Çocuğuma Yardım Etmek İçin Bu Yaz Ne Yapabilirim?

"Çocuğumun konuşma / dil becerilerinde yardımcı olmak için yaz boyunca ne yapabilirim"? sorusu danışanlarımdan çok duyduğum bir sorudur. Ve içten içe hepinizin istediğinizin bu olduğunu biliyorum. Ama muhtemelen " bunun üzerinde çalışmak için ne zaman vaktim olacak?" diye de düşünüyorsunuzdur. Zaten büyük ihtimalle bir sürü yaz planınız vardır ve hatta çalışıyor da olabilirsiniz. Kulağa hoş gelse de, çocuklarımıza oturup konuşma terapisi yapacak çok fazla vaktimiz bulunmuyor. Ve inanın bana, ben de aynı gemideyim. Çünkü oğlumun "ş" ve "ç" sesleri üzerinde çalışmaya çok ihtiyacı var. Yani yalnız değilsiniz!

​

Yaz Meydan Okuması

Hiçbirimizin bu konu üzerinde yapılandırılmış bir şekilde çalışmak için yeterli zamanı olmadığından dolayı, bu yaz çocuğunuzun iletişim becerilerini eğlenceli bir şekilde geliştirmenize yardımcı olacak meydan okumamı oluşturdum.

Meydan Okuma Nasıl İşliyor

• Her hafta üzerinde çalışmak üzere bir (veya belki iki) alan seçiniz: konuşma sesleri, dil, sosyal beceriler veya işlevsel iletişim 
• Size o alanı ele alacak ve size görsel bir yardım sağlayacak basit bir meydan okuma anlatacağım 
• Meydan okumayı çocuğunuza açıklayınız 
• Çocuğunuz o hafta meydan okumayı her tamamladığında, bir "meydan okuma puanı" alır. 
• Haftanın sonunda, ödül almak için meydan okuma puanlarını size teslim edebilir. (ödüllere siz karar verirsiniz) 

İşte bu kadar! Oldukça kolay. Benim tasarladığım ve sizin puan verdiğiniz haftalık bir meydan okuma!

Alan Nasıl Seçilir

İşte yaz meydan okumamıza dahil olan 4 alanın hızlı bir özeti, böylelikle çocuğunuzun ihtiyaç duyduğu becerileri seçebilirsiniz. 

• Konuşma Sesleri: Çocuğunuz konuşurken bir sesi doğru şekilde söylemekte zorlanıyorsa bu alanı seçmelisiniz. Bir seferde üzerinde çalışmak için yalnızca bir ses seçeceksiniz, bu yüzden kafayı yemeyin! Her zaman geri gelebilir ve işlemi daha sonra başka bir sesle tekrarlayabilirsiniz. 
• Dil: Çocuğunuz dilin herhangi bir bölümü ile zorluk yaşıyorsa bu alanı seçmelisiniz. Bu, tam ve gramer açısından doğru cümleler kullanmaktan, farklı kelimelerinin isimlerini bilmeye kadar her şeyi içerebilir. Durum cümleleri bir araya getirmek ve kelimeleri kullanarak fikir sunmak ile ilgisili ise, o zaman dil sizin alanınızdır. 
• Sosyal Beceriler: Çocuğunuzun başkalarıyla uygun bir biçimde etkileşimde bulunmak için yardıma ihtiyacı varsa bu alanı seçmelisiniz. Bu alanla çeşitli etkileşim becerilerini çalışacağız. 
• İşlevsel İletişim: Çocuğunuz konuşmaya yeni başlıyorsa veya tek seferde sadece 1-2 kelime söylüyorsa bu alanı seçmelisiniz. Bu alan, sözel çıktısı olmayan ve yeni konuşmaya başlayan çocuklarımız için temel iletişim becerilerine odaklanacaktır.

Meydan Okuma Puanları Nasıl İşler

Bu meydan okumanın bir bölümü, çocuğunuza beceriyi her uyguladığında puan vermektir. Bunlar, çocuğunuz meydan okumayı her tamamladığında verdiğiniz puanlardır. Çocuğun çalışması için motive olmasına ihtiyacımız var, bu yüzden çocuğunuzun uğruna çalışabileceği bazı büyük ödüller düşünmelisiniz. Küçük çocuklar aile dans partileri, çıkartmalar veya en sevdikleri atıştırmalıklar için çalışmak isteyebilirler. Daha büyük çocuklar daha fazla ekran süresi veya sevdikleri bir yere gitmek için çalışmak isteyebilirler. Çocuğunuzun neyle motive olduğunu düşünün ve bazı olası ödülleri yazın. 

Ardından, çocuğun her bir ödülü almak için kaç zorluk puanı kazanması gerektiğini belirleyin. Size pahalıya mal olan bir ödülse veya çok sık yapamıyorsanız, muhtemelen ödüllerin çok fazla puana eşit olmasını istersiniz. Ancak geciken ödülleri beklemede pek de iyi olmayan küçük bir çocuğunuz varsa, daha sık ödül alabilmesi için yalnızca 1 puana eşit olan birkaç ödül bulmak istersiniz. Bunlar çıkartmalar, pullar, dans partileri, beşlik çakmak vb. olabilir. 

Ayrıca çocuğun kaç puan kazandığını takip etmenin bir yolunu bulmanız gerekir. Akıllı telefonunuzda bir not bölümü açıp not alabilirsiniz veya yanınızda küçük bir not defteri taşıyabilirsiniz. Kişisel olarak, Privilege Points adlı telefon uygulamasını seviyorum çünkü birden fazla çocuk için puanları takip etmeme ve kaç puanda olduklarını seçtiğim yerde farklı ödüller oluşturmama olanak sağlıyor.

Meydan Okumalar

Konuşma Sesleri: Bakmak ve Dinlemek

Konuşma meydan okumaları üzerinde çalışmak üzere bir ses seçmek isteyeceksiniz. Birden fazla ses eklemeye başladığınızda durum karmaşıklaşır, bu nedenle çocuğunuzun üzerinde çalışması gereken bir tanesini seçin. Zaten üzerinde çalıştığı veya tamamen yeni bir tane olabilir. 

Bu hafta için, çocuğunuz bu sesi basılı olarak bulduğunda veya konuşmada bu sesi duyduğunda meydan okuma puanları verin. Küçük çocuklar için, sesini her duyduklarında veya gördüklerinde bir puan vermek isteyebilirsiniz, çünkü bu onlar için daha zor bir görev olacaktır. Daha büyük çocuklar için ise, bir puan almak için 5 veya 10 kez bulmaları gerekecek şekilde yapmak isteyebilirsiniz. 

Haftanın başında çocuğunuzla oturun ve ona hedef sesi yazdığınız sembolü gösterin. Ona nasıl ses çıkardığını ve nasıl göründüğünü açıklayın. Sesi yazılı metinde veya konuşma dilinde bulduğu zaman ona puan vereceğinizi söyleyin. Onu her zaman, her yerde bulabilir. Belirli bir puan aldığında alabileceği ödülleri ona gösterin (unutmamak için bir yere yazmalısınız!). 

Hafta boyunca çocuğunuzu aramaya ve dinlemeye devam etmesi için teşvik edin. Küçük çocuklar için, puanları kazanmalarına yardımcı olmak için bunu onlara belli etmeniz gerekebilir. Daha büyük çocuklar için, eğer bulabilirlerse puanların kendilerinin kazanacağını hatırlatmanız gerekebilir. 

Bu Neden Yardımcı Olur: Çocuklarımızın çoğu seslerini doğru şekilde üretmekte zorlanıyorlar çünkü sesin ne zaman kullanılması gerektiğinin farkında değiller. Bu adım kolay görünebilir (özellikle çocuk zaten sesi söylemeye çalışıyorsa), ancak sonrasında bir hafta boyunca o sesin bulunması gereken tüm bağlamları arayarak ve dinleyerek geçirirlerse bu durum gerçekten yardımcı olabilir.

Dil: Kitap Okumak 

Kitap okumanın bir çocuğun dil becerilerini geliştirmeye yardımcı olmanın en iyi yollarından birisi olduğunu biliyor muydunuz? Çocuğa sizin okuyor olmanız veya çocuğun kendi başına okuması fark etmez. Okumak, kelime dağarcığını güçlendirmeye, dil bilgisi ve diğer dil becerilerini geliştirmeye yardımcı olur. 

Bu hafta için, çocuğunuz bir resimli kitabı veya kitabındaki bir bölümü okuyarak bir meydan okuma puanı kazanabilir. Kitabın okunması, kitabı kendi başına okumak kadar yararlıdır (ve bazen daha zevklidir), bu nedenle, en azından bu meydan okuma için, çocuğunuzun kitabı kendi başına okumasını zorunlu kılmayın. 

Bu meydan okumanın amacı onları dil ile tanıştırmaktır. Kaç kitap veya bölüm okuduğunu işaretleyin ve ardından buna göre puan verin. 

Bu Neden Yardımcı Olur: Kitap okumak harika bir dil güçlendiricidir. Çocuklarımızı dil ile tanıştırıyor ve bir hikayeyi oluşturan temel yapıyı anlamalarına yardımcı oluyoruz. Bu, onların dil becerilerini artırmanın yanı sıra okuma ve yazma becerilerini de geliştirmeye yardımcı olacaktır. Bu meydan okumayı uygulamasanız bile, her hafta çocuklarınızla birlikte kitap okumanızı öneririz!

Sosyal Beceriler: Kendinizi Tanıtmak 

Bu yaz üzerinde çalışabileceğimiz pek çok sosyal beceri bulunuyor, biz ‘kendinizi tanıtmakla’ başlayacağız. Bu meydan okuma için, çocuğunuz her kendisini birisine tanıtmak için alıştırma yaptığında bir puan kazanacaktır. Meydan okumaya başlamak için çocuğunuzla oturun ve iyi bir giriş için "kurallar" hakkında konuşun. Bu, çocuğun yaşına bağlı olarak değişecektir. 

Çocuğunuzla aynı yaştaki diğer çocukların kendilerini nasıl tanıttığını düşünmeye çalışın. Küçük çocukların yürüdüğünü ve kendilerini resmen el sıkışarak ve “tanıştığımıza memnun oldum” şeklinde tanıttığını nadir olarak görürüz. Yine de bu, daha büyük bir çocuk için daha profesyonel bir ortamda uygun bir giriş olabilir. 

Çocuğunuzla kendini tanıtmanın doğal bir yolu hakkında konuşun. Küçük çocuklar için sadece "Merhaba, ben ___!" Diyebilirsiniz. Adınız ne?". Daha büyük çocuklar için, onlara adlarını söylemeyi öğretmek, diğer kişinin adını sormak ve ardından "burada yeni misiniz?" Gibi alakalı bir soru sormak isteyebilirsiniz. Çocuğunuz için doğal gelen bir tanesini bulana kadar birkaç farklı türde tanışma ile oynayınız. 

Çocuğunuzun kendini tanıtması için harika bir yol belirledikten sonra, bunu hafta boyunca mümkün olduğunca çok kez alıştırmasını sağlayın. Önce evde sizinle ve diğer aile üyeleriyle pratik yapması için ona puanlar vererek başlayın. Ardından, onu gerçek hayatta uygulaması için cesaretlendirin. Onu oyun alanına, havuza veya bir topluluk etkinliğine götürün ve beceriyi nasıl uygulayacağı hakkında önceden konuşun. Çok ters gitse bile, her denediğinde ona bir puan verin. 

Bu Neden Yardımcı Olur: Genellikle sosyal beceri sorunları olan çocuklarımız yeni insanlarla tanışmak yerine kendilerini tutarlar. Bu durum, çocukları sosyal olarak izole eder ve onlara sosyal becerilerini uygulama konusunda daha da az fırsat verir. Çocuğunuz yeni birinin yanına gitmeyi ve kendini tanıtmayı ne kadar çok kez uygularsa, gelecekte kendi başına etkileşimleri başlatma olasılığı o kadar artar.

İşlevsel İletişim: İsme Cevap Vermek

Çok fazla iletişim kurmayan bir çocuğunuz varsa bu beceri mükemmeldir. Bu yaza, çocuğun adı söylendiğinde ona cevap vermesi gerektiğini pekiştirerek başlayacağız. Bu haftanın yarışması için, çocuğunuz size duyduğunu göstererek ismini her yanıtladığında (size bakarak veya yaptığı şeyi duraklatarak) ödüllendireceksiniz. 

Yukarıda tarif ettiğimiz zorluk puanları konseptini kullanabilirsiniz, ancak bu seviyede çalışan çocuklar ödüllerini almadan önce muhtemelen birden fazla puan toplamak için beklemeyeceklerdir. Bu çocukları, tercihen beceriyi her yaptıklarında daha çabuk ödüllendirmek isteyebiliriz. İsterseniz yine de puanları yapabilirsiniz, ancak ismine her yanıt verdiğinde çocuğa sevdiği bir şeyi vermek daha etkili olabilir. Çak bir beşlik veya sarılma, bir çıkartma veya birkaç baloncuk üfleme gibi hareket halindeyken vermesi kolay bazı ödüller düşünmeye çalışınız. Bu hafta boyunca çocuğunuzu sık sık ödüllendirebilmek isteyeceksiniz. 

Başlamak için sakin, dikkat dağıtmayan bir yere gidin ve doğrudan size bakmaması için çocuğunuzun yanında durun / oturun. Adını normal bir sesle söyleyin ve bekleyin. Çocuğunuz size bakarsa veya size dönerse çocuğunuzu ödüllendirin. Onu neden ödüllendirdiğinizi ona anlattığınızdan emin olun. "Güzel gidiyor!" Diyebilirsiniz veya “Adını duydun”. Birkaç dakika bekleyin ve tekrarlayın. 

Adını söylediğinizde çocuğunuz size bakmazsa, biraz daha yüksek sesle tekrar söyleyin ve – el sallamak gibi- biraz hareket ekleyin. İhtiyaç duydukça daha yüksek sesle ve daha fazla hareketle söylemeye devam edin. Ayrıca doğrudan çocuğunuzun önünde olacak şekilde hareket edebilirsiniz, böylece size bakmaktan başka seçeneği kalmaz. Ne kadar fazla hareket olsa da devam edin ve ödüllendirip ona “güzel” deyin ki istenen davranışın ne olduğunu anlasın. Sonra geri dönün ve sallamadan yana doğru tekrar deneyin. Buradaki fikir, bunu gittikçe daha fazla yaptıkça, daha az komut istemine ihtiyaç duyacağıdır. 

Hafta ilerledikçe, bu beceriyi giderek daha zor durumlarda deneyin. Arka planda gürültü varsa veya yakınlarda ilginç bir şey oluyorsa, çocuğunuz adını söylediğinizde size bakmayı hatırlamakta daha zorlanacaktır. Yavaş ilerleyin ve daha fazlasını eklemeden önce çocuğunuzun tek bir dikkat dağıtıcı seviyede başarılı olduğundan emin olun. 

Bu Neden Yardımcı Olur: İletişim kurmayan çocuklar için üzerinde çalıştığımız ilk şeylerden biri ortak ilgi olarak adlandırılır. Bu çocuğun sizinle aynı şeye dikkat ettiği anlamına gelir. Esasen, onları dünyamıza çekmeye ve dikkatlerini çekmeye çalışıyoruz. Bununla birlikte, çocuğun kendi adını tanımasına ve ona yanıt vermesine yardımcı olmak için çalışıyoruz. Okulda ve hayatı boyunca, insanlar çocuğunuzun dikkatini çekmek ve onunla konuştuklarını belirtmek için çocuğunuzun adını söyleyecekler. Bu beceriyi şimdi öğretmeye başlayabiliriz ki böylece daha sonra talimatları takip edebilsin ve konuşmalar yapabilsin.

Kaynakça

Bu makale Speech and Language Kids web sitesi tarafından yazılmıştır. Orjinal metni buradan okuyabilirsiniz.