Aspirasyon Nedir?

Aspirasyon Nedir?

Aspirasyon nefes alma esnasında yabancı maddelerin solunum yollarına kaçması demektir. Bu genelde yiyecek, tükürük veya mide içeriğidir ve yuttuğunuzda, kustuğunuzda veya mide ekşimesi yaşadığınız durumlarda meydana gelir. Bu yaşlı yetişkinlerde, bebeklerde ve dilini yutan veya kontrol etmekte güçlük çeken kişilerde yaygın olarak görülmektedir. 

Çoğu zaman aspirasyon semptomlara sebep olmaz. Akciğerlerinizde bulunan maddeyi temizlemeye çalışırken ani bir öksürük yaşayabilirsiniz. Bazı insanlar yemek yedikten,bir şey içtikten, kustuktan veya mide ekşimesi yaşadıktan sonra hırıltılı nefes alabilir, nefes almada güçlük çekebilir veya kısık ses çıkarabilir. Bu sık sık meydana geliyorsa kronik aspirasyona sahip olabilirsiniz.
 

Aspirasyona Ne Sebep Olur?

Bazı insanlar bunu "yanlış yoldan giden" yiyecekler olarak adlandırmaktadır. Bu, dil kontrolünün azalmasıyla veya zayıf yutma refleksleri nedeniyle oluşabilmektedir. Ortalama bir insan genelde yabancı bir nesneyi akciğerlere girmeden önce öksürebilir.

  • azalmış dil kontrolü
  • anormal yutma refleksi
  • nörolojik bozukluklar
  • özefageal (yemek borusu) bozukluklar
  • boğaz ameliyatı
  • diş problemleri

Aspirasyon Riskini Neler Artırır?

Yutmayı etkileyen sağlık sorunlarına sahip bireyler, aspirasyon için daha yüksek risk altındadır. Bu sağlık koşulları şunları içermektedir:

  • Bozulmuş bilinç
  • Akciğer hastalıkları
  • İnme
  • Diş sorunları
  • Demans
  • Yutma disfonksiyonu
  • Bozulmuş zihinsel durum
  • Belirli nörolojik hastalıklar
  • Baş ve boyun radyasyon tedavisi
  • Göğüste ağrılı yanma hissi

Yaşlılarda Aspirasyon

Daha ileri yaşlardaki yetişkinlerin, yutma güçlüğü olan disfaji durumuna sahip olma olasılıkları daha yüksektir. Demans, Parkinson hastalığı, multipl skleroz veya diğer nöromüsküler rahatsızlıkları olan inme hastaları ve yetişkinler arasında da yaygın olarak görülmektedir.

Beslenme tüpüne ihtiyaç duyan ileri yaştaki yetişkinler daha yüksek risk altında bulunmaktadırlar.

 

Çocuklarda Aspirasyon

Aspirasyon semptomları çocuklarda veya bebeklerde farklı olarak görülebilir. Şu şekilde ortaya çıkabilirler:

  • Kırmızı yüz veya yüz buruşturma ifadeleri
  • Tekrarlayan akciğer enfeksiyonları
  • Beslendikten sonra hafif ateşlenme
  • Zayıf emme
 

Risk Faktörleri

Çocuklarda ve bebeklerde aspirasyon riskini artıran durumlar şunları içermektedir:

  • Yarık damak
  • Erken doğum nedeniyle gecikmiş büyüme
  • Down Sendromu
  • Serebral palsi veya nöromüsküler hastalıklar, spinal musküler atrofi gibi
  • Aspirasyon yapan çocuklar dehidratasyon, yetersiz beslenme, kilo kaybı ve diğer hastalıklar için yüksek bir riske sahiptirler.
 

Tedavi ve Görünüm

Çocuklarda aspirasyon, nedenine bağlı olarak zamanla   iyileşebilir. Neden olan durumu tedavi etmek genellikle aspirasyonu iyileştirir. Çocuğunuzun aspirasyon gerçekleştirme riskini şu yollarla en aza indirebilirsiniz:

  • Beslenmenin gerçekleştiği sırada doğru duruşa sahip olduğundan emin olmak
  • Konuşma terapistinizin veya doktorunuzun önerdiği şekilde sıvıların kıvamını arttırmak
  • Onlarla birlikte yutma egzersizleri yapmak
  • Yutmanın daha kolay gerçekleşmesi için yiyecek türünü değiştirmek
  • Yatmakta olan bir bebeğe biberon vermekten kaçınmak

Ağır ve yüksek riskli vakalarda, çocuğunuz durumu düzelene kadar yeterli beslenmesini sağlamak için bir beslenme tüpüne ihtiyaç duyabilir. Çocuğunuzun aspirasyonla ilgili sorunları olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuzla konuşunuz. Aspirasyonun herhangi bir komplikasyona dönüşmediğini kontrol etmek önemlidir.

 

Kaynakça: https://www.healthline.com/health/aspiration#in-children