ABA ve Konuşma Terapisi: İki Terapötik Kavramın Karşılaştırılması
Uygulamalı davranış analizi (UDA) ve konuşma terapisi, dil, konuşma ve iletişim sorunlarını tedavi etmek için iki benzersiz yaklaşımdır. Bu stratejilerin farklılıkları olsa da birbirlerini tamamlayabilirler.
Muhtemel dil ve konuşma terapistleri, uygulamalı davranış analizi alanındaki becerilerini geliştirerek eğitimlerini geliştirebilirler. Bu bilgiyi, uygulamalı davranış analizinde çevrimiçi bir bilim yüksek lisansı gibi ileri bir derece programı aracılığıyla edinebilirler.
Uygulamalı davranış analistleri ve dil ve konuşma terapistler, (DKT’ler) danışanlarıyla daha etkili iletişim sağlamak için birçok şekilde birlikte çalışabilir.
UDA Terapisi ile Konuşma Terapisinin Karşılaştırılması
UDA, insan davranışının incelenmesine odaklanan bir terapi şeklidir. Genellikle çocuklarda otizm spektrum bozukluklarını ve gelişimsel bozuklukların müdahalesinde kullanılır, ancak aynı zamanda her yaştan insan için bir dizi motor, sosyal ve öğrenme becerisi geliştirmek için de kullanılabilir.
UDA’da davranış değerlendirmesi üç adıma ayrılmıştır:
- Davranış öncesi tepki: Bu, bir komut gibi bir davranışı harekete geçiren uyarıcıdır.
- Davranış: Ortaya çıkan davranış budur.
- Davranış sonrası tepki: Bu, ödül gibi bir davranışa verilen yanıttır.
UDA terapistleri, belirli davranışların nedenlerini daha iyi anlamak ve hastalara ödül gibi pekiştirme aldıkları olumlu davranışlarda bulunmalarına yardımcı olmak için bu adımları kullanır. Zamanla amaç, hastalara olumlu davranışlarda bulunmanın ödüllendirici olduğunu öğretmektir, bu da sonunda terapiden bağımsız olarak kullandıkları davranışsal değişikliğin başarılı bir şekilde benimsenmesini sağlar.
Öte yandan konuşma terapisi, DKT’ler tarafından insanların daha iyi dil ve iletişim becerileri geliştirmelerine yardımcı olmak için kullanılır. Örneğin, hastalar otizm spektrumundaki kişiler veya konuşmalarını etkileyen yaralanmalara maruz kalmış kişiler olabilir. DKT’ler bir bireyin iletişim ile ilgili sorunlarını değerlendirir ve bire bir veya grup oturumlarında bireyin üzerinde çalışabileceği hedefler geliştirir. Bu hedefler, çene kaslarını güçlendirmeyi, sosyal ipuçlarına yanıt vermeyi ve elektronik bir konuşma yardımı kullanmayı öğrenmeyi içerebilir. Konuşma terapistleri, iletişim becerilerini geliştirmek ve güçlendirmek için genellikle şarkılar, resim tahtaları ve oyunlar gibi yaratıcı araçlar kullanır.
Uygulamalı davranış analizi ve konuşma terapisi, dil ve konuşma güçlüğü çeken insanlara müdahale etmek için kullanılabilmeleri bakımından benzerdir. İnsanların özerk olmalarına ve terapi dışında iletişim kurarak başarılı olmalarına yardımcı olmak gibi benzer hedefleri de vardır. Bununla birlikte, UDA belirli bir davranışı geliştirmek için katı davranış teknikleri kullanırken, konuşma terapisi daha eklektik bir yaklaşım içerebileceğinden farklılık gösterir. Konuşma terapisi ayrıca dil ve iletişim becerilerini özel olarak tedavi etmek için kullanılırken, UDA terapisi herhangi bir davranışsal, motor veya öğrenme becerisini geliştirmek için de kullanılabilir.
Kavramları Bütünleştirmek:
UDA terapistleri ve konuşma terapistleri, bir bireyin sözlü iletişim yeteneklerinin iyileştirilmesini hedefleyen kapsamlı terapötik stratejiler oluşturmak için birlikte çalışabilir. Dr.Barbara Esch’in Otizm müdahalesinde Bilim Derneği web sitesinin Klinik Köşesi sütununda yazdığı gibi, okuyucuların rollerin önemi hakkındaki sorularına yanıt olarak, ” Üyeleri, pek çok dil ve konuşma edinimine yönelik etkili ve verimli eğitim sağlamaya odaklandığından dil ve konuşma terapistleri: bir UDA ekibine dahil edilebilecek ideal profesyonellerdir.”
Örneğin DKT’ler, UDA terapistlerinin belirli bir davranışı geliştirmeye yardımcı olmak için resimler ve işaret dili gibi alternatif iletişim modlarını kullanmalarına yardımcı olabilir. UDA terapistleri, DKT’lerin belirli davranışlarla ilgili verileri yorumlamasına ve alıcı ve ifade edici dil becerileri oluşturmak için daha nicel kararlar almasına yardımcı olabilir. UDA terapistleri ayrıca DKT’lerin iletişim sorunları olan kişilerde belirli davranışları teşvik etmek için uygun, etkili uyaranları anlamalarına yardımcı olabilir.
Kaynakça: https://online.regiscollege.edu/blog/aba-and-speech-therapy/