İntihara Eğilimli Düşünceler Nelerdir? Semptomları, Sebepleri, Önleme Yöntemleri ve Tedavisi Nelerdir?

İntihara Eğilimli Düşünceler Nelerdir? Semptomları, Sebepleri, Önleme Yöntemleri ve Tedavisi Nelerdir?

İntihar kişinin kendi yaşamına son vermesi eylemidir. Birçok kişi intiharı yoğun stres altındayken veya depresyonda iken düşünür. Genellikle intihar düşünceleri geçicidir ve tedavi edilebilir fakat bazı koşullarda kişinin hayatı risk altında olabilir.

İntihar fikri ile ilgili gerçekler

  • İntihar düşüncesine sahip insanlar genellikle bunu sonuçlandırmazlar.
  • Depresyon, kaygı, yeme bozuklukları ve madde kullanımı gibi etmenler intihar düşüncelerine sebep olabilir.
  • Aile geçmişinde psikolojik rahatsızlığı olan bireylerde intihar düşüncelerine rastlanma olasılığı yüksektir.

 

Semptomlar

  • Umutsuz ve kapana kısılmış gibi hissetmek.
  • Duygusal acılara katlanamamak.
  • Hızlı mood değişikliklerine sahip olmak. Örneğin bir an üzgün bir an mutlu olmak gibi.
  • İntikam, suçluluk ve utanç gibi konular hakkında konuşmak.
  • Aşırı tedirgin ve kaygılı olmak.
  • Kişilik yapısında, uyku düzeninde ve günlük rutininde değişikliklerin olması.
  • Madde kullanmak, her zamankinden daha fazla alkol tüketmek.
  • Riskli davranışlar içerisinde bulunmak örneğin hızlı bir şekilde araba kullanmak ya da ilaç içmek.
  • Depresyon, panik atak ve konsantrasyon problemlerine sahip olmak.
  • Yalnızlaşmak
  • Sürekli olarak başka insanlara yük olmaktan bahsetmek.
  • Sanki son defaymış gibi insanlara veda etmek.
  • Psikomotor heyecana sahip olmak örnek vermek gerekirse, anlamsız vücut hareketlenmeleri yapmak, aşırı hızlı konuşmak, kıyafetleri dağıtmak ve sonra onları tekrar yerine koymak, odanın içinde tur atmak ve birinin elini sıkmak gibi.
  • Normalde kendine zevk veren olaylardan artık hiç zevk almamak.
  • Aşırı pişmanlık ve öz-eleştiriye sahip olmak.
  • • İntihar hakkında ya da ölüm hakkında konuşmak. Bunlara ek olarak yaşadığına dair pişmanlığını dile getirmek. ** intihar düşüncesine sahip bir kişi yukarıdaki semptomların hiçbirini göstermeyebilir ve intihar düşüncesinden kimseye bahsetmeyebilir.

Sebepler

  • Ailenin geçmişinde psikolojik rahatsızlığı olan bir kişinin olması.
  • Ailenin geçmişinde madde kullanımı öyküsünün olması
  • Ailenin geçmişinde şiddetin yer alması.
  • Ailenin geçmişinde bir intihar vakasının olması.
  • Umutsuzluk hissine sahip olmak.
  • Yalnız hissetmek.
  • Yasalarla başının dertte olması.
  • Alkol ya da başka bir maddenin etkisi altında olmak.
  • Çocuklar için: disiplin, sosyal çevre ve okul problemlerine sahip olmak.
  • Psikiyatrik ya da mental bir rahatsızlığa sahip olmak.
  • Daha önceden intihar girişiminde bulunmuş olmak.
  • Uyku yoksunluğu yaşamak.

**aşağıdaki rahatsızlıklara sahip kişilerde de intihar eğiliminin olma ihtimali yüksektir.

  • Uyum Bozukluğu
  • Bipolar
  • Anaroxia Nervosa(Aşırı zayif olmak ve kilo almaktan çok korkmak)
  • Beden Algı Bozukluğu(Sürekli bedenini kontrol etme, aynalara bakma, görünüşünden şüphe etme)
  • Beden Algı Bozukluğu(Sürekli bedenini kontrol etme, aynalara bakma, görünüşünden şüphe etme)
  • Disassoatif Kimlik Bozukluğu (Bilinç ve farkındalığın kimlik ve algının parçalanması)
  • Cinsiyet Hoşnutsuzluğu
  • Majör Depresyon
  • Panik Atak
  • Travma Sonrası Stres Bozukluğu
  • Şizofreni
  • Sosyal Kaygı Bozukluğu
  • Genel Kaygı Bozukluğu
  • Madde Kullanımı

 

İntihar Fikrini Önleme Yolları

 

  • Kişiye intihar fikri olup olmadığını sormak gerekiyor. Araştırmalar intihar fikri olup olmadığını sormanın bu fikri tetiklemediğini göstermektedir.
  • Kişiyi güvenli bir alanda tutmak.
  • İntihar fikrine sahip olan kişiyi dinlemek ve ona yanında olduğunu hissettirmek.
  • İntihar fikri geldiğinde kişinin yardım için birilerini çağırması için onu cesaretlendirmek.
  • Kriz yaşandıktan sonra(intihar girişimi sonrası) kişiyi bir süre takip etmek.

 

 

Tedavi Yöntemleri

 

  • Öncelikle kişinin eğer herhangi bir mental problemi varsa bu rahatsızlık ilaç yada terapi yolu ile tedavi edilmelidir.
  • Araştırmalar Bilişsel Davranışçı Terapi yönteminin intihar vakaları için işe yaradığını ortaya koymaktadır.
  • Tedavi başladıktan sonra tedaviyi takip etmek, randevuları kaçırmamak ve verilen ilaçları düzenli olarak almak son derece önemlidir.

 

 

İntihar Riskini Azaltma Yöntemleri

 

  • Aile desteği almak, aileye intihar düşüncesi ile ilgili bilgi vermek.
  • Alkol ya da diğer illegal maddeleri kullanmamak
  • İzolasyondan kaçınmak ve diğer insanlar ile iletişim halinde olmak
  • Egzersiz yapmak
  • 24 saatlik bir günlük zaman diliminde en az 7-8 saat uyumak.
  • Silah, bıçak ya da tehlikeli ilaçlardan uzak durmak ve varsa bunları güvenilen bir arkadaşa teslim etmek.
  • Keyif veren aktiviteler içerisinde bulunmak. Örneğin, aile ve arkadaşlar ile keyifli zaman geçirmek gibi.
  • Bu konu ile ilgili grup terapilerine katılmak.
  • Konu ile ilgili tedavi yöntemlerini araştırmak ve tedavi görmek.

 

 

 

Kaynakça: https://www.medicalnewstoday.com/kc/suicidal-thoughts-ideation-193026
Butcher, J.N., Hooley,M.J.,&Mineka,S.(2015). Abnormal Psychology:Mood Disorders and Suicide:Causal Factors,Theories,and Treatment.London,UK: Pearson

Bu çeviri DİLGEM Psikologlarından Nilüfer AKDOĞAN tarafından yapılmıştır. Psikolog Nilüfer AKDOĞAN ‘dan
Randevu için: +90 (216) 456 42 42 +90 (533) 165 60 94