Çocuklar İçin Oral Motor Egzersizleri
Oral motor egzersizleri, çocuklarda konuşma gelişimi ve beslenme becerilerinin desteklenmesi için kullanılan özel hareketlerdir. Dudak, dil, yanak ve çene kaslarını hedefleyen bu egzersizler; koordinasyon, kas gücü ve motor kontrolün gelişmesine yardımcı olur.
Çocuklarda oral motor becerilerin gelişimi, iletişim kurma ve sağlıklı beslenmenin temelini oluşturur. Bu beceriler, normalde fetal dönemde başlar ve yaklaşık 4 yaşına kadar gelişimini sürdürür.
Eğer çocuklar bu süreçte oral motor gelişimde gecikme yaşarsa; konuşma gecikmesi, beslenme sorunları ve iletişim güçlükleri ortaya çıkabilir. Özellikle Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), Down Sendromu, zihinsel yetersizlik ve genel gelişimsel gecikme yaşayan çocuklarda oral kaslarda zayıflık görülebilir.
Oral Motor Becerileri Nelerdir?
Oral motor becerileri, çene, dil, dudak ve ağız kaslarının koordineli hareketlerini içerir. Bu beceriler:
- Emme ve çiğneme
- Isırma ve yutma
- Yüz ifadeleri
- Ses çıkarma ve konuşma
için gereklidir.
Çocuğun bu becerileri zamanında geliştirmemesi, konuşma bozuklukları ve beslenme güçlükleri yaşamasına neden olabilir. Bu noktada dil ve konuşma terapisti ya da ergoterapist desteği önemlidir.
Oral Motor Gelişiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Aşağıdaki durumlar “kırmızı bayrak” olarak kabul edilir:
- Konuşma seslerinde belirgin hatalar veya gecikmiş dil gelişimi
- Ağızdan salya akması veya dilin dışarı sarkması
- Çiğneme, ısırma veya yutma güçlüğü
- Belirli gıdalara karşı aşırı hassasiyet
- Yemek sırasında sık sık öksürme veya boğulma
👉 Bu belirtiler varsa, en kısa sürede bir Konuşma-Dil Terapisti ile görüşülmesi önerilir.
Çocuklarla Oral Motor Egzersizleri Nasıl Yapılır?
- Egzersizleri oyun zamanına dahil edin. 🎲
- Ayna veya kukla gibi araçlarla eğlenceli hale getirin.
- Her egzersizi günde 3–6 kez tekrarlayın.
- Her çocuğun gelişim hızı farklıdır; ilerleme günler veya haftalar sürebilir.
- Terapistinizin önerilerine mutlaka uyun.
Çocuklar İçin Oral Motor Egzersiz Örnekleri
👄 Dudak Egzersizleri
- Gülümse – gevşe – tekrar et
- “Ooooo” ve “Eeeee” seslerini çıkar
- Dudakları bastır ve öpücük yap
- Pipetle sıvı iç
😊 Yanak Egzersizleri
- Yanaklara hava doldur
- Baloncuk üfle
- Aynada farklı yüz ifadeleri yap
🦷 Çene Egzersizleri
- Sakız veya sert yiyecek çiğnemek
- Çeneyi açarak “Aaaah” sesi çıkarmak
- Çiğneme oyuncaklarıyla çalışmak
👅 Dil Egzersizleri
- Burnuna değmeye çalış
- Dil ile yanaklara bastır
- “La-la-la”, “Ta-ta-ta” tekrarları yapmak
🫁 Damak Egzersizleri
- Pipetle pamuk veya su üfleme
- “Aaah – Ma-ba – Na-da” seslerini tekrar etme
Oral Motor Egzersizlerinin Faydaları
- Kasları güçlendirir ve koordinasyonu artırır.
- Konuşma gelişimini destekler → Daha net ses üretimi ve anlaşılır konuşma.
- Beslenme ve yutma becerilerini iyileştirir.
- Ağız duyusal farkındalığını artırır.
- Dil itme bozukluklarını önlemeye yardımcı olur.
- Çocuğun iletişim becerilerini ve özgüvenini güçlendirir.
Oral Motor Terapi Etkili midir?
Oral motor egzersizleri, çocuğun konuşma ve beslenme becerilerini önemli ölçüde destekler. Ancak tüm çocuklar yalnızca bu egzersizlerle ilerleme göstermeyebilir. Gerektiğinde konuşma-dil terapisi ile birlikte uygulanması en doğru yaklaşımdır.
👉 Çocuğunuzun konuşma veya beslenme gelişimi konusunda endişeleriniz varsa, en kısa sürede bir Konuşma-Dil Terapisti ile iletişime geçmeniz önerilir.
