Bilişsel Becerilerin Gelişimsel Aşamaları Neden Önemlidir?

Bilişsel beceriler nelerdir? Basitçe söylemek gerekirse, bu gelişim aşaması kişinin deneyim ve bilgiden anlam ve bilgi kazanma yeteneklerini ifade eder. Bu yazıda bilişsel beceriler ve bunlarla ilişkili yaşa bağlı gelişimsel aşamalar hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Biliş Neden Karmaşıktır?

Biliş, bilgiyi öğrenmekten daha fazlasıdır. Bunun yerine, yeni bilgileri düşünme, işleme koyma ve hakkında konuşma yeteneğidir. Ek olarak biliş, bu yeni bilginin önceden edinilmiş olan diğer bilgilere uyarlanmasını içermektedir.

Örneğin, çocuklar olgunlaştıkça daha yüksek seviyelerde düşünme yeteneği geliştirirler. Bilgileri daha becerikli bir şekilde işleyebilir ve diğer bilgiler ile daha kolay bağlantı kurabilirler. Başka bir deyişle, düşünme becerileri giderek daha iyi hale gelmektedir.

Çocuklar olgunlaştıkça, odaklanma, bilgiyi hatırlama ve eleştirel düşünme yeteneklerini geliştirebilmelidirler. Bilişsel beceriler çocukların fikirler arasındaki ilişkileri anlamalarına, neden-sonuç sürecini kavramalarına ve analitik beceriler geliştirmelerine olanak tanır. Sonuç olarak, bilişsel beceri gelişimi çocuğunuzun yanlızca sınıf ortamında değil, sınıf dışında da faydalanabileceği bir beceridir.

Sebep-sonuç ilişkisini anlamak çocukların akran baskısına girmesini ve kötü seçimler yapmasını engelleyebilir. Ayrıca, ödevlerini yapmak yerine video oyunları oynarlarsa, ertesi gün matematik dersinde yapacakları sınavdan kötü bir not alacaklarını anlamalarına yardımcı olabilir.

Genetik ve Yetiştirme Tarzı

Araştırmalar genetiğin bir çocuğun bilişsel beceri gelişiminde önemli bir rol oynadığını bulsa da, genellikle bu beceriler uygulama ve eğitim yoluyla öğretilebilir. DEHB gibi bir bozukluğu olmayan bir çocuk “dikkat etmeyi” öğrenebilir. Bununla birlikte, okul öncesi çağındaki çocukların çoğunun yaklaşık 15 dakikalık kısa dikkat süreleri olmasına rağmen, tipik üçüncü sınıf öğrencisinin daha uzun bir dikkat süresi vardır.

Çocuklar ödevlerini bitirmeye çalışırken oyuncak, TV veya onlarla konuşmak gibi dikkat dağıtıcı etkileri ortadan kaldırarak, görevlerini tamamlamaları için gerekli odaklanma sağlanabilir. Ebeveynler, öğretmenler ve bakıcılar çocuklara okudukları bir hikaye, gittikleri bir gezi veya bir proje hakkında sorular sorarak bilişsel becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilirler. Yetişkinler çocukları deneyimleri hakkında sorgulayarak, çocukları düşünme, tepki verme ve eleştirel düşünceler için teşvik edebilirler.

Çocuğunuz Bilişsel Becerilerin Gelişimsel Aşamalarını Kaçırdığında Ne Olur?

Bazen çocuklar yaşa uygun bilişsel becerilerin gelişimsel aşamalarına ulaşamazlar. Tüm çocuklar farklı olduklarından ve kendi hızlarında gelişimsel aşamalar ile karşılaştıklarından, belirli bir yaşın gelişim aşamalarıına ulaşamamaları, mutlaka o çocukların öğrenme zorlukları olduğu anlamına gelmez. Bununla birlikte, çocuğunuzun bilişsel gelişimi hakkında endişeleriniz varsa, uyarı işaretlerini veya içgüdülerinizi göz ardı etmeyin. Endişeleriniz hakkında çocuğunuzun öğretmeni veya çocuk doktoru ile konuşun.

Doktorlar çocuğunuzun bilişsel gelişiminin geciktiğini kabul ederlerse, çocuğunuzu öğrenme güçlükleri açısından değerlendirmeye karar verebilirler.

Çocuğunuzun öğrenme zorluğu varsa, zorluğun veya rahatsızlığın çocuğunuzun akademik ilerlemesini duraklatmadan ve psikososyal problemler yaratma fırsatını elde etmeden önce ona en kısa zamanda yardım istemeniz önemlidir.

Öğrenme zorluğu olan birçok çocuk, yüksek öğrenim görmeye, tatmin edici ve üretken yaşamlar sürdürmeye devam etmektedir. Çocuğunuz daha küçükken yardım alması, tüm farkı yaratabilir.

Kaynakça: https://www.verywellfamily.com/what-are-cognitive-skills-620847