İki Dilli (Bilingualism) Olarak Büyümek 1

Yazının İçeriği :

• Çocuğa İki Dilli Olmayı Öğretmek
• Bir Dilden Fazla Dil Öğrenimi
• Çocuğa İki Dilli Olma Sürecinde Yardım Etme Yolları 
• Çocuk ile İletişim Halinde Olmak

Çocuklar bir dilden daha fazlasını öğrenebilirler. Bu öğrenme süreci onlar için evde, okulda ya da daha farklı iletişim kurabilecekleri alanlarda gerçekleşebilir. Fakat kimi zaman öğrenmiş oldukları bir dili öğrendikleri diğer dilden daha iyi bilebilirler. Bu daha iyi bilmiş oldukları dil ise baskın dil olarak tanımlanır. Fakat dominant dil (Örneğin: Türkçe) zamanla değişime uğrayabilir. Örneğin, İspanyolca konuşan bir çocuk okula gittiğinde zamanla İngilizce konuşmaya başlayabilir. Çocuğun dominant dili İspanyolcayken böylelikle İngilizce olarak değişebilir.

İki dili birlikte konuşabilmek ise daha farklı bir beceridir. İyi bir dile sahip olabilmek, çok kez pratik yapmayı gerektirir. Pratik yapmamak, iki dilin birlikte kullanımında oldukça zorluk yaşamaya sebep olacaktır.

Çocuğa İki Dilli Olmayı Öğretmek

Çocuğun bir dilden daha fazlasını öğrenmesine yardımcı olmanın birçok yolu vardır :

• Doğumundan itibaren iki dili birlikte kullanın. Birçok çocuk aynı anda iki dili birlikte öğrenerek büyür.
• Evde yalnızca bir dili kullanın. Okul başladığı zaman çocuk ikinci dili okulda öğrenmeye başlayabilir.
• Çocuğa gün boyunca iki dili de pratik edebilmesine ve duymasına fırsat verin.

Bir Dilden Fazla Dil Öğrenimi

Her iki dilli çocuk biriciktir. İki dili birlikte öğrenmek çocuğun yapmış olduğu öğrenme pratiği miktarına ve şekline bağlıdır. Bazı temel standart kurallar :

• İki dilli çocuklar bir yaşındayken çoğunlukla ilk kelimelerini söylerler. İki yaşından itibaren birçok çocuk iki kelimeli kelime gruplarını kullanalabilirler. Kelime gruplarına örnek olarak, ‘benim topum’, ‘benim meyve suyum’ gibi ifadeler bir ya da iki dilde de olabilir.
• Çocuklar zamanla dil bilgisi kurallarını daha karmaşık hale getirerek her iki dilde de bu kelimeleri aynı cümle içerisinde kullanabilirler. Bu iki dilli olma sürecinin normal bir işleyiş sürecidir.
• Bazı çocuklar ikinci dili kullanmaya başladıklarında çok iyi konuşamayabilirler. Bu sürece, ‘sessiz dönem’ ismi verilir ve bu birkaç ay sürebilir. Tekrar etmekte fayda var, bu normal ve geçici bir durumdur.

Çocuğa İki Dilli Olma Sürecinde Yardım Etme Yolları

Kitaplar : Çocuğunuza iki dilde de kitap okuyabilirsiniz. İhtiyacınız olan kitapları kitapçıklarda, kütüphanelerde, ve internette bulabilirsiniz.

Müzikler : Şarkı söylemek çocuğunuzun ikinci dili öğrenmeye başlaması için oldukça iyi ve eğlenceli bir yoldur.

Televizyon ve Videolar : Birçok dilde çocuk programları erişilebilir durumda. Bu programlar çocuklara harfleri, sayıları, renkleri ve basit kelimeleri öğretir.

Dil Programlar : Çocuklar diğer dilleri dil kaplarında ya da iki dilde eğitim veren okullarda eğitim görerek öğrenebilirler. Bu eğitimler çocuklara diğer çocuklar ile konuşarak iki dili de öğrenmeleri için şans verir. 

Çocuk ile İletişim Halinde Olmak

Çocuğunuz iki dili de kötü bir şekilde kullanıyor olabilir. Bu durumda çocuğunuz ile en iyi bildiğiniz dilde konuşun. Çocuğunuz okulda farklı dili kullanıyor olsa dahi bunu yapıyor olmalısınız. İyi bir dil kullanımına sahip olan kişinin bu gelişim sürecinde çocuğunuza model olması, ona diğer dili öğrenme sürecinde ihtiyacı olan beceriyi elde etmesinde yardımcı olur. Fakat çocuğunuzun rutininde ani değişiklikler yapmamaya özen gösterin.  Bu çocuğunuz için bir stres kaynağı haline dönüşebilir.

Unutmamak gerekir ki, dünya çapında birçok çocuk birden fazla dili aynı anda öğreniyorlar. Farklı bir dil öğrenimi dil ya da konuşma problemlerine sebep olmaz ya da olumsuz anlamda etkilemez. İki dilli çocukların dil becerileri tıpkı diğer çocuklar gibi gelişim gösterir. 

Eğer çocuğunuz iki dilde de problemler yaşamaya başladıysa, bunu için konuşma patolojistinden veya konuşma terapistinden destek alabilirsiniz. Dil ve konuşma terapistine erişim sağlamak isterseniz bize buradan erişim sağlayabilirsiniz.

Dil bozukluğu olan çocukların ebeveynleri bazen ikinci bir dilin çocukları üzerindeki etkisini merak eder. Şunlar gibi sorular sorabilirler :

• “Çocuğum doğduğundan beri iki dile maruz kaldı. Bu, çocuğumun dil gecikmesini daha da kötüleştirir mi?”
• “Çocuğuma ikinci bir dil öğretmeye başlayabilir miyim? Çünkü hali hazırda ana dilinde bir gecikme var.”
• “Çocuğum ile ana dilimde konuşmayı bırakmalı mıyım?”

gibi soruların cevaplarını size de merak ediyorsanız, yakın zamanda bu konu üzerine yapacak olduğumuz paylaşımları buradan takip edebilirsiniz.

 

Kaynak : 

Bu makale ASHA Profind tarafından yayımlanmış, Elif Aksoy tarafından çevrilmiştir ve yardımcı kaynak olarak bu makaleden yararlanılmıştır. Elif Aksoy psikoloji lisans eğitimini İstanbul Medipol Üniversitesi’nde tamamlamıştır. Yüksek lisans eğitimine İstanbul Bilgi Üniversitesi Kültürel İncelemeler Programında devam etmektedir. Şu anda DiLGEM’ de İçerik Editörü olarak çalışmaktadır.