Çocuk Gelişiminde Etkili Biyolojik Faktörler

Çocuk Gelişiminde Etkili Biyolojik Faktörler

Çocuk gelişimi, erken dönemde, hem biyolojik hem de çevresel faktörlerden etkilenebilir. Genetik, beslenme ve cinsiyet gibi belirli biyolojik faktörler erken gelişim sürecinde özellikle önemli bir rol oynayabilir. Bu faktörler; çocuğu hem gelişimini artıracak şekilde olumlu, hem de gelişimsel sonuçları tehlikeye atabilecek olumsuz şekillerde etkiler. Bu faktörler, özellikle doğum öncesi ve erken çocukluk dönemindeki kritik gelişim dönemlerinde, çocukları gelişim süreci boyunca etkileyebilir.

Çocuk Gelişiminde Etkili Biyolojik Faktörler Nelerdir?

Biyolojik faktörler arasında genetik etkiler, beyin kimyası, hormon seviyeleri, beslenme ve cinsiyet gibi faktörler bulunur. Peki, bu faktörler hangi yönde gelişim sürecini etkileyebilir?

Rutgers Üniversitesi’nde yapılan araştırmaların sonucu elde edilen bilgiler, doğum öncesi faktörlerin dilsel gelişimi etkilediğini ve doğum sonrası faktörlerin çocuğun bilişsel gelişimine katkıda bulunan temel bileşenler olduğunu göstermiştir.

Kaba motor gelişimi, doğuştan gelen biyolojik faktörlerin sonucu olarak kabul edilir ve doğum sonrası faktörler daha az katkıda bulunur.

Çocukların gelişimini etkileyen iki özel biyolojik faktör beslenme ve cinsiyettir.

Beslenme

Doğru beslenme, çocuğun genel gelişiminde hayati bir faktör haline gelir. Doğumdan önce, bir annenin diyet ve genel sağlığı çocuğun gelişiminde rol oynar. Gebelikten önceki üç ay boyunca ve erken hamilelik döneminde, günlük 400 mikrogram (mcg) folik asit alımı bir bebeğin beyninin (anensefali) ve omurgasının (spina bifida) geçirebileceği bazı doğum kusurları riskini önemli ölçüde azaltır.

Bu doğum kusurları, hamileliğin ilk birkaç haftasında meydana gelir. Bu nedenle, doğurganlık çağındaki kadınların en az 400 mikrogram folik asit aldıklarından ve bir kadının hamile kaldığını öğrenene ve hamilelik dönemi boyunca bu ihtiyaçların sağlanması önemlidir.

Cinsiyet

Çoğu insan, hücrelerinde 23 çift kromozom barındırır (gamet adı verilen özel üreme hücreleri hariç). İlk 22 çift kromozom, kız ve erkek çocuklarda aynı olan “Otozomlar” olarak adlandırılır. Bu nedenle, erkekler ve dişiler aynı gen grubunun çoğunu paylaşır. Ancak, 23. kromozom çifti bireyin cinsiyetini belirleyen şeydir. Erkeklerde tipik olarak bir X kromozomu ve bir Y kromozomu varken, kızlar iki X kromozomuna sahiptir. Dolayısıyla, biyolojik seviyedeki cinsiyet farklılıkları Y kromozomunda bulunur. Toplumsal cinsiyet, kalkınmayı çeşitli şekillerde etkileyebilir. Örneğin:

Cinsiyet; bilişsel olgunlaşma konusunda, erkeklerin kızlardan farklı gelişme ve öğrenme eğiliminde olmaları için bir faktördür. Araştırmalar, erkeklerin okula hazırlık seviyelerinin kızlardan daha düşük olduğunu göstermektedir.

Diğer belirleyici faktörler arasında; cinsiyet stereotipine bakma ve toplumun erkekleri ve kadınları çeşitli kültürlerden ve geçmişlerden nasıl gördüğü bulunur.

Bir çocuğun fiziksel olarak kendine özgü üreme organları vardır ve cinsiyet farklılıklarında rol oynayan özel cinsiyet hormonları üretildikçe, daha da farklılaşır. Erkekler genellikle “Androjen” (erkek cinsiyet hormonu) üretirken, dişiler “Östrojen” (kadın cinsiyet hormonu) üretir.

Bilim adamları aşırı miktarda cinsiyet hormonunun çocuğun davranışları üzerindeki etkisini incelemişlerdir. Normal Androjen seviyesinden daha yüksek erkeklerin, normal Androjen seviyesine sahip erkek akranlarına benzer şekilde davrandıklarını bulmuşlardır. Bununla birlikte, Androjen düzeyi yüksek olan kızlar, Androjen düzeyi normal olan kızlardan daha fazla erkeklere ait özellikleri göstermişlerdir.

Gen ve Çevre Etkileşimleri

Biyolojik faktörlerin, izolasyonda etkili olmadığını hatırlamak önemlidir. Örneğin; genler hem çevre, hem de diğer genlerle etkileşime girebilir. Bazı genler, baskın olmalarını ve ifade edilmelerini önleyebilir. Diğer durumlarda, bazı biyolojik etkiler genetik durumu etkileyebilir. Yanlış beslenme, uzun boy genine sahip olsalar bile, çocukların uzun boylu olmamalarına neden olabilir.

Çocuk gelişimini anlamak için, rol oynayabilecek birçok faktörü göz önünde bulundurmak gerekir. Sağlıklı gelişim, tek bir etkinin sonucu değildir.

Kaynakça: https://www.verywellfamily.com/biological-factors-affecting-child-development-2162219?_ga=2.99113496.725049209.1553683111-1371156703.1552814843