4 Yaşında Bir Çocukta Otizm Belirtileri Nelerdir?

Bu makale okuyucularımıza 4 yaşındaki bir çocukta ortaya çıbilecek otizm belirtileri hakkında bilgi vermek amacıyla yazılmıştır.

Otizm spektrum bozukluğu, dil, sosyal etkileşim, iletişim ve davranış yönlerini etkileyebilen yaşam boyu süren gelişimsel bir durumdur. İnsanlar otizm spektrum bozukluğu (OSB) ile doğarlar ve araştırmacılar hala bu hastalığın nedenlerini ve otizm belirtilerini araştırmaktadır.

Otizmin belirtileri bebeklik ve erken çocukluk döneminde ortaya çıkmaya başlar. Otistik çocuklar, OSB’nin türüne ve ciddiyetine bağlı olarak bu semptomların geniş bir yelpazesini yaşayabilir.

 

4 Yaşında Otizm Belirtileri

OSB, bebeklik ve erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ömür boyu süren bir durumdur. Durum 54 çocuktan yaklaşık 1’ini etkiler ve erkeklerde kızlara göre dört kat daha yaygındır. Otizm belirtileri çocukların çoğunda 12-18 aylıkken ortaya çıkarken, bazı semptomlar yaşla birlikte daha belirgin hale gelir.

 

Sözlü İletişimdeki Farklılıklar

Otistik çocuklar, OSB’si olmayan akranlarına kıyasla farklı bir sözlü iletişim tarzına sahip olabilirler.

Örneğin 4 yaşında otistik bir çocuk;

• isimlerine cevap vermemek
• tek tonlu bir sesle konuşmak
• kelimeleri veya cümleleri sürekli tekrarlamak
• kullanılan dili unutmak
• iki yönlü iletişimde zorluk çekmek
• sohbetleri başlatma olasılıkları akranlarından daha düşük olmak
• şakaları veya alayları anlamakta yetersizlik gibi görünebilen bilgiyi kelimenin tam anlamıyla yorumlayamama eğiliminde olmak
• düşüncelerini ve duygularını iletmekte güçlük çekmek

 

Sözsüz İletişimdeki Farklılıklar

Otistik çocuklar, OSB’si olmayan akranlarından farklı olarak sözlü olmayan iletişime de girebilirler. Otizm belirtilerine örnek olarak;

• göz teması kurmakta zorlanmak
• başkaları tarafından yönlendirildiğinde dikkat çekici şeylere işaret etme veya bakma olasılığının düşük olması
• sarılma ve diğer fiziksel temas türlerinden hoşlanmıyor gibi görünmesi

 

Oyundaki Farklılıklar

4 yaşındaki otistik bir çocuk, akranlarından farklı bir oyun tarzına sahip olabilir. Örneğin;

• yalnız vakit geçirmeyi tercih etmek
• belirli bir oyuna, oyuncağa, nesneye veya konuya alışılmadık derecede yoğun bir ilgi veya bağlılık duymak
• oyuncakları belirli bir sıraya göre düzenlemek veya tekrar tekrar saymak gibi
• organizasyon ve ritüellere güçlü bir yakınlığa sahip olmak
• yaratıcı oyunlarda sorun yaşamak
• geleneksel davranış kurallarını anlamakta güçlük çeker ve bu da uygunsuz davranmalarına neden olabilir.
• arkadaşlıkları sürdürmekte zorlanmak

 

Diğer Davranışsal Farklılıklar

Otistik çocuklar, akranlarından daha farklı davranışlar sergileyebilir;

Tekrarlayan davranışlar, örneğin:

• sallanma
• eğirme
• kaşıma
• bir şeyleri açıp kapatmak
• hiperaktivite
• dürtüsellik
• duygusal patlamalar, özellikle şunlara yanıt olarak:
• duyusal aşırı yük
• kişisel alanın istilası
• rutinde bir değişiklik

 

Otizmin Türleri ve Şiddeti

OSB’nin çeşitli türleri ve şiddetleri vardır ve bir çocuğu birçok farklı şekilde etkileyebilir.

ASD, şunları içeren bir şemsiye terimdir:

Otizm belirtileri genelde şunları içerir:

• dil gecikmeleri
• olağandışı ilgi alanları ve davranışlar
• zihinsel engellilik durumu

Başka türlü tanımlanmamış yaygın gelişimsel bozukluk: Bu rahatsızlığı olan çocuklar otistik bozukluğu olanlara göre daha az semptom gösterir. Ortaya çıkan semptomlar, iletişimi ve sosyal etkileşimi etkileme eğilimindedir.

Asperger Sendromu: Bu otistik bozukluktan farklıdır çünkü dilde veya bilişsel gelişimde gecikmelere neden olmaz. Bunun yerine, sözsüz iletişim ve sosyal etkileşimde sakarlığa ve zorluklara yol açabilir.

Asperger artık ASD’nin bir parçası olarak sınıflandırılırken, bazı insanlar otistik olarak tanımlamak yerine Asperger’e sahip veya bir “Aspie” olarak tanımlamayı tercih ediyor.

 

Otizmi Teşhis Etmek

Bir ebeveyn veya bakıcı, çocuklarının otistik olduğuna inanıyorsa, çocuklarının birincil sağlık hizmeti sağlayıcısıyla randevu almalıdır.

Doktor, çocuklarda OSB’yi tanımlama ve tedavi etme konusunda uzmanlaşmış bir gelişimsel pediatrist veya pediatrik nöroloğa sevk yapabilir. Çocuğun semptomları ve davranışları hakkında kapsamlı bir değerlendirme yapacaklardır.

Yapılandırılmış TEACCH Methodu Otizm Spektrum Bozukluğu(OSB) olan bireylerin öğrenme stilleri ve yapılandırılmış TEACCH (öğretme) üzerine odaklanır. Bağımsızlığı teşvik eder ve kişinin güçlü yanlarını vurgulamak için görsel destekler kullanır.

 

Otistik Bir Çocuğa Bakmak

Otistik bir çocuğa bakmak zorluklar yaratabilir ve aşağıdaki stratejiler çocuk ve bakıcılarının yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir:

• Güvenli bir bölge yaratmak: Otistik çocuklar, evlerinde kendilerini güvende hissetmek için ekstra desteğe ihtiyaç duyabilir. Çocuğu tanıyan sağlık hizmeti sağlayıcıları, güvenli bir ev ortamı yaratmak için belirli yollar önerebilirler.

• Tutarlılık sağlama: Yapı ve rutin önemlidir ve çocuğun öğrenmesini ve gelişimini desteklemeye yardımcı olabilir. Çeşitli aktiviteler için katı bir günlük program geliştirmeye yardımcı olabilir.

• Değişikliği beklemeye yardımcı olma: Çocuğu rutinindeki herhangi bir değişiklik konusunda önceden uyarın. Fotoğrafları veya çizimleri kullanmak, bu yaklaşan değişiklikleri duyurmaya yardımcı olabilir.

• Olumlu pekiştirme sağlama: İlerleme küçük görünse bile, çocuğu olumlu davranış ve ilerleme için ödüllendirin.

• Duyusal aşırı yükten kaçınma: Bazı otistik çocuklar yüksek sesler, parlak renkler veya yanıp sönen ışıklardan rahatsız olabilir ve bu, çocuğun duyularını dolduran her şeyden kaçınmaya yardımcı olabilir.

• İletişimde esnek olmak: Çocuk duygularını veya niyetlerini iletmekte güçlük çekiyorsa, çocukla birlikte “Yardım et!” .veya “Stresliyim” gibi şeyleri iletmek için jestler veya yüz ifadeleri geliştirmeye yardımcı olabilir.

• Dışarı çıkma: İlk başta, otistik bir çocuğun yeni yerleri ziyaret etmesi zor olabilir, ancak bu konu üzerinde çalışmak, çocuğun güvenini kazanmasına ve çocuğun yaşam kalitesini iyileştirmesine yardımcı olabilir.

Otizm belirtileri bebeklik ve erken çocukluk döneminde ortaya çıkar ve hayat boyu devam eder. Otizm belirtileri her çocuğa göre farklılık gösterirken, genel olarak sözlü iletişimde ve davranışlarında akranlarından farklılık gösterirler. Bir ebeveyn veya bakıcı çocuğun OSB’ye sahip olduğunu düşünüyorsa tıbbi bir desteğe başvurmalıdır. Bu çocuk ve aile için yaşam kalitesinin iyileştirilmesine yardımcı olacaktır.

 

Kaynakça

Bu makele  Karen Gill, M.D. tarafından onaylanmış, Alex Bell tarafından yazılmış bir yazı kaynak alınarak hazırlanmıştır.