İki Dilli Çocuklarda Artikülasyon Hataları Hakkında 2 Yaygın Soru
Dil ve Konuşma Terapistleri iki dilli çocuklarda hangi artikülasyon hatalarını tedavi etmeleri gerektiğini sorduğunda “en çok sorulanlar” listesinin başında gelen birkaç soru vardır.
İki dilli çocuklarda artikülasyon hatalarına odaklanırken, sesleri eklemleme hedeflerimize dahil edip etmeyeceğimize karar vermeden önce anlaşılabilirliklerini, yaşlarını, İngilizce’ye maruz kalma düzeylerini ve akademik ihtiyaçları dikkate almalıyız.
Burada en yaygın iki soruyu ele alıyoruz ve bunların sadece bizim için bir cevap değil, aynı zamanda iki dil bilen öğrencilerle çalışırken hangi seslerin hedef alınacağını değerlendirmek için bir çerçeve sağladığını göreceksiniz.
İtalyanca konuşan bir çocukla İngilizcedeki sesleri çalışabilir miyiz?
“Biliyorum, başlangıçta İngilizcede var olan, ancak sesli ve sessiz TH veya Z gibi İspanyolcada olmayan sesler için hedefler koymadığımızı biliyorum, ancak bu sesler üzerinde çalışmanın uygun olduğu bir zaman var mı?”
Cevap evet, bazı durumlarda.
Bu sorunun, anadilin etkisi nedeniyle seslere odaklanmaları gerekip gerekmediğini belirlemek için alanımızda pek çok kişinin kaydettiği büyük adımları gösterdiğini söyleyerek başlayalım. İşte iki dilli çocuklarda İngilizce telaffuz hatalarına odaklanmadan önce üzerinde durmamız gereken bir dizi düşünce.
Uygun Yaş
Ana dili ne olursa olsun, aynı yaştaki İngilizce konuşan bir çocuğun bu sesi çıkarması beklenir mi? Bu çok basit görünüyorsa, sizin için iyi! Ancak, seslerin hedef alındığını ve çocuğun her iki durumda da yeterince büyük olmadığını gördüğümüz durumlarla karşılaştık.
İngilizceye Maruz Kalma Yaşı
İngilizce seslerimiz en gençten en eskiye, en sıktan en sıka ve en kolaydan en zora doğru sıralanmıştır. Bu nedenle, İspanyolca konuşan bir çocuk 8 yaşında olduğu için, ülkede bulunmadıkça ve birkaç yıldır İngilizce pratik yapmadıkça İngilizce /r/’ye sahip olması gerektiği anlamına gelmez. O zaman bile, bazı konuşmacılar ana dillerinden etkilenerek İngilizce sesler üretmeye devam ediyor ve bunda bir sorun yok.
Akran Karşılaştırması
Aynı sınıftan veya posta kodundan bu çocuktan hoşlanan diğer çocuklar neye benziyor? Aynı sesleri aynı şekilde mi kullanıyorlar? Ebeveynlere veya öğretmenlere bir çocuğun yaşıtlarından ne kadar farklı olduğunu sormak, tipik gelişimin ne olduğunu göstermenin harika bir yoludur.
Kültürel Kabul Edilebilirlik
Temel olarak, sınıfındaki veya mahallesindeki diğer çocuklar bu sesi kullanıyor mu? Bir öğrencinin ortamındaki herkes tarafından /th/ yerine /d/ gibi ses ikameleri yapılır. Bu durumda özel eğitim için iyi bir hedef değildir. Tüm kültürel etkileri bir yana, bunu konuşma terapisi dışında başarılı bir şekilde uygulamanın bir yolu yoktur, bu yüzden genelleme yapmaz. Ayrıca, /th/ gibi seslerin 2066 yılına kadar tüm İngilizce konuşanlardan tamamen kaldırılabileceğini öne süren araştırmalar var.
Anlaşılırlık
Anlaşılabilirliği ölçün. Yaklaştırmayın veya tahminde bulunmayın. Çocuğu kaydedin veya dinleyin ve sayın. Bu, kabul edilmesi zor ve bazen BEP (Bireyselleştirilmiş eğitim Programı) toplantılarında savunması daha da zor olan bir durumdur. Ancak, çocuk son derece anlaşılır mı? İşin dil tarafında, 80’lerin altında (ortalama) standart puanları olan bir çocuğu okuldan atmakta hiçbir sorunumuz yok. Ancak eklemlenme tarafında, tipik olarak bir işten çıkarmadan önce mükemmelliğe gidiyoruz.
Düşük anlaşılırlığın ele alınması gerekiyor -evet. Bununla birlikte, iki dilli çocuklarda artikülasyon hataları ile, genellikle ana dilden alofonik olarak benzer bir ses ödünç alırlar, bu nedenle ses benzerdir ancak kesin değildir. İspanyolca’da, bunu /r/ ile oldukça sık görüyoruz, burada kısa R’nin çeşitli İngilizce R’ler için kullanıldığı yerlerde. Ayrıca /v/ ila /b/ ikamelerini ve /j/ ila /df/ ikamelerini (“evet” için /dges/) görüyoruz. Bunu test etmenin kolay bir yolu, çocuğun sesi tek başına söyleyerek sizi taklit etmesini sağlamaktır. Çoğu zaman üretebilirler, ancak konuşmada kullanmazlar.
Burada kaçınmaya çalıştığımız şey, daha çok diksiyon -aksan- alanına giren tek bir ses hatası için bir çocuğu vaka yükümüzde tutmaktır.
Akademik İhtiyaç
Çocuk yanlışlıkla söylediği sesi yazabilir mi? Bir pasajda her okuduğunda altını çizebilir mi? Eğer öyleyse, akademik ihtiyaç olmayabilir.
Yukarıdaki liste, yaşadığımız resmi bir süreç değil, hizmetlere karar vermek için daha hızlı bir zihinsel kontrol listesidir.
İki Dilli Çocuklarda İngilizce Artikülasyon Hatalarına Ne Zaman Odaklanmalı
- Bryanın %100 ispanyolca konuştuğu anakolu zamanından beri birlikte çalışıyorum. 3. sınıfa kadar ikidillilik programında yer alırken bir yandan ingilizcesini de geliştiriyordu. Ben sadece ispanyolca çalışıyordum ve tüm ispanyolca seslerini temizledim. Programı bitirmekten bahsettiğim sıralardan öğretmelerini onun nasıl ingilizce konuşabildiğinden endişeliydiler.
- Ailesi, ispanyolca anadili olan, bryan ailesi adına tüm ingilizce konuşmayı yapınca ingilizcesinin mükemmel olduğunu düşündüler. Yani neler oluyordu? Yukarıdaki düşünce sürecinde ilerlersek:
- Ülkede bulundu ve yeterince uzun süre İngilizce pratik yaptı.
- İyi okuyup yazabiliyordu
- Hem İspanyolca hem de İngilizce olarak anlaşılırdı
- Bazı ses hataları (/th/) da yaşıtları gibi farklı üretilmişti.
- Tüm yaşıtları İngilizce olarak /r/, /l/ ve /s/ üretebilirken o yapamadı.
Bryan’ın /r/’si bir /w/ idi. Onun /l/ bir /w/ idi. Onun /s/ lateralize edildi. Bunların hepsi iyi hedefler haline geldi. 4. ve 5. sınıflara devam etmesi için onu English-SLP’ye transfer ettim.
Tipik olarak bulduğum şey, iki dilli bir çocukla fonoloji üzerinde çalışıyorsam, süreçlerin tüm dillerde mevcut olduğudur. İki dilli bir çocukla artikülasyon üzerinde çalışıyorsam, genellikle 3. sınıf veya daha büyükler ve hedefleri olarak beklenen zor sesleri var. Belki bir 1. ve 2. sınıf öğrencisi vardır ve bazı dana eti şeyleri vardır. Ama genellikle daha büyük çocuklardır. Bu yazıda görebileceğiniz İspanyolca’ya özgü bazı gelişim normlarını bir araya getirdik.
İki dilli çocuklarda artikülasyon hataları hakkında en sık sorulan ikinci soruya geçelim.
Rolled R veya Trilled R, İspanyolca Konuşan Çocuklar İçin Bir Artikülasyon Hedefi Olmalı mı?
“Terapisi bitmek üzere olan -çok dilli, ana dili İspanyolca- bir öğrencim var ama R’leri sesletemiyor. (İki dil bilen) öğretmen ve veli bu sorun düzeltilene kadar onun terapiyi bırakmasını istemiyor. Onu dava yükümde tutmalı mıyım?”
Cevap hayır. Bir çok sebepten ötürü. Yukarıdan gelen yeni bilginizi kullanarak onların üzerinden geçelim.
Anlaşılırlık
Genellikle bir sorun değil. R’lerini titreyemeyen öğrenciler tipik olarak bir tap-R kullanır.
Akademik İhtiyaç
Yok.
Akran Karşılaştırması
Akranlarının çoğu muhtemelen R’lerini titretebilirken, İspanyolca konuşan nüfusun tamamı için doğru değil. Yani iki dil bilen insanlar emniyet kemerinizi taksın. R’lerini titretemeyen anadili İspanyolca konuşanlar var. R’lerini titreten alanlar var, ancak kullanım azalıyor, Bogota’da olduğu gibi.
Kosta Rika’da olduğu gibi, R’lerini titretmeyen lehçeler var.
Bir İspanyolca konuşma terapisti (logopeda) İspanyolca konuşulan bir ülkede tek dilli bir İspanyolca konuşmacıda yuvarlanan R’yi hedefler mi? Evet muhtemelen. Ancak, iki dilli çocuklarda artikülasyon hataları olarak yuvarlanan R’leri hedeflemek, akademik ihtiyaç veya anlaşılabilirlik kriterlerini karşılamamaktadır.
Üzerinde çalıştığınız başka sesler varsa, çift R’nin hedeflenebileceğini söyleyecek kadar ileri gideceğim. Ancak, geriye kalan tek hedef bu değilse.
İkinci Dil Öğrenenler için Uygun Artikülasyon Hedeflerini Belirleyin
Uygun hedefleri belirleyerek İngilizce öğrenenlerle artikülasyon terapisini geliştirin. Gerçek ses hatalarını ve ikinci dil etkilerini ayırt etmek için Venn Diyagramları ve Goldman-Fristoe Artikülasyon Testi gibi yaygın araçları kolayca kullanın. Bu yazıda, ikinci bir dil mevcut olduğunda seslerin nasıl geliştiğini keşfetmek için örnek olarak İspanyolca kullandık.
Makalenin orijinaline buradan ulaşabilirsiniz.
Diğer makalelerimize göz atmak için buraya tıklayabilirsiniz.
