Otizm Spektrum Bozukluğu ve Uykusuzluk: Gerçekler ve Stratejiler

Otizm Spektrum Bozukluğu ve Uykusuzluk: Gerçekler ve Stratejiler

Otistik Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocukların ebeveynleri için çocukları uyutmak bir kabus olabilir. Spektrumdakilerin %80 kadarı düzenli olarak bir tür uyku bozukluğundan muzdariptirler. Uyku sorunları, OSB’li çocuklarda aşağıdakileri içerir:

  • Uykuya dalmakta zorluk
  • Uykuda kalmakta zorluk
  • Sabahları erken uyanma
  • Kısa uyku süresi
  • Uyku düzeninin değişken olması
  • Yatmadan önce aşırı duyarlılık veya endişe
  • Gün boyunca aşırı uyku hali

OSB olanlar için Uykusuzluk Nedenleri

Uyku düzenimiz, kimyasal ve psikolojik olmak üzere çok çeşitli faktörlerle belirlenir. Dahili olarak enerji ve konsantrasyon seviyelerimiz için vücudumuza ipuçları veren döngüsel ritimlere sahibiz. Bu ritimler hormon salınımı ile belirlenir ve aktivite düzeyi, ışığa maruz kalma gibi çok çeşitli şeylere bağlıdır. OSB’li kişiler için beynin dış uyaranlara cevap verme yeteneği diğer çocuklardan genellikle farklıdır ve bu nedenle sirkadyen ritimler bozulabilir. Bu, yatma vaktinde yorgunluk hissetmek yerine OSB’li çocukların hiperanal duruma girebileceği anlamına gelebilir. Ya da sabahları uyanmak yerine gecenin ortasında OSB’liler uyanık kalabilir ve uyuyamazlar. Vücut saatinin daha fazla dinlenmeyi sağlamak için düzenlenmesi OSB’li çocuklar üzerinde olumlu bir etkiye sahip olacaktır.

 

Neden olan faktörlerin ele alınması ve rutinlerin belirlenmesi

OSB’li çocuklar için uyku bozukluğuna neden olan çeşitli faktörler vardır. Yaygın faktörler; rutin değişiklikler, yetersiz bir uyku ortamı, egzersiz eksikliği, yiyecek ve yatmadan önce beynin aşırı uyarılmasıdır.

Rutinleri Ayarlayın.

Rutinlerin sabitlenmesi ve tekrarlanması, sık sık değiştirilmemesi gerekir. OSB’liler için rutinler çok önemlidir. Bu rutinler hormon seviyelerinin düzenlenmesine ve vücut saatinin stabilizasyonuna yardımcı olabilir.

Yatıştırıcı Bir Uyku Ortamı Yaratın.

Yatak odalarının karanlık ve sessiz olması gerekir. OSB’li bazı çocuklar, aşırı ısınmadan dolayı daha iyi uyumak için serin bir odaya ihtiyaç duyarlar. OSB’li çocukların çoğu aşırı duyarlılığa sahiptir; bu nedenle tüm yatak örtüleri ve pijamaların çocuğunuz için mümkün olduğu kadar rahat olması gerekir.

Egzersiz Yaptırın.

Gündüz yapılacak egzersizler veya başka bir fiziksel aktivite, OSB’li bir çocuğun geceleri yorgun hissetmesine yardımcı olabilir. Günlük bir fiziksel aktivite rutini, beyne hem enerjiye hem de dinlenmeye ve toparlanmaya olan ihtiyacını tanımayı öğretir.

Yemek Zamanlarını İzleyin.

Son yemekler, yatmadan birkaç saat önce olmalı ve şekerli bir aperatif olmamalıdır. Çocuğun yatmadan önce bir şeye ihtiyacı olursa, bir bardak ılık süt uykuyu teşvik edebilir.

Gevşeme Tekniklerini Deneyin.

Meditasyon yapmayı, dinlendirici müzik dinlemeyi veya yatmadan önce kitap okumayı deneyin.

Teknolojiyi Sınırlandırın.

Yatmadan önce TV, telefon, oyun cihazları vb. teknoloji kullanımı olmamalıdır.

Sabırlı Olun.

Yatma zamanı yorgun bir ebeveyn için sinir bozucu bir zaman olabilir; ancak öfke stimülasyona neden olur. Cezalandırmak yerine doğru davranışın olumlu ödüllendirilmesi, işlerin sakin kalmasına yardımcı olur ve çok daha iyi sonuçlar verir. Bu yüzden sakin olun ve uykusuzluğun yönetimine yardımcı olmak için her gece sisteminizi düzenli olarak işletin.

Tıbbi Müdahale.

İlaçlar, rutinler yerine getirildikten ve davranış terapisi denendikten sonra başvurulan alternatif bir yöntemdir. Bununla birlikte doktorların son çare olması gereken ilaçları reçete etmeden önce uyumayı etkileyebilecek başka hastalıkların olup olmadığını bilmeleri gerekir.

Kaynakça: https://kidmunicate.com/insomnia-and-autism-facts-and-strategies/