İştahsızlık (Anorexia Nervosa) Sebepleri, Belirtileri, Tedavi Yardımı

İştahsızlık (Anorexia Nervosa) Sebepleri, Belirtileri, Tedavi Yardımı

1- İştahsızlık (Anoreksi) Nedir?

Anoreksi, psikolojik ve önemli derecede hayat kaybı riski olan bir bozukluktur. Yeme bozukluğu sorunu olan kişilerin boyları ve vücut yapılarına göre aşırı derecede düşük kiloları olur.

Uzmanlar, yeme bozukluğu ile mücadele eden kişilerin uygun vücut ağırlıklarını belirlemek için yaygın olarak VAE (Vücut Ağırlığı Endeksi) adı verilen bir test kullanırlar. Buna ek olarak, yeme düzenlerinin gözlenmesi, egzersiz ve kişilik özellikleri anoreksi teşhisi konulmasında yardımcı olmaktadır. Anoreksik bireyler genellikle kilo alma korkusu yaşarlar ve bozuk bir vücut şekilleri vardır. Sıklıkla olduklarından daha ağır olduklarına inanırlar.

Ek olarak, yeme bozukluğu ile mücadele eden bireyler zayıf görünüş ve bozuk yemek düzenine bağlılık örneği oluştururlar. Anorexia Nervosa, anoreksi terimi ile aynı anlamda kullanılır ve “kendini aç bırakma” veya “iştahsızlık” kavramlarına işaret eder.

2- Anoreksinin Ana Türleri

Anoreksinin iki ana türü bulunmaktadır. Bunlar şu şekildedir:

  • Yiyen/Temizleyen Tür:Bu tür yeme bozukluğu olan bireyler yemek yedikten sonra temizlerler. Bu, kilo alma korkusunu bir miktar hafifletir ve mideye giren yasaklı yiyecekleri dengelemelerini sağlar. Yiyen/Temizleyen Tür anoreksik bireyler yediklerini telafi etmek için kendileri istifra ederler, aşırı egzersiz yaparlar veya laksatifleri (örneğin müshil) kötüye kullanırlar.
  • Kısıtlayan Tür:Bu tür aşırı şekilde kendilerini disiplin altında tutar. Yemeğin niteliğini, kalorisini ve genellikle yüksek yağ ve şeker içeren yiyecekleri kendilerine yasaklarlar. Sağlıklı bir ağırlığın ihtiyaç duyduğu kaloriden çok daha azını alırlar. Bu, kendini aç bırakmanın kalp burkan bir türüdür.

Not:Anoreksi ile ilgili iki başlık bulunmasına rağmen, ikisinin de belirtileri birbirine benzerdir; gerçekçi olmayan kilo alma korkusu ve anormal yeme düzeni.

3- Anoreksinin Nedenleri

            Yeme bozukluklarında genetiğin silahı doldurduğu, çevresel etkilerin ise tetiği çektiği söylenir. Bu yeme bozukluğu genetik yatkınlık, kişilik özellikleri ve çevresel etkiler temeline dayanmaktadır.

Bu bozukluğun görülme sıklığına etki eden çevresel faktörlerin bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

  • Medyadaki zayıflık kültürü etkisinin sürekli olarak ince insanları ideal insan olarak yansıtması
  • Balet veya model gibi zayıflık ve kilo vermeyi zorunlu kılan iş ve kariyer seçimleri
  • Aile ve çocukluk travmaları: çocuklukta cinsel istismar, şiddetli travma
  • Akranlar ve iş-arkadaşları arasındaki zayıf ve çekici olma baskısı

            Biyolojik etkenlerin örnekleri ise şöyledir:

  • Düzensiz hormon fonksiyonları
  • Genetik (Anoreksi ile bağlantılı bir gen üzerinde yoğun araştırmalar hâlâ sürmektedir, ancak bu konuyla ilgili genetik bir ilişki olduğundan eminiz).

 

4- Anoreksinin Belirti ve Semptonları

Anoreksi yaşayan bireyler aşağıdaki başlıkların biri veya birçoğunu bulundurabilir:

  • Normalin ötesinde diyet veya yeme yasakları
  • Hızlı kilo verme ve fark edilir derecede aşırı zayıf kalma
  • Kalori ve yemek yağlarına takıntılılık
  • Lokmaları küçük parçalara bölme, yalnız yemek yeme veya yemek saklama gibi ritüelistik yeme örüntülerine sahip olma
  • Yemek, tarif ve yemek pişirme ile sürekli içli-dışlı olma: başkaları için sürekli yemek pişirme, ancak kendisi yememe
  • Amenore: adetin anormal yok olması ya da arka arkaya 3 adet düzeninin kaybı
  • Depresyon veya uyuşukluk hâli
  • İnce tüy gelişimi: Yüz ve vücutta ince, yumuşak tüyler çıkması
  • Özellikle uzuvlarda olmak üzere hissedilen üşüme hissi
  • Saç kaybı veya incelmesi
  • Aile, arkadaş veya sosyal işlevlerden kaçınma. İzole edilmiş ve yalnız hissetme.

5- Anoreksi Tedavisi

            Yeme bozukluğu uzmanı, sürekli terapist, doktor ve diyetisyenin bulunduğu bir uzman ekipten alınan yardım önerilmektedir. Efeksif, holistik bir yeme bozukluğu tedavisi şu üç bileşeni barındırmalıdır:

  • Medikal:Anoreksi tedavisindeki birincil öncelik bozuk yeme alışkanlığından doğan herhangi ciddi sağlık sorunlarıdır.
  • Diyet:Bu bileşen kilo yenilenmesini, yenilenmeyi, düzenlenmiş yeme planı takibini ve normal yeme alışkanlığı eğitimini kapsamaktadır.
  • Terapi:Bu tedavinin hedefi yeme bozukluğunun altında yatan bağlantılı problemleri fark etmek, travmatik yaşam olaylarını bulmak ve iyileştirmek ve duyguları ifade etmek için ileri düzey yöntemler öğretmektir.

KAYNAKÇA:https://www.eatingdisorderhope.com/information/anorexia