Bebek ve Çocuklarda İşitsel Değerlendirme ve Rehabilitasyon

Bebeklerde ve çocuklarda doğuştan veya sonradan oluşan işitme kaybı, yaşam boyu konuşma ve dil edinimindeki eksiklikler, düşük akademik performans, kişisel-sosyal uyumsuzluklar ve duygusal zorluklarla ilişkilendirilmiştir.  Yenidoğan işitme taraması yoluyla işitme kaybının belirlenmesi bir bebeğin yaşamındaki gelişimsel dönüm noktaları nedeniyle oldukça önemlidir.  İşitsel durumunun belirlenmesinde ise objektif işitme testleri ve birçok durumda objektif testlerin yanı sıra subjektif değerlendirmelerin de yapılması kıymetlidir. İşitsel değerlendirme yaşanabilecek sonuçların çoğunun önlenmesinde veya azaltılabilmesinde yapılması gereken bir işlemdir. ancak işitsel değerlendirme işitme cihazı ve işitsel implantların moniterizasyonu için de sıklıkla uygulanan yöntemlerdir.

Bu eğitimde, işitme kaybı olsun olmasın çocukların işitsel değerlendirmelerinde erken teşhis için aktif, tutarlı ve açık bir süreç sağlamak için yapılan DEĞERLENDİRMELER anlatılacaktır. İşitme kaybının saptanması ve belgelenmesine ve işitme kaybına müdahale edilmesine yardımcı olmak için önerilen yaklaşımların bir algoritması eğitimde anlatılacaktır.

Görev Bildirimi

Eğitimlerimizde küçük grup çalışması ve büyük grup çalışması yapılacaktır.

Prof. Dr. Yusuf Kemal Kemaloğlu

Ankara'da 1974 yılında doğan Dr. Y.K.Kemaloğlu 1987’de Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni bitirmiş ve 1993’de de Gazi Üniversitesi’nde KBB Uzmanlığı eğitimini tamamlamıştır. 

İhtisası sırasında MONBUSHO bursuyla (1991-1993) Niigata Üniversitesi-Japonya’da çalışmış; burada  ‘Relationship between craniofacial development and middle ear functions in cleft palate patients’ konulu araştırma projesini gerçekleştirmiştir. Uzmanlık tezinin başlığıysa "Adenoid Vegetasyon ve Sekretuar Otitis Media Olgularında Kraniyofasiyal İskeletin İncelenmesi" (danışman: Prof.Dr.N.Akyıldız)’dir. 

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Hastalıkları Anabilim Dalı'nda 1993’de çalışmaya başlayan ve 1997’de “Doçent” ve 2003’de “Profesör” unvanını alan Dr. Kemaloğlu 2004’den bu yana da Odyoloji Bilim Dalı başkanlığını sürdürmekte olup 2013-2021 yılları arasında da KBB Anabilim dalının başkanı olarak görev yapmıştır.

Dr. Kemaloğlu, Anabilim dalının diğer öğretim üyeleriyle birlikte, Gazi Üniversitesi bünyesinde; 2000 yılında  “Prof.Dr.N.Akyıldız İşitme Konuşma Ses ve Denge Bozuklukları Tanı ve Tedavi Merkezi”ni, 2002’de “Odyoloji, Ses ve Konuşma Bozuklukları Yüksek Lisans Programı”nı ve 2004’de de “Odyoloji Bilim Dalı”nı (2004) kurmuştur. 

Dr. Kemaloğlu bugüne kadar 20 civarında yüksek lisans ve KBB uzmanlık tezi yönetmiş; “İşitme Engellilerin Eğitim Problemleri ve Türk İşaret Dili (TİD)” konulu Dünya Bankası destekli 2 projeyi ve AB destekli “İşitme Engelliler İçin Sağlık Projesi”ni ve öğretim üyeleri, araştırma görevlileri ve yüksek lisans öğrencilerinin AB ülkelerinde bilgi ve görgüsünü arttırmaya yönelik Leonardo da Vinci projelerini gerçekleştirmiştir. Ayrıca çok sayıda Üniversite destekli Bilimsel Araştırma Projesini yürütmüş ve Pittsburgh Üniversitesi’nde devam etmekte olan (2010-) “Middle Ear Pressure Regulation in Health and Disease NIDCD P50 Araştırma Projesi’nin “Core B-Project4”de araştırmacı olarak yer almıştır.  Ayrıca TÜBİTAK destekli ses ve konuşmanın akustik analiziyle ilgili bir projede araştırmacı olarak yer almaktadır (2016).

Dr. Kemaloğlu ülkemizde Ulusal Yenidoğan İşitme Tarama (YDİT) Pilot Projesini gerçekleştiren ilk bilimsel danışma ekibinde görev yapmış; müteakiben de Sağlık Bakanlığı’nın YDİT programının danışman ekibinde olmayı sürdürmüştür. Ayrıca Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun işitme cihazları ve koklear implant ile ilgili komisyonlarında  görev yapmıştır. 

Bunların dışında; Türk Dil Kurumu’nun 2010-13 arasında TİD Bilim Onay Kurulu’nda yer almış; aynı kurumun Milli Eğitim Bakanlığı (MEB)’yla ortak oluşturduğu TİD Sözlük Komisyonunun başkanlığında ve TİD Tercümanlık Sınavı Komisyon üyeliğinde bulunmuştur. MEB’in TİD ve işitme engelliler ile ilgili komisyonlarında da görev yapmış ve 2005-2006 eğitim yılında Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün düzenlediği bir program çerçevesinde Ankara il ve ilçelerinde rehber öğretmenler için düzenlenen ‘İşitme Engellilerin Erken Tanısı, Rehabilitasyonu ve Özel Eğitimi’ konulu konferanslar dizisini gerçekleştirmiştir. 

Dr. Kemaloğlu Birinci Uluslararası İşitme Engeliler Birlik Konferansı (7- 12 Eylül 2004)’nın Bilimsel Organizasyon Komitesinde yer almış, European Otology ve Neurootology Academy ile Gazi Üniversitesinin birlikte Ankara ve Kapadokya’da düzenlediği I. ve II. Nöro-Otoloji Konferanslarının bilimsel sekreterliğini yapmış, 21-23 Ekim 2011 tarihlerinde University of Central Lancashirele birlikte, Ankara’da Gazi Üniversitesi’nde ‘SIGN5 – V. İşaret Dilleri ve Sağır Çalışmaları Uluslararası Konferansı’nı gerçekleştirmiştir. Ankara’da 19-21  Mart, 2021 tarihlerinde çevrim iç olarak düzenlenen 14. Uluslararası Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Kongresi’nin Başkanlığını yapmıştır. 

Kulak Burun Boğaz ve Baş-Boyun Cerrahisi Derneği’nin 2016-2018 yılları arasında da ikinci Başkanlığını ve 2018-2021 tarihleri arasında da Başkanlığını yapmıştır. Ayrıca, Otoloji ve Nörootoloji Derneği ve İşitme Engelliler Gelişim Merkezi Derneği Yönetim Kurulu üyesi olarak görev yapmıştır. Halen İşitme Konuşma Bilimcileri Derneği’nin Yönetim Kurulu üyesidir.

İngilizce ve Japonca bilen Dr. Kemaloğlu’nun, büyük kısmı  otoloji (özellikle otitis media), YDİTP ve odyoloji ile ilgili, 70 civarında uluslararası bilimsel dergilerde yayınlanmış toplamda 120’den fazla bilimsel makalesi, Prof.Dr.N.Akyıldız ile birlikte yazdıkları “Otitis Media” isimli bir kitabı, kitap bölümleri ve ülkemizde ve yurtdışında düzenlenmiş sempozyum ve kongrelerde sunulmuş 100’den fazla tebliği vardır. Bu arada proje çerçevesinde “İşitme Engellilerin Yükseköğrenim Olanaklarının Geliştirilmesi ve Desteklenmesi için Elektronik Materyal Hazırlanması (e-işit) Projesi Rapor”unu hazırlamıştır. 

Dr. Kemaloğlu’nun ses analizleriyle ilgili (Doç. Dr. G. Mengü ile ortak) SEYKEL isimli bir markası ve uyku apnesi hastalarının tanı ve tedavisinde horlama sesinin özgün bir yöntemle analizini içeren bir incelemeli patenti mevcuttur.

Dr. Öğr. Üyesi Eyup Kara

2017 yılında, İstanbul Üniversitesi Odyoloji ve Konuşma bozuklukları bölümünde; “Dinamik vestibüler sistem algoritması geliştirilmesi” konulu tezi ile doktorasını tamamladı. 2005-2011 yılları arasında, koklear implant alanında yoğun çalışmalarda bulunmuştur. 2011 yılında, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi KBB Anabilim dalına, 2017 yılında, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Sağlık Bilimleri Fakültesi Odyoloji bölümüne öğretim üyesi olarak atanmıştır. 

Başlıca akademik çalışma alanları; “İşitme cihazları, işitsel implantlar, Odyolojide enstrümantasyon, elektrofizyolojik uygulamalar ve işitme tarama programları” olarak öne çıkmaktadır. Bu konularda, yerli ve yabancı hakemli dergilerde yayınları bulunmaktadır.

Odyoloji alanında, farklı kitaplarda onun üzerinde kitap bölümü yazarlığı mevcuttur.

“Sessizliğime ses ver” ve “Müzik sesim olsun” isimli Kalkınma Bakanlığı projelerinde danışmanlık ve eğitim koordinatörlüğü yapmıştır. 

“Dinamik vestibüler sistem algoritması geliştirilmesi”, “İşitme kayıplılarda yön ve uzaklık algısı geliştirilmesi” isimli TÜBİTAK projelerinde, araştırmacı-danışman olarak görev yapmış ve aynı projeler kapsamında ulusal patentleri bulunmaktadır.

“İşitme kayıplı bireylerde, yön ve uzaklık algısı geliştirme” konulu TÜBİTAK 1505 projesinde araştırmacı olarak görev yapmaktadır.

“Otonom Odyometre Geliştirilmesi“ isimli Projesi ile Tübitak BİGG ödülü kazanmıştır. 

“A novel method of frequency coding of an electrode to promote spatial selectivity and speech discrimination in cochlear implants” isimli uluslararası patenti bulunmaktadır.

Halen; İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Sağlık Bilimleri Fakültesi Odyoloji Bölümünde öğretim üyesi olarak akademik hayatına devam etmektedir.

Prof. Dr. Özgül Akın Şenkal

Prof.Dr. Özgül Akın Şenkal, 1973 yılında Ankara’da doğmuştur. 1990-1994 yılları arasında Hacettepe Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu’nda lisans eğitimini tamamlamıştır. 1994-2004 yılları arasında Hacettepe Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu’nda Öğretim Görevlisi olarak çalışırken, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Programında 1998 yılında yüksek lisans eğitimini, 2002 yılında ise doktora çalışmalarını tamamlamıştır.
Prof. Dr. Özgül Akın Şenkal, 2004 yılında Almanya Würzburg Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalında misafir öğretim üyesi olarak çalışırken "Bilingual Çocuklarda Odyolojik Konuşma Testleri" üzerinde bilimsel çalışmasını yapmıştır. 2005-2008 yılları arasında Ankara Meders Medikal firmasında Avusturya Medel Koklear İmplant firmasının cihazını kullanan çocukların rehabilitasyon süreçlerini takip etmiştir. 2008 yılında Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalında Uzman Doktor olarak çalışmıştır. Mesleki hayatında ve çalışmalarında daha ileriye gidebilmek amacıyla 2010 yılında Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı’nda Öğretim Görevlisi olarak çalışmaya başlamış ve Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Programı’nda dersler vermiştir. 2011 yılında Yardımcı Doçent olarak atanmış ve Adana Başkent Üniversitesi Güzelyalı Polikliniklerinde Konuşma ve Dil Merkezi’nde Dil ve Konuşma Bozuklukları üzerine bir yıl içinde yaklaşık 1000 çocuk ve yetişkin bireye terapi vermiştir. Yılda 300'e yakın çocukla kekemelik, 250'ye yakın kişiyle ses kısıklığı/bozukluğu ve gecikmiş konuşma, artikülasyon bozukluğu ve öğrenme güçlüğüne bağlı konuşma bozuklukları gibi konularda ilgilenmiştir.
Prof. Dr. Özgül Akın Şenkal, Hacettepe Üniversitesi’nde eğitimine devam ederken ağırlıklı olarak çalıştığı konu olan “Okul Çağı Çocuklarda Ses Bozukluğu” ile ilgili yayınları yurt dışında ve yurt içinde oldukça fazla atıf almaktadır. Doçentlik unvanını aldığı 2014-2022 yılları arasında Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümünde, halen de Tarsus Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dil ve Konuşma Terapisi Bölümünde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Dil ve Konuşma Bozuklukları alanındaki eğitim programlarının yaygınlaştırılması ve en çok rastlanan engel tipi olarak karşımıza çıkan dil ve konuşma bozuklukları konusunda, toplumda bilincini arttırmak için çalışmalarını aktif olarak sürdürmektedir. 

• İşitsel Değerlendirme Sertifika Programı; Sözlü Anlatım, Video anlatım, Puanlama, Yorumlama, Raporlanma şeklinde yapılacaktır.
• Bu eğitimde katılımcılara 1 ay boyunca sınırsız süreli süpervizyon sağlanacaktır.
• Eğitim sonunda katılımcıların sübjektif işitsel değerlendirme yapabilmesi, sübjektif işitsel değerlendirme sonuçlarına göre işitme durumunu belirleme, izleyebilme, yorumlayabilmeyi sağlama.
• Belge: Bu eğitime katılanlara sertifika verilecektir.
• Test materyalleri PDF olarak katılımcılarla ÜCRETSİZ olarak paylaşılacaktır.

1.gün - Yenidoğan İşitme Taramaları 

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Odyoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yusuf Kemal Kemaloğlu

1. İşitme Taramaları:

• Yenidoğan İşitme Tarama Programı (YDİTP)
• Okul çağı/okul öncesi işitme tarama programı (OİTP)

Bu kısımda her iki programdan kısaca tanımlayıcı anlamda bahsedilecek ve çok kısaca da tarihçeleri anlatılacaktır.

2. Amaç ve hedefler:

• Yenidoğan İşitme Taranma Programı (YDİTP)
• Okul çağı/okul Öncesi İşitme Tarama Programı

Bu kısımda önce her iki programın ortak amacı vurgulanıp ardından her birinin ayrı ayrı amaçları ve hedefleri ele alınacaktır.
Bu sırada bu amaç ve hedefleri ilgilendiren aşağıdaki temel konu ve kavramlardan bahsedilmiş olacaktır:
- İşitme – dil – konuşma ilişkisi: prelingual – perilingual – postlingual kavramları

• İşitmenin ve işitmemenin nörobiyolojisi
• Dil – konuşma ilişkisi
• Dil –kültür ilişkisi
  - İşitme kaybı – eğitim ilişkisi
  - İşitme kaybı – psikososyal gelişim ilişkisi
  - İşitme kaybı – sosyal, kültürel, ekonomik yaşama etkisi
• İşitme kaybının sosyokültürel ve sosyoekonomik maliyeti
• Sağır kavramı, işaret dilleri ve Sağır toplumu

3. Yöntem:

• Yenidoğan İşitme Taranma Programı
• Okul çağı/okul öncesi işitme tarama programı

Bu kısımda kullanılan test yöntemleri videolar ile kısaca gösterilecek; protokol ve uygulama adımları son bölümde ele alınacaktır.

4. Bebek ve Çocuklarda İşitme Kaybı Yapan Nedenler

Doğumsal nedenler

• Genetik
• Enfeksiyonlar
• İlaç ve toksik maddelere maruziyet
  - Sonradan ortaya çıkan nedenler
  ⁻ Yenidoğan dönemi
• Enfeksiyonlar
• Yenidoğan sarılığı
• Yoğun bakımda kalma vb. girişimsel nedenler
• İlaç, gürültü ve toksik maddelere maruziyet
  - Erken çocukluk dönemi (< 2 yaş)
• Genetik
• Enfeksiyonlar
  + Otitis medialar
• İlaç, gürültü ve toksik maddelere maruziyet
• Travmalar
  - Çocukluk dönemi (2-10 yaş)
• Genetik
• Otitis medialar
• İlaç, gürültü ve toksik maddelere maruziyet
• Travmalar

5. Ulusal YDİTP ve OİTP:
a. Günümüzdeki uygulama protokolleri
b. Sorunlar ve çözüm önerileri
COVID-19 salgınının bize öğrettikleri
c. Gelecekte bizi ne bekliyor?

2.gün- Pediatrik Grupta Elektrofizyolojik (Objektif) Değerlendirmeler

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Odyoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Eyüp Kara

Pediatrik Grupta Elektrofizyolojik (Objektif) Değerlendirmeler Kurs Akışı

• Objektif testler ve önemi
• Objektif testler ve çalışma yöntemleri
• Objektif testlerde dikkat edilmesi gereken hususlar
• OAE ve klinik kullanımı
• ABR ve Klinik Kullanımı
• ASSR ve klinik kullanımı
• Kortikal Potansiyellerin temel kullanımı

3.gün- Pediatrik Grupta Subjektif Değerlendirmeler 

Tarsus Üniversitesi Dil ve Konuşma Terapisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Özgül AKIN ŞENKAL

Bu eğitim subjektif  işitme değerlendirme yöntemleri ve işitsel algının değerlendirilmesi yöntemlerini içermektedir:

Çocukta subjektif işitsel değerlendirme yöntemleri

• Saf ses işitme testleri
• Konuşma testleri.
• Serbest alanda işitme değerlendirme
• In-situ işitsel değerlendirme.
• Çocuklarda Subjektif İşitme Değerlendirmede Yönergeleri Takip Etme Yeteneği.
• Bir anlatıyı takip etme yeteneği.
• İşitilen bilginin sadece o an için değil, uzun bir süre sonra da hatırlanabilmesi (işitsel hafıza).

Program

• Giriş
• Tanımlar- terminoloji
• Danışmanlık
• Aile bilgilendirme
• Subjektif İşitme Değerlendirme Testleri:

-Diyapozon Testleri

-Saf Ses işitme Testleri

-Konuşma Testleri

-İşitsel algılama testleri

• Büyük Grup çalışması
• Küçük Grup Çalışması