Tuvalet Eğitimi

Tuvalet Eğitimi

Birçok anne-baba ne zaman tuvalet eğitimi vermeye veya lazımlık kullanmaya başlayacaklarını bilemezler. Tüm çocuklar aynı yaşta tuvalet eğitimi almaya hazır olmazlar; bu nedenle çocuğunuzun hazır olup olmadığını anlamak için, birkaç saniyeliğine yapmış olduğu şeyi bırakması veya bebek bezini sıkıca tutması gibi, vermiş olduğu ipuçlarına dikkat etmelisiniz.

 

Birçok çocuk, bazıları daha erken bazıları ise daha geç olmak üzere, 18-24 aylar arasında bu ipuçlarını vermeye başlar. Ve erkek çocukları genelde daha geç ipucu vermeye başlar ve kızlara göre lazımlık kullanmayı öğrenmeleri daha uzun sürer.

 

Yaşı, hazır olma göstergesi olarak görmek yerine, lazımlık kullanmaya başlayabileceğine dair diğer ipuçlarına bakmak gerekebilir:

  • Basit yönergeleri takip edebilmesi
  • Tuvalet yapmayla ilgili kelimeleri ("çiş", "kaka", "tuvalet" gibi) anlıyor olabilmesi
  • Kaslarını kontrol edebiliyor olması
  • Tuvalete gitmesi gerektiğini söyleyebilecek dil becerisine sahip olması
  • 2 saat veya daha fazla süre bezinin kuru kalabiliyor olması
  • Lazımlığa gidebilmesi, üzerine oturabilmesi ve sonra lazımlıktan kalkabiliyor olması
  • Bezini kendi başına çıkarabilmesi, tek kullanımlık bebek bezi veya külot kullanılması
  • Lazımlığı kullanmaya ve külot giymeye karşı ilgi göstermesi.

 

Zamanlama

Bazen stresli veya zor zamanlar nedeniyle tuvalet eğitimini ertelemek isteyebilirsiniz – yolculuktayken, kardeşinin doğum günü sırasında, beşikten yatağa geçiş yaparken, yeni bir eve taşınırken, veya çocuğunuz hastayken (özellikle ishal gibi bir hastalık geçiriyorsa). Çocuğun yaşadığı çevre düzenli ve güvenli olana kadar, belki de eğitimi daha sonraya ertelemek daha iyi olacaktır. Aynı zamanda, çocuk daha az kıyafet giymiş olacağı için yazın tuvalet eğitimine başlamanız önerilmektedir fakat çocuğunuz hazırsa yaza kadar beklemek iyi bir fikir değildir.

 

Tuvalet Eğitimini Tamamlamak Ne kadar Sürer?

Tabii ki, bir çocuğa tuvalet eğitimi vermek ya da çocuğun lazımlık kullanmayı öğrenmesi bir günde başarılacak bir deneyim değildir. Bazı çocuklar için daha uzun veya daha kısa sürse de süreç genellikle 3-6 ay sürmektedir.

 

Bazı çocuklar bir gece boyunca kuru kalmayı ve yataklarını kirletmemeyi başarıp aynı zamanda lazımlığı kullanabilseler de tüm geceler kuru kalmayı başarmaları aylar ve hatta yıllar bile sürebilir.

 

Yaygın Problemler

Stresli dönemlerde, daha önce tuvalet eğitimi verilmiş olan çocukların lazımlık kullanmada problemler yaşayabildiği görülmektedir. Örneğin, 2-3 yaşlarındaki yeni bir kardeşinin olan bir çocukta gerilemeler (önceki gelişimsel seviyeye geri dönmek) gözlemlenebilir.

Çocuğunuz tuvalet eğitimini başarıyla geçmesine rağmen hala problemler yaşıyorsa, çocuğunuzun herhangi bir enfeksiyon geçirip geçirmediğine dair bilgi almak için doktorunuza danışın.

 

Tuvalet Eğitimi için İpuçları

Çocuğunuz tuvalet eğitimi almaya hazır olmadan öncesinde şu süreçleri öğrenmesine yardımcı olabilirsiniz:

  • Tuvaleti kullanma isteğini ifade etmek için kelimeler kullanmak ("çiş" "kaka" "tuvalet" gibi kelimeler)
  • Çocuğunuzdan bezi ıslandığında veya kirlendiğinde size söylemesini istemek
  • Çocuğunuzun idrar veya kaka yapmayı ayırt etmesi için davranışları tanımlamak ("kaka yapmaya mı gidiyorsun?" demek gibi)
  • Çocuğunuzun pratik yapabilmesi için lazımlık iskemlesi almak. İlk olarak, çocuğunuzu kıyafetleriyle lazımlık iskemlesine oturabilir. Daha sonra, bezliyken oturabilir, hazır olduğunda ise çocuğunuzun altına bez bağlamayı bırakabilirsiniz.

 

Çocuğunuz lazımlığı nasıl kullanacağını öğrenmeye hazır olmaya başladığını, bu ipuçları size yardımcı olabilir:

  • Tuvalet eğitimi için zamanınızın bir kısmını ayırın.
  • Çocuğunuzun isteği olmadan tuvalete oturtmaya çalışmayın.
  • Çocuğunuza tuvalete nasıl oturacağını gösterin ve neler yaptığınızı açıklayın (çünkü çocuğunuz en iyi sizi izleyerek öğrenir). Siz de çocuğunuzu lazımlığa oturtabilirsiniz ve tuvaleti nasıl kullandığını izleyebilirsiniz.
  • Rutinler oluşturun. Örneğin, kuru bir bezle uyandıysa veya çok fazla içecek içtikten 45 dakika veya 1 saat sonra çocuğunuzu tuvalete oturtarak tuvalet eğitimi vermeye başlayabilirsiniz. Çocuğunuzu günde birkaç kere ve birkaç dakikalığına lazımlığa oturtun ve çocuğunuz istediği zaman lazımlıktan kalkmasına izin verin.
  • Çocuğunuzu bezine kakasını yaparken yakalamaya çalışın. Çocuklar tuvaleti kullanma ihtiyaçlarını çok açık bir şekilde gösterirler – yüzlerinin rengi kırmızılaşır ve homurdanır veya çömelir. Ve birçok çocuk dışkısını günün belirli saatlerinde düzenli olarak yapar.
  • Vücudun doğal eğilimi olan yemekten sonra bağırsağın hareketlenmesinden yararlanmak için, çocuk yemeğini bitirdikten sonra 15-30 dakika çocuğunuzu lazımlığa oturtun (Buna bağırsak refleksi denmektedir).
  • Çocuğunuzun dışkısını bezinden alın, tuvaletin içerisine koyun ve çocuğunuza dışkısının tuvalete gittiğini söyleyin.
  • Bazı anne babalar günün bazı saatlerinde çocuklarının bez giymemelerine müsaade ederler. Eğer çocuk bez olmadan idrarını yaparsa, neler olduğunu daha iyi anlar ve kendini daha az rahatsız hisseder (Fakat, eğer bir süre daha çocuğunuzun bezini takmamaya devam edecekseniz; lazımlığı yakın tutmalı, halılarınızı korumalı, ve ortalığı temizlemek için istekli olmalısınız).
  • Çocuğunuza her lazımlığı kullandığında, çıkartma veya anneyle birlikte kitap okuma gibi, küçük ödüller teklif edin. Başarılı olduğu zamanları takip etmek için, bir tablo oluşturun. Çocuğunuz tuvaleti kullanmak konusunda uzmanlaştığında, giymesi için büyük çocukların kilotlarından birkaç çift seçin ve giymesine izin verin.
  • Çocuğunuza bakım veren kim varsa – bakıcı, anneanne, veya dede gibi- onların da aynı düzeni tekrarladıklarından emin olun.

 

Her şeyden önemlisi, hiçbir gelişme olmasa bile tuvalet kullanmak için atılan tüm adımları ödüllendirdiğinizden emin olun. Ve bazen kazalar olabileceğini unutmayın. Çocuğunuzu tuvalet eğitimi için cezalandırmamak veya yataklarını veya bezlerini ıslattıklarında veya kirlettiklerinde hayal kırıklığına kapılmamak oldukça önemlidir. Bunun yerine, çocuğunuza bunun bir kaza olduğunu ve her zaman ona konu hakkında yardımcı olabileceğinizi söyleyin. Çocuğunuza büyük çocuklar gibi tuvaletini yapma yolunda ilerlediğine dair güven verin.

 

Eğer tuvalet eğitimine ne zaman başlayacağınız konusunda kararsızsanız, çocuğunuzun sizin rehberiniz olmasına izin verin. Başlamak için başkaları (ebeveynleriniz, arkadaşlarınız, kardeşiniz, veya arkadaşlarınız gibi) tarafından kendinizi baskı altında bırakılmış hissetmeyin. Unutmayın ki, büyüklerimiz bugünkü ebeveynlere göre çok daha önceden tuvalet eğitimi vermeye başlamışlardır ve çocuktan çocuğa farklılıklar görülür. Çocuklar her zaman hazır oldukları hakkında anne babalarına ipuçları verirler.

 

Kaynak:

https://kidshealth.org/en/parents/toilet-teaching.html