Güçlü Bir Okuma Temeli İçin Fonemik Farkındalık Etkinlikleri

Fonemik Farkındalık Nedir?

Fonemik farkındalık, “fonemler” olarak bilinen kelimelerdeki tek sesleri tanımlama ve manipüle etme ile ilgilenen bir kavramdır.

Bir fonem, bir dilde mümkün olan en küçük ses birimidir. Sesbirimler sözcükleri oluşturmak için bir araya gelirler ve kullandığımız her sözcük onların birleşiminden oluşur.

İngilizcede sadece 26 harf olmasına rağmen, Türkçede 29 tane fonem bulunmaktadır. Neyse ki, özellikle yeni başlayanların okuması gereken kelimelerde, seslerin çoğu bir ana harfle bağlantılıdır.

Bir kelimedeki herhangi bir harfi değiştirirseniz, her şeyi değiştirirsiniz! Örneğin, “taş” kelimesini alın. Sözcüğün ilk sesi veya fonemi “b” olarak değiştirilirse, o zaman kendi belirgin anlamı olan tamamen yeni bir kelime (baş) ile kalırsınız.

Bu yüzden düşündüğünüzde, fonemik farkındalık oluşturmak, çocuğunuzun seslerle oynaması ve sonra sözcüklerdeki sesleri değiştirmesiyle ilgilidir. 

Fonemik Farkındalık Neden Önemlidir?

Sesleri harflerle eşleştiremezseniz okumayı öğrenmeniz zor olur. Fonemik farkındalığın devreye girdiği yer burasıdır.

Çocuklardan genellikle tanımadıkları veya anlamadıkları kelimeleri “seslendirmeleri” istenir. Fonemik farkındalığın sağlam bir şekilde kavranması bu tekniğin bel kemiğidir!

Bilmediğiniz sözcükleri ayrı ayrı ses birimlerine nasıl ayıracağınızı anlamak, çocuğunuzun öğrenme yolculuğunda kullanması için inanılmaz ve güçlü bir araç olabilir.

Fonemik farkındalık becerileri, çocuğunuzun okumaya çalıştığı seslere ve harflere olan güvenini ve aşinalığını artırmaya da yardımcı olabilir. Harf sesleriyle ne kadar rahat olurlarsa, ömür boyu öğrenme ve okuma için o kadar iyi hazırlanırlar!

Eğlenceli ve Kolay Fonemik Farkındalık Etkinlikleri

Artık fonemik farkındalığın ne olduğunu ve neden önemli olduğunu tartıştığımıza göre, çocuğunuzun fonemik farkındalık becerilerini geliştirmeye yardımcı olmak için kullanabileceğiniz bazı eğlenceli ve kolay aktivitelerde size yol göstereceğiz.

Bu Kelimeyi Tahmin Et

Bu aktiviteye bir şans vermek isterseniz, çocuğunuzun önüne birkaç eşya veya resim koyun. Kolayca adlandırabilecekleri tanıdık nesneleri kullanmayı hedefleyin.

“Salyangoz konuşması” veya “ağır çekim” konuşması kullanacağınızı, yani öğelerin adlarını komik bir sesle söyleyeceğinizi bilmelerini sağlayın. Amaçları, kelimeyi söylemeyi bitirmeden önce söz konusu öğenin veya resmin adını tahmin etmektir.

Örneğin, çocuğunuzun önünde bir kedi resmi varsa, K, E, D ve İ seslerini mümkün olduğunca uzun süre söyleyin. Çocuğunuz her an cevaplamak atlayabilir ve nesnenin kelimesini olabildiğince yüksek sesle bağırabilir!

Bu oyun, fonemik farkındalığın önemli bir parçası olan fonemleri harmanlama üzerinde çalışır. Oyun, çocukları kelimeleri oluşturan bireysel seslere dikkat etmeye teşvik etmeye yardımcı olur.

Gizemli Çanta

Muhtemelen buzdolabınızda asılı duran o küçük plastik harf mıknatıslar bunun için çok işinize yarayacak!

Bu aktiviteyi yapmayı seçerseniz, yedek bir kutuya veya kese kağıdına ihtiyacınız olacak. Torbanın içine, sesi kolay çıkan bir kelime (örneğin ayı veya kedi) yapmak için kullanılabilecek üç plastik harf yerleştirin.

Çocuğunuza her seferinde bir harf çıkarmasını önerin. Onlara her harfin hangi sesi çıkardığını sorun. Daha küçük çocuklar için, bir kelimeyi hecelemek ve onlar için seslendirmek için harfleri bir araya getirebilirsiniz. O zaman sizi kopyalamalarına izin verin.

Daha büyük çocuklardan kendi başlarına bir kelime söylemelerini isteyebilirsiniz. Pat yerine hafifçe vururlarsa, elbette sorun değil! Daha gelişmiş okuyucularla, daha uzun kelimeler oluşturmak için daha fazla harf eklemeyi de düşünün.

Ek olarak, harf değiştirmeyi veya harf silmeyi deneyebilirsiniz. Çocuğunuz kayma yapıyor ama “s”yi veya “l”yi “çaldığınızda” ne oluyor? Bu tür harf değişikliği zorlu ama aynı zamanda mükemmel bir uygulamadır!

Son olarak, ayrıca çantaya bir sürü harf koyabilir ve sonra birkaç tane çıkarabilir ve gerçek bir kelime mi, anlamsız bir kelime mi yoksa (sesli harften yoksun) hiç kelime oluşturup oluşturamayacağınıza bakabilirsiniz.

Gizemli Çantanın gizemi, ne kadar çok yönlü olduğu!

Alkışlamak

Çocuğunuz şarkı söylemeyi seviyorsa, bu onun için bir aktivite olabilir!

Herhangi bir şarkıyı veya tekerlemeyi söyleyebilirsiniz. Çocuğunuzun farklı hecelerle alkışlamasını sağlayın. Eğlenceli bir öğrenme deneyimi için onları yüksek sesle ve coşkuyla alkışlamaya teşvik ettiğinizden emin olun!

Bu aktivite, çocuğunuzun hece farkındalığının yanı sıra segmentasyon (parçalara ayırma) becerilerine yardımcı olması için harikadır.

Biraz gürültü yap!

Bu etkinliği çocuğunuzla birlikte keşfetmek istiyorsanız, evin çevresinden çok ses çıkaran birkaç şey alın. Düdükler, tencere ve tavalar, çanlar veya balonlu naylonlar harika seçeneklerdir.

Çocuğunuza gözlerini kapatmasını (bakmak yok!) ve çıkardığınız sesi dinlemesini söyleyin. Ses bittiğinde ve buna neyin sebep olduğunu bildiklerini düşündüklerinde, bir tahminde bulunabilirler.

Cevaplarını tam cümlelerle vermeye teşvik edin (“Duyduğum ses bir kapı açılma sesiydi.”).

Çocuğunuz birkaç ayrı sesi doğru bir şekilde tanımladıktan sonra, sesleri art arda ekleyerek karıştırabilirsiniz. Örneğin, gürültülü bir kapıyı kapatırsanız, zili çalarsanız ve ardından çatalla   cam bir bardağa nazikçe vurursanız, çocuğunuz üç sesi de tanımaya çalışır.

Bu oyun açıkça harf sesleriyle ilgilenmesede, son derece önemli bir beceri üzerinde çalışır: dinleme!

Çocuğunuzun ayrıntılı dinleme becerilerini uygulamasına yardımcı olarak, kelime sesleriyle dinlerken ve oynarken daha odaklı yollarla meşgul olmasına yardımcı olabilirsiniz.

Kelimelerle Casusluk

Fonemik farkındalık becerilerini kullanmanın bir başka eğlenceli yolu da casusluk oyununu oynamaktır, ancak renkler yerine seslerle oynamaktır. Ayrıca, mobildir; Bu oyunu her yere götürebilirsin, bu yüzden hareket halindeki meşgul aileler için mükemmel!

“/a/ sesiyle başlayan bir şeyi küçük gözümle gözetliyorum” diyebilirsiniz. . ” ve çocuğunuzun gördüğü ve o sesle başlayan bir şeyi söylemesini bekleyin.

Bu, büyüdükçe güçlü bir okuma için önemli bir yapı taşı olan kelimelerdeki ilk harf sesine odaklanmalarına ve tanımlamalarına yardımcı olur.

Kafiye Eşleştirme Oyunu

Bu aktiviteyi denemek istiyorsanız, kafiyeli yaygın öğelerin resimlerini yazdırın. Örneğin, taş/baş, yaz/kaz vb.

Çocuğunuz kafiye çiftleri yapmak için resimleri eşleştirmeye çalışacaktır. Bu aktiviteye çocuğunuz için alışmak biraz zaman alabilir, ancak sabır ve pratik sizden yana.

Küçük öğrencinizin resimleri nasıl eşleştireceğini anlamak için tekerlemelere biraz daha fazla maruz kalması gerektiğini fark ederseniz, onlar için kelimeleri bölmekten korkmayın.

Onlara tekerlemelerin, sonunda kulağa aynı gelen kelimeler olduğunu söyleyebilirsiniz. Yararlı görünüyorsa, çocuğunuzla oturabilir ve onunla kafiyeli kelimeler için beyin fırtınası yapabilirsiniz. Onları adım adım gözden geçirmeniz, ihtiyaç duydukları ekstra destek olabilir!

Kendi Kafiyenizi Yapın

Tekerlemeler oluşturmak için her türlü kelimeyi uydurabilirsiniz. Çocuğunuz da aynı şeyi yapabilir (ve ondan çok şey öğrenebilir!).

Onlara komik bir örnek vererek onların başlamasını sağlayabilirsiniz. “Kalemliğimde kalem malem var” gibi bir şey. Kendi komik kafiyelerini bulmaları için onları cesaretlendirin!

Fonetik Alfabe Çizimi

Çocuğunuzun özellikle alfabemizin çıkardığı fonetik seslere odaklanması gerektiğini düşünüyorsanız, bu harika bir seçim olabilir.

Alfabetik harflerle aynı sesleri çıkaran hayvanları çizmek için çocuğunuzla birlikte çalışabilirsiniz.

Örneğin, “s” şeklinde büyük, kıvrımlı bir yılan çizin. Yılanlar tısladığından, sss sesinin harika bir temsilidirler.

Başka bir seçenek de vızıldayan bir arı olabilir. Arılar kulağınızın yakınında uçtuğunda yüksek bir “vızıltı-zzz” sesi çıkarırlar. Çocuğunuzun, yolunu göstermek için “z” şeklinde kesikli bir çizgi ile desen boyunca uçan bir arı çizmesine yardımcı olabilirsiniz!

Burada yaratıcı, renkli ve eğlenceli olmaktan çekinmeyin. Bu, çocuğunuzun izolasyon becerilerini geliştirmesine ve fonemlerine dikkat etmeyi öğrenmesine yardımcı olacaktır!

Çocuğunuz İçin En İyi Fonemik Farkındalık Aktivitelerini Bulun

Çocuğunuzun benzersiz olduğunu biliyoruz. Hangi öğrenme etkinliklerine en iyi yanıt verdikleri, sınıflarındaki bir çocuğun veya yan komşunun yanıt verdiğinden biraz farklı olabilir.

Bu normal! Fonemik farkındalık etkinlikleri, çocuğunuzun mümkün olan en eğlenceli, etkili ve en kolay şekilde öğrenmesine yardımcı olan şeylerle ilgilidir.

Bu önerilerden bazılarının, evinizde fonemik farkındalık üzerinde çalışmak için size yaratıcı, yeni fikirler verdiğini umuyoruz. Kendinizi daha fazla fikir keşfetmek isterken bulursanız, çocuğunuz için doğru olan daha fazla seçenek bulmak için öğrenme testimizi deneyin!

Bu fonemik farkındalık aktivitelerinden hangisini seçerseniz seçin, çocuğunuz mutlu, ömür boyu sürecek bir öğrenme sevgisine doğru ilerliyor. Bu yolculukta sizlerle birlikte olduğumuz için çok heyecanlıyız!

Diğer makalelerimize göz atmak için buraya tıklayabilirsiniz.

Bu yazının orijinaline buradan ulaşabilirsiniz.