Kekemelik Terapisi Nedir? Sık Sorulan Sorular

Kekemelik Terapisi Nedir? Sık Sorulan Sorular

Bu yaş grubundaki çocuklara kekemelik terapisinde genellikle iki ana amaç güdülür;

  • Konuşmayı kolaylaştırmak
  • Konuşma hakkında daha sağlıklı his ve duygular geliştirmek

Konuşmayı kolaylaştırmak, konuşma araçlarını kullanarak sağlanır. Bu araçlar konuşanın konuşmayı farklı yöntemlerle üretmesini sağlar. Örnek olarak, konuşma sisteminin gerginliğini azaltmak amacıyla cümleye daha büyük miktarda nefes ile başlamak konuşma gerginliğini azaltır.

Konuşma hakkında daha sağlıklı his ve duygular geliştirmek ise konuşulan duruma daha az endişe ile tepki vermek, konuşma araçlarını daha öz-güvenli kullanmak ve zor konuşma durumlarında sorun çözme yöntemlerini kullanabilmekle sağlanır.

Herkesin konuşma hakkında hislerini değiştirmek gerekmez. Birçok çocuk ve genç diğer insanlarla istekli bir şekilde konuşur. Yine de bazıları, konuşma üretimi sırasında korku ve endişe, hatta suçluluk ve utanç duyguları sergiler. Bu nagatif duyguların üstesinden gelmeyi öğrenmek, kolay konuşma yöntemlerini öğrenmek kadar önemlidir.

Akıcı konuşmak, iyi bir iletişimci olmanın yalnızca bir yönünü oluşturur. Ayrıca sıra alarak konuşmak, karşınızdakinin sözünü kesmemek ve konuşurken göz teması kurmak da önemli iletişim becerilerindendir. Bazen, belirli durumlarda konuşma kurallarını kullanmak ve akıcı olmak zordur ve kişi tekrar kekeleyebilir. Yine, kekemelik olduğunda bunun doğal olduğunu ve utanılacak bir şey olmadığını anlamak önemlidir.

Herhangi birimiz için konuşma şeklini değiştirmek oldukça zordur. Kendinizi yavaşlatmayı ve farklı konuşma şekilleri kullanmaya çalıştığınız zamanları düşünün ve bunu her durumda, tüm konuşuculara karşı yapmaya çalıştığınızı düşünün!

Konuşma araçlarını sürekli kullanmak, kekeleyen çocuklar ve gençler için ayrıca zordur. Bu araçları kullanmama isteği ve kullanamama durumları şunları içerebilir:

  • Konuşma aracını tam olarak nasıl kullanacağından emin olamamak
  • Heyecanlı veya acele içinde olmak
  • Yorgun veya hasta olmak
  • Konuşma durumunun talep ettiği dil gerekliliği konusunda zorluklar yaşamak; Örneğin ciddi derecede uzun ve karmaşık bir cevap vermek zorunda kalmak gibi.

Kekelemeyen bireyler genellikle nasıl konuştuklarına çok dikkat etmezler. Bu duruma tam uygun bir örnek, ters elinizle imzanızı atmanızdır. Bunu bir deneyin ve ardından kendinize şu soruları sorun:

  • Diğer elinizle yazmak için ne kadar süre düşündünüz?
  • Doğal hissettiniz mi?
  • Ters elinizle attığınız imzanız normalde olduğu gibi göründü mü?

Ters elimizle imza atmak büyük miktarda düşünme gerektirdi; kalemin açısının değişmesi veya kağıda yapılan baskının değişmesi nedeniyle  oldukça yapay hissettirdi ve tipik imzanızdan çok farklı göründü.

Konuşma değişimi de aynen böyle hissettirir; yapay hissettirir, kulağa farklı gelir. Bunlar bireyin konuşma yöntemlerini kullanmamaları için ek sebeplerdir.

 

Kekemelikle İlgili Sık Sorulan Sorular

 

1. Çocuğunuzun kekemelik sorunu olduğunu nasıl söylersiniz?

Çocuğunuz yalnızca birkaç gün veya haftadır kekeliyorsa, bu durum yakından izlenmelidir, ancak en iyisi bekleyip kekemeliğin nasıl bir değişim göstereceğini görmektir. Bir veya iki ay beklemek çocuğunuzun ileri dönem terapilerdeki başarısını olumsuz etkilememektedir ve kekemeliğin ne kadar çabuk geçebileceğine şaşırabilirsiniz.

Yine de, kekemelik iki aydan uzun süre devam ederse, iyiye gitmektense kötğye giderse veya önce geçip sonra tekrarlarsa, ebeveynlere risk etkenleri tablosunu tamamlamalarını önermekteyiz. Eğer iki veya daha fazla etken çocuğunuz için geçerliyse, çocuğunuzun muayene edilmesi için bir uzman dil ve konuşma terapisti (DKT) ile temasa geçmeniz gerekmektedir.

 

2. Ebeveynler yardım etmek için neler yapabilir?

Çocuğunuza yardım etmek için yapabileceğiniz ilk ve en önemli şey: kekemelik hakkında bilgi edinmektir. Ne kadar çok bilginiz olursa, çocuğunuzun ihtiyaçları konusunda o kadar önemli kararlar alabilirsiniz. İnternet sitemizde birçok kaynak mevcut, ayrıca detaylı bilgi için 0 216 354 00 56 numaralı telefon numaramızdan da ulaşabilirsiniz.

Eğer çocuğunuzun kekemelik hakkında muayene edilmesi gerektiğine karar verdiyseniz bir dil ve konuşma terapisti için hastaneye, rehabilitasyon merkezine veya özel bir dil ve konuşma terapistine ulaşabilirsiniz. Bir başka öneri ise, çocuğunuzun kekemeliğini günlük olarak 1 ila 10 arasında değerlendirin. 1 = O gün hiç kekeleme yok anlamındadır ve 10 = O güne kadar duyduğunuz en şiddetli kekemelik anlamına gelmektedir. Bu değerlendirme aile takvimine işlenebilir veya ajanda tutuyorsanız ona işlenebilir. Bu şekilde kekemeliğin zaman içerisinde iyiye mi kötüye mi gittiğini görebilirsiniz. Ayrıca bu şekilde kekemeliği etkileyen durumları da daha iyi anlayabilirsiniz (örneğin: kekemelik haftasonları daha kötüye gidiyor veya günlük rutinlerde daha iyi gibi).

Son olarak, çocuğunuz hayal kırıklığı veya kekemeliğinin farkında olma belirtileri gösterirse, “Vay, bazı kelimelerin söylemesi zor; sence de öyle değil mi! Bazen benim sözcüklerimin de söylemesi zor oluyor,” demek veya bir şeyleri öğrenmek için alıştırma yapmamız gerektiği hakkında açıklama yapmak tamamıyla normaldir. Çocuğunuzun zorlandığını kabul etmek sorun değildir ve çocuğunuzun yeni beceriler öğrenirken zorlanabileceğini bilmesi de önemlidir. Bu konuyu büyük bir mesele haline getirmeyin ve çocuğunuzun kekelemeyi kötü bir şeymiş gibi görmesine izin vermeyin. Ana mesaj “bazen kelimeler bu şekilde çıkabilir ve bu, sorun değildir” olmalıdır. Biz yalnızca yeni sözcükler ve bunları nasıl söyleyeceğimizi öğreniyoruz.

 

3. Kekeleyen çocuk için ne zaman profesyonel destek almalıyız?

Eğer çocuğunuz 3 yaşından büyükse ve 3-6 aydır kekeliyorsa bir dil ve konuşma terapisti tarafından değerlendirilmesi iyi bir fikir olacaktır. Siz ve DKT’niz terapiye ihtiyaç olmadığı konusunda hemfikir olsanız bile değerlendirme yapılması çocuğunuzun iletişim becerisi hakkında sonraki dönemlerde karşılaştırma yapabilmek için elinizde bir başlangıç noktası olmasını sağlar. Çocuğunuzun kekelemesini ilk fark ettiğinizden bir yıl sonra hâlâ kekeliyorsa, o zaman terapi gerekli olacaktır.

Akılda bulundurulmalıdır ki, daha büyük çocukların terapilere ara vermeleri çok nadir değildir. Daha yetişkin çocuklar için, eğer çocuk sınıfta derslere katılmakta çekingenlik gösteriyorsa, akranlarıyla iletişime geçmekte zorlanıyorsa ya da kekemelik, tahtaya kalkma veya kitap okuma gibi sıradan sınıf aktiviyelerini yerine getirmesini engelliyorsa muhtemelen terapi gerekli olacaktır.

 

4. Profesyonel terapi neleri içerir?

Kekemelik için profesyonel terapi genellikle çocuğun daha kolay konuşma yolları öğrenmesini ve sonrasında öğrendiği bu yolları farklı yerde (evde, okulda) kullanmayı öğrenmesini içermektedir. Aynı zamanda çocuğunuza iyi bir dinleyici ve karşısındakinin sözünü kesmeme de dahil olmak üzere olabileceği en iyi iletişimci olma konusunda yardım etmeyi de içerir.

Kekemeliğin bilinen bir tedavisi yoktur ancak en iyi başarı şansımız terapiye gelen çocuğun hâlâ erken yaşlarda, konuşmanın zor olduğu konusunda nagatif bir düşünceye sahip olmadığı ve kekemelik hakkında kötü tecrüeler yaşamamış olduğu zamanlardadır. Buna ek olarak, hâlâ sorunu “tedavi” etmiyoruz; daha çok çocuğa özgüvenli olacağı ve her koşulda, istediği zaman ve istediği yerde fikirlerini paylaşabileceği şekilde kekemeliği ile baş etmeyi öğretiyoruz.

 

Kekemelik Terapisinden Beklenecek Değişiklikler

Kekemelik Terapisi oldukça uzun bir süreç olacaktır. Kekemelik terapisine gitmek kekemeliği başarılı bir şekilde kontrol etmek adına konuşmanın kendisinde ve çocuğun ve gencin konuşma hakkındaki hislerinde değişikliklere yol açacaktır. Sonuç olarak, kekemelik terapisine gittiğinizde şunları fark edebilirsiniz;

  • Daha akıcı bir konuşma
  • Daha az gerginlikle kekeleme
  • Daha fazla göz teması,
  • Yalnızca direkt sorulan sorulardan ziyade, tüm sorulara istekli bir şekilde cevap verme
  • Toplu konuşmalarda veya beyin fırtınalarında fikirleri dile getirme
  • Aile ve arkadaşlarla daha çok konuşma
  • Nasıl ve ne zaman farklı yollarla konuşacağını bilme

Danışma ve değerlendirme randevularında her iki ebeveyn de gereklidir. Görüşmeyi takiben aileyi destekleyecek terapist de hizmetler arasındaki ilişkileri ve bağlantıları sağlar. Terapist yüz yüze veya uzaktan katılabilir.

Bazı durumlarda ailelere biri çocuk değerlendirmesi için diğeri de ebeveynler için iki adet randevu verilebilir. Daha uzakta yaşayan aileler için de, uzman ekipten ayrılan iki terapist ile randevu alınır. Biri çocukla çalışır, diğeri ebeveynleri ile görüşür.

Değerlendirme prosedürümüz, çok faktörlü bir çerçeve ile sağlanmaktadır. Bu prosedür, kekeleyen çocuğun sorunun başlangıcına ve gelişimine katkıda bulunan faktörlerin bir profilini çıkarmak için işe yarar.

 

Çocuklarda Değerlendirme

Bu değerlendirmeler, konuşma, dil ve akıcılık incelemelerinin yanı sıra, çocuğun problemini anlaması ve farkındalığı hakkında fikir edinmesi için dikkatle yapılandırılmış görüşme formlarını (yaşa göre düzeltilmiş) içerir.

 

Ebeveyn Görüşmesi

Görüşme, ebeveynlerin algılarını ve iç görülerini teorik ve klinik bilgilerimizle birleştirmeyi amaçlamaktadır. Kekemeliğin, başlangıcını ve gelişimini, dalgalanmalarını ve değişkenliğini araştırıyoruz. İlgili aile öyküsünü veya diğer fizyolojik faktörleri, çocuğun gelişen konuşma ve dil becerilerinin yanı sıra, çocuğun kendisi, çevresi ve yaşam tarzı ile ilgili önemli konularla birlikte tartışıyoruz. Bütün bunlar, kekemeliğin çok faktörlü çerçevesinin özellikleridir. Son olarak, bütün bilgiler ebeveynlerin, çocuklarının kekemelik konusundaki kırılganlığını anlama konusunda bir bakış açısı oluşturmak için bir araya getirilir.

Amacımız, bazı gizli ve karmaşıklığı aradan çıkarmaya çalışmak, ebeveyne açık ve güncel bilgiler vermek ve kekemeliğin yönetimi için bir eylem planı önermektir. Bu yüzden dil ve konuşma terapistleri ile birlikte çalışmak hayati öneme sahiptir.

Çocuğunu değerlendirmesinin dikkatle incelendiği ve bilgilerin hazırlandığı bir klinik rapor oluşturulur. Bu rapor başlangıçta ebeveynlere gönderilir ve onaylarını takiben ilgili diğer profesyonellere istendiği gibi dağıtılır.

Dil ve konuşma terapisti, önerilen kekemelik terapi programını sağlamada tam destek bekleyebilir.

 

Kaynakça

Bu materyal  Stuttering: Straight Talk for Teachers ile Whittington kaynaklarını kullanarak yazılmıştır. ​