların bir başka ortak yanı da tedavi sürecine interaktif bir bakış kazandırmalarıdır. Bu, çocuklar ve ne yapmaları gerektiğini tam olarak kafalarında canlandıramayan yetişkinler için harika bir özelliktir. Bu özellik, hastayı tedavi için isteklendirir ve e-uyarım süreci boyunca aktif olarak rol almasını sağlar.

NMES Kanalları

Bir e-stim cihazı seçerken dikkat edilmesi gereken diğer bir önemli özellik kaç tane NMES kanal ayarı olduğudur. Ne kadar fazla NMES kanalı varsa o kadar fazla elektrot aynı anda kullanılabilir. Her bir kanal iki elektrot etmektedir, yani kanalların sayısı elektrotların sayısının yarısıdır. İncelediğimiz cihazlardaki kanal sayısı aşağıdaki gibidir:

•  VitalStim Plus – 4
•  Guardian Aspire2 – 1
•  Guardian Unity – 2
•  AmpCare – 2
•  Eswallow – 2

NMES Programları

Cihazda kaç tane program ayarı olduğu da dikkat edilmesi gereken bir başka özelliktir. Hiçbir hasta aynı değildir, bu nedenle ne kadar fazla program seçeneği varsa her hasta için o kadar kişiselleştirilmiş tedavi süreci hazırlanabilir.

Bazı cihazlar bu ihtiyacı özel programlar kullanarak kapatmaya çalışır ancak özel programlar iyi olsa da cihazı ayarlarken harcadığınız zamanı artırır ve tedaviye daha az vakit ayırmanıza sebep olur.

İşte cihazlardaki program sayıları:

• VitalStim Plus – 1 adet hazır program, özel programlar
• Guardian Aspire2 – 4 adet hazır program, 1 adet özel program
• Guardian Unity – 7 adet hazır program
• AmpCare – 3 adet hazır program
• Eswallow – 1 adet hazır program

Tedavi Süresi

E-stim cihazlarında dikkat edilmesi gereken bir özellik de tedavinin ne kadar süre uygulanacağıdır. VitalStim, Guardian Aspire2 ve Guardian Unity gibi cihazlarda ayarlanabilir tedavi süresi özelliği bulunmaktadır.

AmpCare cihazında olduğu gibi bazı cihazlarda tek bir süre ayarı bulunmaktadır (AmpCare’de sadece 30 dakika). Uyarımın şiddetini ayarlayabilmek gibi süresini de ayarlayabilmek e-stim cihazının her hastanın ihtiyaçlarına uygun olup olmayacağını belirleyen bir özelliktir.

Güç Kaynağı

Önemsiz gibi görünen ama aslında öyle olmayan ve sık sık e-stim tedavisi uygulayan kişiler için bir hayli önemli olan özellik de cihazın hangi güç kaynağını kullandığıdır. Cihazın şarj edilerek ya da pil kullanılarak çalışması gün içinde cihaza erişiminizi ciddi ölçüde etkiler.

Piller bittiğinde hemen yenisiyle değiştirebildiğiniz için uygun olabilir ancak elinizde hazır bir pil olmadığında da cihazı çalıştıramama riski vardır.

Sonuç

Her bir cihazın özelliklerini inceledikten sonra VitalStim Plus ve her iki Guardian Way cihazın AmpCare ve eSwallow’a kıyasla çok daha iyi olduğunu görebiliriz.

VitalStim, Guardian Aspire2 ve Guardian Unity cihazlarını karşılaştırmak biraz daha zor oldu çünkü üç alet de kalite ve verimlilik ön planda tutularak üretilmiş. Her üç cihaz da hasta bakıcıları ve doktorlar tarafından cihazda aranan özelliklere göre en iyi seçenek olarak görülebilir.

Örneğin, sizin için kanal ayarı sayısı önemliyse VitalStim’i seçebilirsiniz ama yutma egzersizlerini uyarım tedavisiyle beraber yürütecekseniz Aspire2 ve Unity cihazlarını seçebilirsiniz.

CIAO Seminars, tüm VitalStim Therapy Uzmanlık Programı kurslarının özel sağlayıcısıdır. CIAO Seminars uzmanlık programlarına Dilgem farkı ile katılabilirsiniz.

1. VitalStim Yetişkin ve Pediatrik Yutma Bozuklukları Terapisi Sertifika Programı
2.  VitalStim Yetişkin Yutma Bozuklukları Terapisi Sertifika Programı
3. Yutma Bozukluklarında Kinesiyoloji Bantlama Teknikleri
4. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Besleme ve Yutkunma

Tedavi yöntemleri, bakım tavsiyeleri ve genel sağlık bilgileri için birçok yararlı makalenin bulunduğu Caregiver University sitesine bakabilirsiniz.

Kaynak:

Marmara Üniversitesi Mütercim Tercümanlık bölümü öğrencisi Alperen Kanat tarafından çevirisi yapılmış ve Dilgem editörleri tarafından kontrol edilmiştir.