Cinsel İstismar Hakkında Çocuklarla Nasıl Konuşulmalı ve Bunu Engellemelerine Nasıl Yardım Edilmeli?

Cinsel İstismar Hakkında Çocuklarla Nasıl Konuşulmalı ve Bunu Engellemelerine Nasıl Yardım Edilmeli?

Lena Derhally- Psikoterapist, Washington D.C.

Son dakikada randevu alan bir danışanım oldukça endişeli bir şekilde ofisime geldi. Aylardır onun psikoterapisti olmama rağmen terapötik bağımız daha yeni gelişmiş ve derin konulara girmeye başlamıştık. Son dakika geldiği bu seansta hayatında ilk defa, 29 yaşında, çok yakından tanıdığı biri tarafından 4 yaşındayken defalarca maruz kaldığı cinsel istismarı anlatıyordu.

Terapistler danışanlarını önemserler. Onun tüm bunları yaşamış olması ve bu kadar zamandır anlatamamış olması beni de üzmüştü. Bu hikaye beni ayrıca oğlumun henüz 4 yaşına yeni basmış olmasından dolayı da etkilemişti. Danışanımın sırrını söylediği ertesi günü, oğlumun okulunda diğer velilerle oturuyordum ve onların eğlenceli kaygısız masumiyetlerini izliyordum. Danışanım hikayesini bana anlattıktan sonra olayların nasıl ve nerede gerçekleştiğini hayal etmek zor değildi.

Yetişkin danışan olarak, eski cinsel istismar hikayelerini anlatan ilk danışanım değildi. Yetişkin kadınlar lise ve üniversite yıllarında yaşadıkları istismarları ve tecavüzleri anlatırlardı ve çocukluk yıllarında maruz kaldıkları istismarlar dolayısıyla travma sonrası stres bozukluğuyla mücadele eden danışanlarım vardı. İstatistiklerde çocuk istismar oranının düşük olmasının sebebi aslında çoğu vakanın kaydedilmemesinden kaynaklanır. Cinsel şiddet karşıtları derneği – RAINN-  raporuna göre 18 yaş altı her 9 kız çocuğundan 1’i ve her 53 erkek çocuğundan 1’i bir yetişkin tarafından cinsel istismara maruz kalıyor. Dolayısıyla bu konu vurgulanmalı, çocuklarla açık ve anlaşılır bir şekilde konuşulmalıdır.

Çocuklarla cinsel istismar ve kendi bedenleri hakkında konuşmamız için uzmanlardan bazı öneriler;

Erken yaşlarda onların vücutları hakkında konuşmaya başlayın

Erken yaşlarda – hatta bebek bezini değiştirirken bile- vücut bölümlerinin isimlerini doğru bir şekilde öğretebiliriz. Vücut özerkliği ve sınırları hakkında model olabiliriz.’ diyor klinik sosyal hizmet çalışanı Laura Reagan. ‘ Çocuklara, kendi vücutlarının normal olduğu mesajlarını vermek oldukça önemlidir. Beden işlevleri, cinsellik gibi konularda sorulan sorulara meraklarından dolayı utandırmadan cevap vermek gerekir. Çocukları sarılmak için, öpmek için ya da birinin dizine oturtmak için zorlamayın. Sağlık ve hijyen konuları dışında doktor ya da bakımını üstlenen kişi incelemek zorunda kalmadığı müddetçe, cinsel vücut bölgelerine sadece kendilerinin dokunabileceklerini öğretin.’ Uzmanlar bu konuşmaların sürekli ve gelişim boyunca devamlı olması gerektiğini vurgulamaktadır.

Dalal Musa, -Washington Psikiyatri Enstitüsü-Travma Sonrası ve Disosiyatif Hastalıklar Merkezi Sosyal Çalışanı- ebeveynlerin çocukları dövmekten kaçınmaları gerektiğini vurguluyor. ‘Bedensel ceza çocukların güvenlik, itibar ve mahremiyet gibi duygularını zedeler. Bu yaklaşım çocuklara kendi bedenlerine ve diğerlerinin bedenlerine saygı duymayı ve özgüvenli olmayı öğretmenin tam tersidir.’

Çocuklar yaklaşık 5 yaşlarına geldiklerinde üreme hakkında konuşmaya başlayın

‘Çocuklar 45 yaşlarında bebeklerin nerden geldiği konusunda epey sorular sorarlar. Dolayısıyla bu dönemde detayları en aza indirgeyerek doğru ve basit bir şekilde cinsel birleşme hakkında konuşabilirsiniz.’ Dalal Musa. (Farklı yaş gruplarıyla konuşulacak konular daha sonraki yazılarımızda anlatılacaktır.)

Mastürbasyon, Seks ve Vücutları Hakkında Çocukları Utandırmayın

Çocuklara, vücutlarına başkalarının yanında dokunmamaları gerektiğini öğretin. Sadece kendi özel alanlarında dokunmaları gerekir. ‘Seksin, kötü ve utanılacak bir şey olduğu mesajını vermeyin. Yetişkinlerin sevgilerini göstermek için bunu yaptığını anlatın. Yetişkinlerin çocuklarla asla cinsel birlikteliği olamayacağı konusunda net mesajlar verin. Eğer herhangi bir yetişkin, çocuğun cinsel vücut kısımlarına dokunursa bunu kesinlikle ebeveynler bilmeli kuralını öğretin.

Soru sormaları için sakin, açık ve güvenli bir alan yaratın.

‘Çocukluk ve ergenlik yılları boyunca ailelerin sakin, destekleyici ve açık olması çocukları ve ergenleri konuşmak istedikleri konuyu söylemeleri için cesaretlendirir.’ Dalal Musa. Çocuklarınıza, her konuyu onlarla konuşabileceğinizi ve sinirlenmeyeceğinizi söyleyin. İyi dinleme becerileri kullanarak çocuğun açık kalmasını ve olayları daha kolay işlemesini sağlayabilirsiniz. Onun söylediği şeyleri tekrar etmek, çocuğun bakış açısıyla empati kurmak ve olaylar esnasında karşılaştıkları problemleri çözmelerine yardım etmek iyi bir dinleyici özellikleridir. Bunları yapmaya devam ederseniz, çocuğunuz bir problemle ya da olayla karşılaştığında size gelmekten çekinmeyecektir.

Çocukları pornografiden koruyun.

‘Çocuklar pornografiye dijital ulaşımın kolay olması sebebiyle daha da erken yaşlarda maruz kalıyorlar. Tahminen 8-11 yaş arası erkek çocukları internet üzerinden bu materyallere ulaşabiliyorlar. Bu pornografilerin pek çoğu ifşa edici, şiddet içerikli ve küçük düşürücü,’ Dalal Musa. ‘ Geç çocukluk döneminde ev dışında kontrol daha zor olsa da, çocukların arkadaşlarının velileri ile konuşabilirsiniz. Şeffaf olup, çocuklarınızın bu konu hakkında ne hissettiklerini anlamalarına izin verin.

Ergenlik döneminde daha da sık gördüğümüz, -özellikle kız çocuklarında- erkek arkadaşlarıyla beraber vücutlarını ifşa eden ‘selfiler’ paylaşmaları.’ Stacie Rumenap- STK başkanı. ‘ En uç vakalarda, bu ergenlik dönemlerindeki çocuklar çocuk pornografisi yüzünden tutuklanabiliyor. Ergenleri, vücutlarını ifşa eden fotoğraflar göndermemeleri konusunda uyarmak gerekiyor. İlişkiler bittiğinde bu fotoğraflar başka yerlere dağıtılabiliyor. Dolayısıyla çocukların hayatları da derinden etkileniyor.

Önlem almak için en iyi yol: GÜVEN

Uzmanların çoğu ailelerin içgüdüsel duygularına güvenip, çocuklarını sadece güvendikleri yetişkinlerle yalnız bırakmaları gerektiğini söylüyor. Cinsel istismara maruz kalan çocukların çoğu, istismarcıları genellikle yakinen tanıyor oluyor. ‘Bu yüzden çocukların denetim altında olması önemli ve tehlikeye karşı açık olma durumlarını azaltacak gerekli bilgi donanımına sahip olmaları gerekiyor.’ Dalal Musa.

Travma mağdurlarıyla çalışan bir uzman olan Joanne Comstock, aileleri çocukların bulunacakları ortamı önceden kontrol etmeleri konusunda uyarıyor. Eğer bu bir kiliseyse, çocuk güvenliği ilkeleri olmaları gerekir. Eğer çocuk içe kapanık olmaya başladıysa dikkat etmekte fayda var.

‘Danışmaya gelen çocuk 4. Sınıf öğrencisiydi. Sınıfındakiler davetlerde bulunsa da diğer çocuklarla arkadaş olmuyordu. Bu kapanma davranışı tipik bir örnektir. Bazen istismarcı çocuğu tehdit edebilir, sevdikleri birilerine zarar vereceğini söyleyebilir. Bu da çocukta korkuya yol açar. Direk olarak çocuğa böyle bir durum olup olmadığı sorulmalıdır. Eğer çocuk çok küçükse oyun terapisi işe yarayabilir.’

‘Çocuklarınızı gerçekten dinleyin ve söylediklerine güvenin. Ebeveynler çoğunlukla çocuklarının yakinen tanıdıkları biri tarafından istismara uğrayacağına ihtimal vermezler. Eğer çocuğunuz size adım atarsa, onların tarafında olduğunuzu bildiklerinden emin olun. Onlara yardım edeceğinize ve onun için adalet arayacağınıza emin olmaları gerekiyor.’

‘Çocuklar önünde sonunda vücutları hakkında, cinsel birliktelik hakkında ve güvenilmeyecek insanlar hakkında fikir sahibi olacaklar. Bunları kimden öğrenecekler size kalmış. Eğer ebeveynler bu kavramları direk olarak tanıtmazlarsa, çocuklar bu konular hakkında bir olay yaşadıklarında ailelerine gitmekten çekinebilirler.’ Melissa Kilbride; Lisanslı Klinik Sosyal Çalışanı

Kaynakça: https://www.washingtonpost.com/national/health-science/preventing-sexual-harassment-needs-to-start-in-early-childhood/2017/11/03/10b7ba9a-bd8c-11e7-97d9-bdab5a0ab381_story.html?utm_term=.18e418a891d0