Çocuğum Otizmli Olabilir, Ne Yapmalıyım?

Çocuğum otizmli olabilir diye mi düşünüyorsunuz? Otizm spektrum bozukluğu yaklaşık 54 çocuktan birini etkiler. Erken teşhis, bir çocuğun ihtiyaç duyabileceği tıbbi, davranışsal ve sosyal hizmetlere daha hızlı erişim anlamına gelebilir.

Tiffany Lewis’in oğlunun konuşmasının geciktiğini söylemesi için bir doktora ihtiyacı yoktu. Bir özel eğitim öğretmeni olarak, 18 ayda iki ya da üç kelimeden fazlasını söyleyebilmesi gerektiğini biliyordu. “Anne” ya da ona yakın bir şey söyleyemedi. Bir çocuk doktoru, onun yaşındaki küçük çocukların genellikle düzinelerce kelime kullandığını söylediğinde, endişelendi.

Çocuk doktoru, Lewis’i bir konuşma terapistine ve gelişimsel bir çocuk doktoruna yönlendirdi, ancak ilk uygun randevu aylar sonraydı. Oğlu Cooper, sonunda 2 yaşında değerlendirildi. İletişimin iki temel alanında yaşıtlarının en az yüzde 90’ının gerisinde kaldı: kendi düşüncelerini ifade etmek ve insanların ona söylediklerini anlamak. Kısa süre sonra bir konuşma terapisti ile çalışmaya başladı ve 2 ½ yaşında yeniden değerlendirildi. Tiffany sonunda çocuğum otizmli mi sorusuna bir yanıt aldı. Otizm spektrum bozukluğu teşhisi kondu.

Otizm araştırmacıları hemfikir: Çocuklara ne kadar erken teşhis konulabilirse, tedavi seçenekleri o kadar etkili olabilir. Erken teşhis, bir çocuğun ihtiyaç duyabileceği tıbbi, davranışsal ve sosyal hizmetlere daha hızlı erişim anlamına gelebilir. Ve araştırmalar, erken müdahalenin, özellikle akademisyenler ve ilişkiler söz konusu olduğunda, gelecekte o çocuk için daha iyi bir yaşam kalitesine yol açabileceğini göstermiştir.

Birçok ebeveyn, “18 aylık bana bakmıyor” veya “çocuğum otizmli mi” gibi ifadeler kullanarak internette arama yapar. Bu sorun değil, ancak çocuğunuzun OSB olması konusunda gerçekten endişeleriniz varsa, bir uzmana gitmeniz önerilir. Endişeleniyorsanız, bunu kendinize saklamayın.

Aşağıda otizm ve erken müdahale hakkında yaygın olarak sorulan sorular bulunmaktadır:

 

Erken Müdahale Etkili Midir?

OSB’nin yaygınlığı, Amerikan Pediatri Akademisi’ne göre, çocuklarda zamanla arttı.  O yüzden çocuğum otizmli mi sorusuna profosyonel bir cevap almanız en iyisi. Araştırmalar, erken müdahalenin gelişimde etkili bir araç olabileceğini gösteriyor. Erken müdahalenin gücü, beynin nöroplastisitesinden veya değişme yeteneğinden gelir. Nöroplastisite, bir kişinin yeni beceriler öğrenmesini ve sürdürmesini sağlayan şeydir. Böylece çocuklar terapi almaya ne kadar erken başlayabilirlerse, daha iyi bir yaşam kalitesine yol açabilecek belirli deneyimlerde gezinmek için gereken becerileri kazanma şansları o kadar artar.

Erken müdahalede çocuklar nasıl öğreneceklerini öğrenirler. Çocuğa bağlı olarak bu, oyuncaklarla oynamayı, sırayla almayı, sorunları çözmeyi veya öfke nöbetlerinden kaçınmayı öğrenmek anlamına gelebilir. Çocuklar bunları nasıl yapacaklarını öğrendikçe, insanların onlarla etkileşim kurma ve onlarla konuşma biçimleri değişiyor.

Bu terapiler, otizmli çocukların sıklıkla kaçırdığı doğum günü partilerine katılmak gibi daha değerli yaşam deneyimlerinin yolunu açabileceğini söyledi. Unutmayın ki onları inciten şeylerden biri deneyim eksikliğidir. Örneğin, otizmliçocuklar bir aktiviteyle ilgilenmeyebilirler, bu nedenle insanlar onlarla konuşmayı bırakabilir veya onları dahil etmeyi bırakabilir.

OSB’li bazı çocukların diğerlerinden daha fazla müdahaleye ihtiyacı olacaktır. Ve bir çocuğun ihtiyaçlarına en uygun terapileri ve uzmanları bulmak sinir bozucu ve zaman alıcı olabilir. Ancak bunu erken yapmak kalıcı bir olumlu etkiye sahip olabilir.

 

Çocuğum Otizmli Mi?

Her yaşta otizmin belirtileri iki kategoriye ayrılır: sosyal iletişim becerileri ve tekrarlayan davranışlar veya ilgi alanları. Semptomlar, ciddiyet bakımından ve kişiden kişiye büyük ölçüde değişebilir. Otizm çok geniş bir yelpaze olduğu için değerlendirmeler, çocuğun gelişim öyküsü ve davranışlarına ilişkin gözlemler de dahil olmak üzere birden fazla kriter dikkate alınarak yapılır. Çocuğun ihtiyaçları daha sonra uygun hizmetlerle eşleştirilebilir.

Küçük çocuklarda, birkaç anahtar işaret vardır. 18 aylık bir çocuk sürekli göz temasından kaçınıyorsa, OSB ya da başka bir nörolojik bozukluk oyunda. 2 yaşından önce aranması gereken bir başka işaretin de sosyal bağlantı ve katılım eksikliği olduğunu söyledi. Oyun zamanına dikkat edin: Oyuncakları paylaşmak veya göstermekle ilgilenmeyen ya da oyuncaklarla oynamak yerine sıraya koymakta ısrar eden 2 yaş altı çocuklar değerlendirilmelidir. Bu yaştaki çocuklarda bir başka güçlü gösterge, genellikle isimlerine cevap vermemeleridir.

Lewis’in Cooper hakkındaki endişeleri dil gecikmesiyle ilgiliydi. Bununla birlikte, diğer erken göstergeler daha az belirgin olabilir. Örneğin, el çırpma gibi tekrarlayan hareketler erken bir işaret olabilir, ancak kendi başlarına mutlaka otizme güçlü bir şekilde işaret etmeyebilir. Parmak uçlarında sürekli yürümek gibi diğer olağandışı tercihler veya davranışlarla birleştiğinde, küçük bir çocukta el çırpmanın “kırmızı bayrak” olabileceğini söyledi.

 

Ebeveynler Erken Müdahaleye Nasıl Yardımcı Olabilir?

Çocuğunuzla çok zaman geçirin ve meşgul olun. Sevdiği aktivitelere katılın. Onun oyununu taklit edin ve onu yaptığı şeyi değiştirmeye zorlamadan yeni bir unsur eklemeye çalışın. Yeni şeyler deneyin. Standart erken müdahalenin bir parçası, ebeveynlerin çocuklarının rahatlık alanlarını belirlemelerine ve onları nazikçe bu alanın dışına itmeyi öğrenmelerine yardımcı olmaktır. Çocuğunuzun neye tahammül edebileceğini öğrenin ve sonra onları biraz zorlayın.

Lewis, oğlu Cooper’ın spordan müziğe ve ata binmeye kadar iletişim, motor ve empati becerilerini geliştirmeye devam etmesine yardımcı olmak için bir dizi terapiye başvurdu. Şu anda 11 yaşında olan Cooper, gelişimsel yetersizliği olan çocuklar için özel bir okulda sınıfının zirvesindedir. Konuşma ve davranış terapisinin ilk yıllarını oğlunun akademik gelişimine borçlu olan Lewis, ileri düzeyde bir kelime dağarcığına ve yüksek standartlaştırılmış test puanlarına sahip olduğunu söyledi. “Erken müdahale almasaydık şu anda nerede olurduk bilmiyorum” dedi.

 

Erken Teşhis Fırsatını Kaçırdıysam Endişelenmeli Miyim?

Çocuğum otizmli mi sorusuna erken cevap bulamadıysanız ve erken teşhis fırsatını kaçırdıysanız endişelenmemeye çalışın. Araştırmalar, daha sonra teşhis edilen çocukların daha hafif semptomlara sahip olduklarını bulmuştur, bu nedenle daha büyük çocuklar daha az veya daha az yoğun müdahale gerektirebilir.

5 yaşından sonra teşhis konan bazı çocukların halihazırda ortalama veya ortalamanın üzerinde bilişsel ve dil becerilerine sahip olabilir. Özellikle bu çocuklar için, öğrenme en azından entelektüel ve dil alanlarında tipik bir hızda gerçekleşir ki bu iyi bir haber.

Erken teşhisin gözden kaçırılması durumunda ebeveynlerin kendilerini hırpalamamalı. Erken teşhis zamanını kaçırmış olabilirsiniz ancak hiçbir zaman geç değildir.

Bununla birlikte, bazı büyük çocukların davranış kalıplarını kırmaları ve yeni sosyal beceriler öğrenmeleri zor olabilir. Teşhis konulduğunda, esnek olmayan düşünme veya bir şeyler yapma yolları çoktan geliştirmiş olabilirler. Örneğin; bazı çocuklar nesnelerin veya etkinliklerin belirli bir düzen veya sıraya uyması konusunda ısrar eder ve bu düzen bozulduğunda sinir kriz geçirebilirler. Bu, okulda iyi öğrenmelerini, arkadaş edinmelerini ve onları korumalarını, ebeveynlerin evde davranışlarını yönetmelerini vb. zorlaştırabilir. Müdahale erken başlamış olsaydı, bu sorunlardan bazıları önlenebilirdi.

Bazı işaretleri kaçırdıysanız kendinizi suçlu hissetmeyin. Kendinizi diğer ebeveynler veya ailelerle karşılaştırmayın. Çocuğunuzun şu anda neye ihtiyacı olduğuna ve gelecekte neye ihtiyacı olacağına odaklanın ve ardından ileriye doğru ilerleyin ve cevaplar bulun.

 

Kaynakça

Bu makale Catherine Zuckerman tarafından yazılmıştır. Orijinal metni buradan okuyabilirsiniz.​