Konuşma Seslerini Edinme Süreci

Konuşma Seslerini Edinme Süreci

 

Konuşma seslerinin gelişimi ve konuşma terapisi süreci hakkında, dil ve konuşma terapistleri bir çocuğun konuşmasını ve dil gelişimini tarif ederken belirli bir terminoloji kullanma eğilimindedirler. Raporlarımızda kullandığımız bazı terminolojileri tanımanın size yardımcı olacağını düşündük.

 

Konuşma Seslerinin Gelişim Süreci
Çocuğunuzun konuşması ile ilgili endişeleriniz varsa, nitelikli bir dil ve konuşma terapistine bir değerlendirme yaptırmalısınız. Buradaki tavsiyelerimiz asla bir değerlendirmenin yerini alamaz, ancak size bazı yararlı bilgiler vermeyi umuyoruz. Belirli bir konuşma sesi için belirli dönemler yalnızca bir rehberdir. Çocuğunuz daha büyükse ve henüz konuşma seslerini kullanmıyorsa, bu durum mutlaka terapiye ihtiyaç duyduğu veya ihtiyaç duymadığı anlamına gelmez. Bununla birlikte, bir değerlendirmeden yararlanılması gerekir.

Bu yazıda, bir çocuğun konuşmasını değerlendirirken gördüğümüz farklı hatalardan ya da süreçlerden bazılarını yazacağım.

Ses, Yer ve Biçim
Dil ve konuşma terapistleri üniversitedeki ilk yılda konuşma seslerinin nasıl kategorize edildiğini öğreniyorlar. İnsan ağzının yapabileceği her ses üç element tarafından tanımlanır: Ses, yer ve biçim.

Ses: Burada iki seçenek vardır; ötümlülük ve ötümsüzlük. Ses telleri üretim sırasında titriyorsa ses ötümlü, titremiyorsa ötümsüzdür.

Yer: Bu ifade, sesin ses yolunda üretildiği yer anlamına gelir. /p/ ve /b/ gibi sesler her iki dudak kullanılarak seslendirilir ve bilabial (çift dudaksıl) olarak adlandırılır. Ağız arkasında k ve g sesleri üretilir ve bunlar velar seslerdir.

Biçim: Bu ifade, sesin nasıl üretildiğini anlatır. Uzun bir hava akımıyla üretilen bazı sesler vardır: /f/ sesi. Bunlara sürtünmeli sesler denir. /p/ve /t/ gibi sesler de patlamalı seslerdir.

Şimdi seslerin nasıl ve nerede üretildiğini biliyoruz, eğer bir çocuk hata yapıyorsa seslerde nerede ne olduğunu düşünmemiz gerekir.
 

 

  • Önleştirme
  • Ağzın arka tarafında üretilmesi gereken /k/ ve /g/ gibi sesler öne alınmakta ve önden /t/ ve /d/ gibi seslendirilmektedir. Bu yaygın bir hatadır ve 3,5-4,5 yaşları arasında çözülmesini bekleriz.
  •  

  • Artlaştırma
  • Bu, yukarıdaki işlemin tam tersidir. Böylece dişlerin arkasında ve ağzın önünde üretilen /t/ ve /d/ sesleri ağzın arkasında /k/ ve /g/ şeklinde üretilir. Bu, daha alışılmadık bir hatadır ve bazen fonolojik bir bozukluğun parçası olarak görülür.
  •  

  • Duraksama
  • Çocuklar sürtünmeli sesleri (/f/,/s/) sıkça duraksayarak üretmeye çalışırlar. Hava akımını devam ettiremezler. /f/ sesi /b/ sesine, /s/ sesi de /d/ sesine dönüşür. Bu, beklenen bir hatadır. /f/ ve /s/ sesinin 3-4 yaşında, /v/ ve /z/ sesinin ise 4-4,5 yaşında düzelmesini bekleriz.
  •  

  • Kayıcılaştırma
  • /r/ ve /l/ sesi /j/ sesine dönüşür. Bu yine yaygın bir hatadır ve yaklaşık 6 yaşında çözülmesini bekleriz.
  •  

  • Ötümlüleştirme
  • Ürettiğimiz seslerin çoğu ötümlü ve ötümsüz bir sesle eşleşiyor. Örneğin /p/ ve /b/ seslerinden, /p/ ötümlüdür ve /b/ ötümsüzdür. Ötümsüz bir sesin ötümlü olarak çıkarılması, ses tellerinizin titreşerek üretim yaptığını gösterir. Bu işlem, daha az yaygın bir hatadır.
  •  

  • Son ünsüzü silme
  • Bu, kelimenin son sesinin üretilmediği işlemdir. Bu hata 3 – 3,5 yaş arasında çözülmelidir.
  •  

  • İlk ünsüzü silme
  • Kelimelerin ilk seslerinin ihmal edilmesidir. Bu, daha alışılmadık bir hatadır ve normal olarak fonolojik bir bozukluğun parçası olarak görülür.
  •  

  • Zayıf heceyi silme
  • Bu işlem, kelimedeki zayıf veya daha az vurgulu hecenin ihmal edildiği işlemdir. Bu beklenen bir hatadır ve 4 yaş civarında çözülmelidir.
  •  

Kaynakça
https://speechbloguk.com/speech-sound-processes/

Dilgem uzmanlarından destek almak ve randevu oluşturmak için: +90 (216) 456 42 42
                                                                                                        +90 (533) 165 60 94