/r/ Sesinin Üretimi Neden Zordur?
/r/ sesi üretim yeri ve biçiminin zorluğu nedeniyle çocukların konuşma gelişiminde geç edinilen seslerden biridir. Bu ses tipik olarak çocukluk boyunca yanlış tanınır ve üretimdeki ustalık yedi yaşına yakın ortaya çıkabilir. Ses üzerindeki hatalar çocuktan çocuğa değişebilir, ancak en yaygın hatalardan biri ses değiştirmedir. (arı—ayı)
Peki, /r/ sesini üretmek neden bu kadar zor?
Dil ve konuşma terapistleri, ebeveynler ve araştırmacılar, /r/ sesinin çeşitli koşullar nedeniyle zor üretildiğini bildirmişlerdir. Klinik pratikte, dil ve konuşma terapistleri /r/ sesinin üretimi için motor hareketin (yani dudakların, dişlerin, dilin ve hava yolunun doğru kullanımı ve işbirliği) uygun üretimin en zor yönü olduğunu ortaya koymuştur. Motor harekette kullanılan tüm artikülatörleri koordine etmek bir çocuk için zor olabilir. Örneğin, bir çocuk istemeden ağzının arkasını diliyle kapatarak bir üretim yaptığında hava akımı modülasyonu ile ilgili sorunlar ortaya çıkabilir. Dil ve konuşma terapistlerinin amacı bu bölümleri birlikte hareket ettirmektir. Terapi seanslarında, dil ve konuşma terapistleri genellikle /r/ sesinin doğru olarak çıkması için çok boyutlu bir yaklaşım (örn. sözel, görsel ve dokunsal geri bildirim) kullanır. Mevcut araştırmalar bizleri ultrason teknolojisini kullanmaya itiyor, böylece çocuklar kendi dil yerleşimleri ile neler olup bittiğini daha iyi görebiliyorlar.
/r/ sesi nasıl üretilir?
/r/ sesinin üretiminde kullanılan en yaygın iki yol şunlardır:
Kıvırma: Bu üretimde dil kıvrılır.
Retrofleks: Bu üretimde, dil tabanı arkaya doğru yükselir.
Her iki üretim şekli de çeşitli bileşenler içerir. Örneğin, hem hava akışını modüle etmek için dilin kıvrılması hem de dilin tabanı ile her iki taraftaki üst azı dişleri arasında temas kurulması gerekir.
/r/ sesinin genel olarak doğru üretimi için dilin üst kısmının üst dişler ile diş ardı eşiği arasında kalan kısma çarpıp tekrar dinlenme haline dönmesi ile olur. Bu yüzde /r/ sesine tek vuruşlu ses deriz.
Ebeveynler / r / üretimi konusunda çocuklarına yardımcı olmak için ne yapabilirler?
Ebeveynler, erken çocukluk döneminde çocuklarının üretimlerini izleyebilirler. Bir çocuk 7 yaşına yaklaştıkça hatalar devam ediyorsa, bir dil ve konuşma terapistinden değerlendirme almak gerekebilir. Dil ve konuşma terapistleri genellikle üretimdeki doğruluğun artması ve seans dışında pratik yapmaya devam etmesi için çocuğunuza ödevler verecektir. Bunun gibi stratejiler çocuğunuzun konuşma anlaşılırlığının artmasına yardımcı olabilir!
Kaynakça: https://nspt4kids.com/parenting/why-is-pronouncing-r-so-hard/