Çocuğunuzun Dil ve Okuryazarlık Başarısını Destekleyecek 23 İpucu
Çocuğunuzun erken dönemde evde öğrenmesini desteklemek, dil gelişimine ve yeni edineceği okuryazarlık başarılarına büyük katkı sağlayabilir. Ancak, çocuklarımızın en iyi şekilde okula başlamalarını sağlamak için evde öğrenme ortamında ne tür şeyler yapabiliriz?
Konuşma
Çocuğunuzla ilgili her şey hakkında konuşmak için zaman ayırın. Dünya hakkındaki yorumunuz, onu anlamalarına ve kelime haznelerini geliştirmelerine yardımcı olacaktır. İşte bazı ipuçları:
1. Bağlam içinde yeni kelimeler tanıtmaya çalışın. Örneğin, bir ağaç üzerinde bir örümceğe bakıyorsanız "küçük" yerine "ufak" kelimesini kullanabilir ve ağ atmak gibi kelimeleri dağarcığa ekleyebilirsiniz. Bu, çocuğunuzun yeni kelimelerin anlamlarını gerçekten anlamasına yardımcı olacaktır.
2. Çocuğunuzu size soru sormaya teşvik edin; daha sonra cevapları birlikte öğrenebilirsiniz ve ‘bilgi alma’ modeli olabilirsiniz.
3. Kişisel öyküler hakkında konuşun ve farklı şekillerde paylaşın. Bir ayakkabı kutusunu dekore edebilir ve içini, çocuklara insanları, özel yerleri veya özel olayları hatırlatan özel nesnelerle doldurabilirsiniz. Bu, çocuğunuzun okulda kullanacağı hikâye anlatım dilini geliştirmesine ve sizinle olan özel bağlarını güçlendirmesine yardımcı olacaktır.
4. Birlikte televizyon izlerken izlediğiniz şey hakkında konuşun. Çizgi filmlerde karakterleri ve hikâyeleri tartışın veya birlikte belgeseller hakkında konuşun. Ve oyuncak figürler, bebekler, kuklalar veya pelüş oyuncaklar kullanarak en sevdiğiniz kitaplardan ve televizyon programlarından tanıdık hikâyeleri canlandırabilirsiniz.
5. Çocuklarla birlikte okuduğunuz öyküler, şiirler veya tekerlemeler ve onların hisleri hakkında konuşun. Karakterleri, ortamları ve hikâyeleri tartışın, en sevdiğiniz anlar veya çocuğunuzun kitaptaki hoşlanmadığı bölümler hakkında konuşun. Çocuğunuzu okuduğu veya gördüğü diğer şeylerle veya kendi kişisel deneyimleriyle bağlantı kurmaya teşvik edin. Karakter gibi hissettikleri bir zamanı hatırlayabilir mi? Hiç hikâyenin geçtiği yerde kendisini hayal etti mi?
Dinleme
6. Okulda çok fazla dinleme ve grup öğrenimi olacaktır ve siz de çocukların evde buna hazırlanmasına yardımcı olabilirsiniz. Mümkün olduğunca nasıl dinleyeceklerini göstermek için sırayla nasıl konuşacaklarını ve göz temasını sürdürmeyi göstererek çocuğunuzla mümkün olduğunca fazla konuşun.
7. Çocukları tekerlemeler, şiirler ve şarkılar dinlemeye teşvik edin. Kreş tekerlemeleri ve basit şarkılar, çocukların kolayca hatırlayabilecekleri karakterleri ve basit grafikleri tanıtan hikâyelerin ilk deneyimidir, bu yüzden bunları günlük olarak çocuğunuzla paylaşın.
8. Çocuklar okulda kendi ana dilindeki seslerle tanışacaklardır. Biz bunlara ‘fonem’ diyoruz. Buna hazır olmak için onlarla çevrede duydukları her türlü ses hakkında konuşun. Nasıl aynı olurlar? Nasıl farklılar? Bu sesi çıkarabilir misin? Bize ne hatırlatıyor?
9. Çocuğunuzu kafiye, aliterasyon (kelimelerin aynı sesle başlaması) ve tekrarlamalar dinlemeye teşvik edin. Ritimleri kullanın ve çocuğunuzu ritmik olarak müziğe yöneltmeye çalışın. Tüm bu beceriler çocukların okulda fonetik öğrenmeye hazır olmalarına yardımcı olacaktır.
Yazma
10. Kil modelleme, boyama ve çizme, yazmaya yönelik önemli adımlardır. Bu, çocukların hayal güçlerini kullanırken kalemi güçlü bir şekilde kavramaları için ihtiyaç duydukları kasları geliştirmelerine yardımcı olur.
11. Çocuklar yazarken ‘oynamayı’ severler ve yazdıklarını okuyamasanız bile mümkün olduğunca onları yazmaya teşvik edin. Bu, kendilerini bir yazar olarak düşünmelerine yardımcı olur. Bu nedenle, evde kâğıt, kalem ve defter bulundurun ve çocuğunuzu bunları farklı amaçlar için yazmaya teşvik edin. Bu aktiviteyi rahatlamanın ve yaratmanın bir yolu olarak kullanmaya çalışın (çocukların fikirlerini ifade etmesi, iletişim kurma ve paylaşma vb.).
12. Kendinizi iletişim kurmak için yazıyı kullanırken çocuğunuza gösterin. Çocuğunuz için notlar oluşturun, kart veya etiket yazarken ona ne yaptığınızı gösterin. Notlar evin etrafına veya paketli nesnelere yapıştırılabilir. Bu, çocukların yazmanın amacını anlamalarına ve buna değer verdiğinizi görmelerine yardımcı olur.
13. Buzdolabının üzerinde manyetik harfler bulundurabilirsiniz. Çocukların sizinle birlikte okuduğu basit kelimelerle bağlantılar kurun. T / o / p gibi üç harfli kelimelerle başlayabilir ve okuldaki öğrenimlere daha fazlasını ekleyebilirsiniz.
Okuma
14. Evinizin bir okuma evi olduğunu göstermeye çalışın. Bir gazete, dergi, yemek kitabı, roman, broşür, katalog vb. yani çocuğunuz herhangi bir şey okurken sizi görsün.
15. Çocukları yolculuklarda ya da boş zamanlarda okuyabilmeleri için her zaman bir kitap ya da çizgi roman taşımaya teşvik edin. Bunu siz de yapabilirsiniz.
16. Yatmadan önce bir okuma rutini oluşturun. Çocuğunuzun yorucu bir okul gününün sonunda onu desteklemekle kalmaz, aynı zamanda yüksek sesle okunan her türlü kitap ve hikâyeyi dinlemek, çocukları yazma ritimlerine göre ayarlamaya yardımcı olur. Kendinizden emin bir okuyucu değilseniz endişelenmeyin, kitaplardaki resimleri kullanarak hikâyeler oluşturmayı deneyebilirsiniz.
17. Sesinizi farklı şekillerde kullanarak kitapları hayata geçirin. Karakterler için sesler oluşturun, gerilim için duraklayın, kafiyeli kitaplarla birlikte şarkı söyleyin, hayvan sesleri kullanın. Utangaç olmayın, böylelikle çocuğunuzun okumayı zevkli bir etkinlik olarak görmesine yardımcı olacaksınız.
18. Çocuğunuz aynı kitabı tekrar tekrar okumak veya dinlemek istiyorsa endişelenmeyin. Bu tamamen normaldir. Çocukların en sevdikleri parçaları tekrar dinlemeleri ve hikâyeyi hafızaya almaları çok önemlidir. Bu, hikâyelerin dilini öğrenmenin bir parçasıdır ve okulda hikâyeler yazmaları istendiğinde kullanışlı olacaktır.
19. Çocukları gerçek yaşam amaçları için okumaya katılmaya teşvik edin (yemek pişirirken tarifte yazılanları veya bir alışveriş listesini ve süpermarketteki etiketleri okumak).
20. Çocukları, etraflarındaki harf ve kelimelerle ilgilenmeye teşvik edin. Bu, isimlerindeki harflerle ve kullandığı önemli kelimelerle başlayacak ve ilgi alanları, okuma, konuşma ve diğer aktivitelerle bağlantılı diğer kelimelere genişleyecektir. Okuma ve yazmada çok kullanılan kelimelere dikkat edin. Bunlara "yüksek frekanslı kelimeler" denir ve size okuldan bir kelime listesi gönderilebilir.
21. Çocuğunuzu, bilmediği kelimeleri okumasına yardımcı olmak için çıkardığı sesleri ve harfleri kullanmaya teşvik edin. Okulda bu seslere ‘fonem’ denir. Okulda, çocuğunuz her kelimeyi seslerine ayırmaya başlayacaktır. Siz de evde, daha uzun kelimeleri hecelerine göre ayırabilirsiniz.
22. Tekerlemeler veya hikâyelerdeki tekerleme sözcük çiftlerini belirleyin. Çocuklarınıza kafiyenin ne demek olduğunu bu çiftler üzerinden gösterin.
23. Yerel kütüphanenize çocuğunuzla birlikte düzenli olarak gidin. Çocuğunuz kitabını kendi seçerse, kitabı bitirmesi daha olasıdır. Ayrıca, çocuğunuza geniş bir okuma deneyimi sunan bir dizi kitap seçmesine yardımcı olabilirsiniz; resimli kitaplar, kurgusal olmayan, şiir ve daha uzun hikâyeler, çocukların her yaşta edinecekleri okuma deneyiminin önemli bir parçasıdır.
Çocuğunuza nereden yardım ederek başlayacağınızı bilmek zor olabilir, ancak her gece onlara okursanız, kelimelerle eğlenirseniz, sohbetlerinizi bir aile olarak paylaşır ve okuma ve yazma sevgisi geliştirmelerine yardımcı olursanız, çocuğunuz dil ve okuryazarlıktaki başarı için en güçlü temellere sahip olacaktır. Bu da paha biçilmez bir hediyedir!
