Ses Bozukluklarında Eğitim

Ses Bozukluklarında Eğitim

Günlük pedagojik yaşamdaki ses yükünün çok büyük olduğunu ve birçok öğretmenin bu durumdan muzdarip olduğunu biliyoruz. Özellikle gürültü ve sınıfın önünde sürekli konuşmak çok yorucudur. Bu nedenle ses problemleri ve ses bozuklukları yaygın ve öğretmenlerin refahı ve sağlığı üzerinde bir baskıdır.

Bu yüzden düşündük ve öğretmenler için ses eğitimi geliştirdik. Deneyimler; birincisi, iyi eğitilmiş seslerin güçlü ve sağlam olduğunu, ikincisi, iletişimsel stratejilerin bilinçli bir şekilde kullanılmasının sesi rahatlattığı ve üçüncüsü, ses için alınan hijyen önlemlerinin sesi sağlıklı tutmaya yardımcı olduğunu göstermektedir.

Öğretmenler İçin Ses Eğitiminin Özelliği Nedir?

Diğer meslekler gibi, öğretmenler de iyi işleyen bir sese ihtiyacı vardır. Sözlü iletişim zor değiştirilebilir. Ses, öğrenme içeriğinin iletilmesinde en önemli iletişim aracıdır ve olmaya da devam etmektedir. Bu bağımlılık nedeniyle, günlük okul yaşamında genellikle yüksek bir ses yükü ortaya çıkar. Her şeyden önce, yüksek hacimde kalıcı konuşma hızlı bir şekilde konuşma çabasının artmasına neden olabilir. Teknik olarak iyi işleyen sesler böyle bir zorlanmaya bir dereceye kadar dayanabilir. Öte yandan, ses veya solunum eksikliği olan öğretmenler yıllar içinde genellikle ses sorunları veya ses bozuklukları geliştirirler. Çalışmalar sırasında ses eğitimi sıklıkla ihmal edildiğinden işe bağlı ses bozuklukları çok yaygındır.

Yüksek Ses Yüküne Sahip Diğer Meslekler

  • Okul öncesi öğretmenler
  • Politikacılar
  • Öğretim görevlisi
  • Papazlar/Hocalar

Gürültüde Konuşmak Neden Bu Kadar Stresli?

Arka plan gürültüsü nedeniyle artan gürültü seviyesi kaçınılmaz olarak insanların daha yüksek sesle konuşmasına yol açar. Bu, ses üzerinde elverişsiz bir etkiye sahip olan artan bir nefes basıncı oluşturur. Sınıflarındaki öğretmenler çok yüksek sesle kalıcı olarak konuşursa, ses kalitesi zarar görür ve konuşmakta zorlanırlar. Buna ek olarak, kendileri sınıftaki yüksek gürültü seviyesine katkıda bulunurlar ve bu nedenle sese zarar veren bir kısır döngü içindedirler. Bu nedenle ses sağlığı açısından sınıftaki gürültüyü azaltmak şarttır.

 ‘Günlük okul hayatı öğretmenlerin sesinden son derece yüksek talepler beklemekte ve genellikle yıllar içinde ses sorunlarına yol açmaktadır’

Ses Bozuklukları Nasıl Gelişir?

Ses sorunları genellikle çeşitli faktörlerin etkileşimi nedeniyle ortaya çıkan sorunlardır. Bu genellikle yüksek ses yükü ile birlikte nefes alma, konuşma ve stimülasyon tekniklerindeki eksikliklerden de kaynaklanır. Uzun süreli enfeksiyonlar gibi ek stres faktörleri eklenirse, daha hafif ses sorunları genellikle ses bozukluklarına dönüşür. Semptomlar genellikle gizlice başlar ve ilk başta fark edilmez. Sadece konuşma çabası arttığında ve sesi değiştiğinde, etkilenenler ses sorunlarını fark eder. Genç insanlarda ses daha hızlı yenilendiklerinden, semptomlar yaşla birlikte yoğunlaşır.

Ne Tür Ses Bozuklukları (Disfoni) Var?

Ses bozuklukları, ses kullanımının yoğun olduğu mesleklerde ortalamadan daha sık ortaya çıktığı için burada en sık görülen ses bozukluğu formlarına kısa bir genel bakış bulacaksınız. Ses bozuklukları kategorisinde detaylı bir sunum bulunabilir.

  • Hiperfonksiyonel disfoni, en sık görülen ses bozukluğudur. Ses üzerindeki çok fazla basınç nedeniyle ortaya çıkan ve genellikle yüksek ses yükü tarafından tetiklenir. Ses kısıklığına ve konuşma çabasının artmasına yol açar.
  • Hipofonsiyonel disfoni, ses gücünün sistem tarafından veya artan bir gereksinim nedeniyle yeterli olmaması ile karakterizedir. Bu sesler çok sessiz, nefes kesici ve çok dayanıklı olmadığı için çoğu zaman konuşan mesleğin taleplerine dayanamazlar.
  • Organik disfoni, ses teli nodülleri veya ses teli felci gibi gırtlağın alanındaki değişikliklerden kaynaklanır.

Öğretmenler İçin Ses Sağlığı

Öğretmenlerin uzun vadede mesleklerini iyi icra edebilmeleri için ses sağlığı konusu büyük bir önem taşımaktadır. Sağlıklı sesler aşağıdaki özelliklerle tanınabilir:

  • Ses açık ve anlamı nettir.
  • Ses nüfuz eder ve uygulanabilir.
  • Ses çaba harcamadan çalışır.
  • Uzun konuşmalar bile çaba harcamadan mümkündür.
  • Günün sonunda ses hala iyi hissettiriyordur.

Sağlıklı Larinks, Sağlıklı Ses Telleri

Ses üretiminin merkezi organı, ses kıvrımlarımızın da bulunduğu larinksimizdir. İç yüzeyler hassas bir mukoza zarı ile kaplıdır. Artan ses yükü veya diğer sese zarar veren etkilerle gırtlak bölgesinde sıklıkla iltihap belirtileri ortaya çıkar. Bunlar vokal ses değişikliklerine ve sınırlı vokal performansına yol açar. Sağlıklı bir mukozal epitel iyi işleyen bir ses için en önemli ön koşul olduğundan özellikle profesyonel konuşmacılar için ses bakım önlemleri vazgeçilmezdir.

Ses Bakımı İçin İpuçları

Ses bakımı için aşağıdaki ipuçları larinks ve ses tellerini sağlıklı tutmak için kullanılır:

  • Akut enfeksiyon sırasında sesinizi koruyun ama fısıldamayın.
  • Enfeksiyonları tamamen tedavi edin.
  • Ses kıvrımlarının epitelleri nemli tutulmalıdır ve günlük 2-3 litre içmelisiniz.
  • Sık temizlemeden kaçının.
  • Bilinçli olarak ses molalarını planlayın, çünkü bunlar sesinizi rahatlatır.

Nefes Tekniği Neden Bu Kadar Önemlidir?

Ses kıvrımlarının engelsiz titreşmesi için tek tip bir hava akışı gereklidir. Bunun için gerekli olan hava basıncı çok yüksek veya çok düşük olmamalıdır. Nefes almak çok karmaşık bir süreç olduğundan ve çok az kişi bu konuda yeterli bilgiye sahip olduğundan, konuşma nefesi ile ilgili sorunlar yaygındır. Tipik belirtiler şunlardır:

  • Yüksek nefes alma
  • Sığ nefes alma, karın solunum eksikliği
  • Çok uzun konuşma ifadeleri
  • Rahatsız edici nefes alma sesleri
  • Konuşurken nefes darlığı
  • Yüksek ortam hacminde konuşmak çok stresli olduğundan, sınıfta sessiz bir atmosfer sağlamalısınız.
  • Alkol ve sigara larinksin mukoza zarına saldırdığından, mümkün olduğunca yumuşamalıdırlar.
  • İyi konuşma tekniğine önem ver

Nefes Egzersizleri

Konuşurken nefes alma problemleri ortaya çıkarsa, nefes egzersizleri sağlıklı bir nefes tekniği bulmaya yardımcı olur. Bu, aşağıdaki özelliklerle karakterize edilir:

  • Sürekli hava akışı
  • Derin nefes alma, diyaframlı solunum
  • Düzenli nefes alma duraklamaları
  • Konuşurken sessiz nefes alma
  • Ağızdan solunum

Nefes alma tekniği ne kadar iyi ise ses için koşullar da o kadar iyi olur.

Sesli Egzersizler

Ses egzersizleri iyi bir ses tekniği bulmamıza yardımcı oldu. Eğer vokal kıvrımları engelsiz titreşebiliyorsa, o zaman hala zahmetsiz olan sonorous ve yüksek bir vokal sesi üretirsiniz.

Konuşma Tekniğini Geliştirmek İçin Alıştırmalar

Dilsel içeriği başarıyla aktarabilmemiz için mümkün olduğunca net konuşmalı, oldukça yavaş bir konuşma temposu seçmeli, yeterli nefes alma alanı almalı ve iyi bir vurguya dikkat etmeliyiz. Belirsiz bir telaffuz genellikle ses üzerinde zararlı bir etkiye sahip olduğundan, öğretmenler her zaman iyi bir konuşma tekniğine dikkat etmelidir. Konuşma egzersizleri bu konuda yardımcıdır.

Kaynak :

Bu makale DİLGEM stajyeri ve Almanya Potsdam Üniversitesi Dil ve Konuşma Terapisi 3.sınıf öğrencisi Buket Temel tarafından yazılmıştır. Bu makalede faydalanılan kaynaklara buradan ulaşabilirsiniz.