Çocuklarda Dil ve Konuşma Bozuklukları
Çocuklar dil öğrenmeye hazır olarak doğarlar, ancak ailelerinin ve çevrenin kullandığı dili öğrenmek zaman alır ve bu zaman çocukların dil ve konuşma gelişiminin dönüm noktalarında ne kadar hızlı dili öğrendiklerine göre değişir. Genellikle gelişim evresinde olan çocuklar bazı sesleri, kelimeleri ve cümleleri üretirken sorun yaşayabilirler. Ancak, çoğu çocuk dili 5 yaş civarında kolayca kullanabilir hale gelir.
Çocukların Dili Öğrenmelerine Yardımcı Olmak
Ebeveynler ve bakıcılar çocuğun ilk yıllarındaki en önemli öğretmenleridir. Çocuklar başkalarının konuşmasını dinleyerek ve pratik yaparak dili öğrenirler. Küçük bebekler bile, başkalarının ürettikleri sesleri tekrarlar ve tepki verirler. Çocukların dil ve beyin becerileri, birçok farklı kelimeye maruz kaldıklarında güçlenir. Ebeveynlerin aşağıdakiler gibi yaptığı şeyler, çocuklarının farklı şekilde öğrenmelerine yardımcı olabilir:
- Bebeğin ürettiği ilk seslere ve jestlere cevap vermek
- Çocuğun söylediklerini tekrarlamak ve eklemeler yapmak
- Çocuğun gördüğü şeylerden bahsetmek
- Soru sormak ve cevapları dinlemek
- Kitap okumak
- Hikaye anlatmak
- Şarkı söylemek ve tekerlemeler öğretmek
Bunlar, hem oyun sırasında hem de günlük rutinlerde olabilir.
Ebeveynler ayrıca, çocuklarının nasıl işittiğini, konuştuğunu ve iletişim becerilerinin nasıl olduğunu gözlemleyebilir, çocuklarının seslere nasıl tepki verdiğine bakar ve endişeleri varsa işitmelerinin test edilmesini sağlayabilirler.
Endişeler Varsa Ne Yapılmalı
Bazı çocukların anlama ve konuşma ile ilgili yardıma ihtiyaçları vardır. Diğer çocuklar ile aynı dil gelişim düzeyine sahip olamayabilirler ve bu, bir dil ve konuşma gecikmesi veya bozukluğunun işareti olabilir.
Dil gelişiminin farklı bölümleri vardır ve çocuklar aşağıdakilerden birinde veya daha fazlasında sorun yaşayabilir.
- 1. Başkalarının ne dediğini anlamak (alıcı dil)
Şunlardan dolayı zorluklar olabilir:- Kelimeleri duymamak (işitme kaybı)
- Kelimelerin anlamlarını anlamamak
- 2. Düşünceyi dili kullanarak ifade etmek (ifade edici dil)
Şunlardan dolayı zorluklar olabilir:- Kullanılacak kelimeleri bilmemek
- Nasıl bir araya getirileceğini bilmemek
- Kullanılacak kelimeleri bilmek ancak bunları ifade edememek
Dil Ve Konuşma Gelişimi İle İlgili Sorunlar
Konuşma bozuklukları
- Doğru kelimeler oluşturmakta güçlük çekmek
- Kelime veya cümlelerin akıcı bir şekilde çıkma zorluğu (kekemelik gibi)
Dil gecikmesi
- Anlama ve konuşma yeteneğinin normalden daha yavaş gelişmesi durumudur.
Dil bozuklukları
- Afazi: Beyin hasarı sonucu oluşan anlama veya konuşma zorluğu.
- İşitsel işlem bozukluğu: Kulağın beyne gönderdiği sesleri anlamada zorluk
Dil ve konuşma bozuklukları, okuma ve yazmayı etkileyen diğer öğrenme bozuklukları da ortaya çıkabilir. Dil bozukluğu olan çocuklar, başkalarını anlayamadıkları veya kendilerinin anlaşılmasını sağlayamadıkları için hayal kırıklığına uğrayabilirler. Dil ve konuşma bozuklukları, dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu (DEHB) veya kaygı gibi duygusal veya davranışsal bozukluklarla da ortaya çıkabilir. Otizm spektrum bozukluğu dahil, gelişimsel geriliği olan çocuklar, konuşma ve dil konusunda da zorluklar yaşayabilir. Zorlukların birleşimi, bir çocuğun okulda başarılı olmasını zorlaştırabilir. Çocuğun bozukluğunu doğru şekilde teşhis etmek, her çocuğun doğru türde yardımı alabilmesi için çok önemlidir.
Dil ve Konuşma ile İlgili Problemleri Tespit Etmek
Bir çocuğun dil ve konuşma gelişimi ile ilgili bir sorunu varsa, bir uzman ile değerlendirilmesini sağlayın. Önemli bir ilk adım, çocuğun işitme kaybı olup olmadığını bulmaktır. İşitme kaybının özellikle çocuğun yalnızca bir kulağında işitme kaybı veya geçici işitme kaybı olması durumunda fark etmesi zor olabilir; bu durumda çocuk, bazı sesleri duyabilir ancak bazılarını duymaz.
Dil ve konuşma terapisti gibi bir dil gelişimi uzmanı, çocuğun dil ve konuşma ile ne tür bir sorunu olabileceğini belirlemek için dikkatli bir değerlendirme yapar.
Genel olarak, birden fazla dil öğrenmek dil bozukluğuna neden olmaz, ancak bu çocuklar sadece bir dil öğrenenlerle aynı gelişimsel aşamaları takip etmeyebilir. İki dilde anlama ve konuşma yeteneğini geliştirmek, çocuğun bu dilleri ne kadar kullandığına bağlıdır. Birden fazla dil öğrenen bir çocuğun dil gelişimi ile ilgili zorluğu varsa, birden fazla dilde becerilerin geliştirilmesini hedefleyen bir uzman tarafından dikkatli bir değerlendirme yapılması gerekebilir.
Dil ve Konuşma Bozuklukları ve Gecikmeleri için Tedavi Planı
Dil problemi olan çocukların genellikle ekstra yardıma ve özel eğitime ihtiyacı vardır. Dil ve konuşma terapistleri doğrudan çocuklar ve ebeveynleri, bakıcıları ve öğretmenleriyle çalışabilirler.
Dil ve konuşma gecikmesi veya bozukluğu olan çocuklar, erken müdahale (3 yaşından küçük çocuklar için) ve özel eğitim hizmetlerinden (3 yaş ve üstü çocuklar için) yararlanabilirler. Okullar çocuğun yardıma ihtiyacı olup olmadığını anlamak için çocukları bir dil ve konuşma terapistine yönlendirebilirler. Çocuğun işitmesi, davranışı veya duygularıyla ilgili başka endişeler varsa, bir uzman tarafından değerlendirme ihtiyacı olacaktır. Ebeveynler, doğru tedaviyi bulmak için sağlık hizmeti sağlayıcılarından ve okul yönlendirmelerinden yardım alabilirler.
Kaynakça
https://www.cdc.gov/ncbddd/childdevelopment/language-disorders.html
Dilgem uzmanlarından destek almak ve randevu oluşturmak için: +90 (216) 456 42 42
+90 (533) 165 60 94
