Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Olan Bir Çocuğun Hayatında Bir Gün
DEHB’li 7.sınıf öğrencisi Kayla ile tanışın. Kayla oldukça zeki bir çocuk, fakat odaklanma konusunda sorunları var. Ayrıca, hiperaktivite ve öz-kontrol zorlukları yaşamakta. DEHB’nin çocuklara etkilerini anlayabilmek için Kayla’nın hayatındaki bir güne bakalım:
07:09
Kayla uyanmakta gerçekten güçlük çekiyor çünkü DEHB onun uykuya dalmasını zorlaştırmakta ve uyku kalitesini etkilemektedir. Öyle yorgun ki alarmın çaldığını bile fark etmiyor. Sonunda kalktığında tamamen uyanmış bir durumda değil ve saatlerce sürebilen bir ‘alacakaranlık’ durumunda. Okula hazırlanmak, kendisi ve ailesi için koca bir mücadeleye dönüşüyor.
09:30
Eyvah, bilim laboratuvarı! Kayla’nın bilimsel deneylere ilgisi var fakat ne yapması gerektiğini asla hatırlayamıyor.
Sınıf arkadaşlarından birine 2.adımın ne olduğunu sormuş bile. Ancak daha fazla can sıkmamak için 3.adımı sormak istemiyor. Ayrıca unutmadan koruyucu gözlüklerin görünümü ve verdiği his Kayla’nın dikkatini dağıtıyor.
10:45
Matematik testindeki ilk soru kolaydı ama 2.si oldukça zordu. Şimdi Kayla’nın kafasındaki yarış başlıyor: ” Ya başaramazsam? Anne ve babama ne söyleyeceğim? Öğretmenim ne diyecek?” Beyninin içinde mısırlar patlıyor adeta ve pencereden dışarı bakarken zihni giderek boşalıyor.
12.30
Kayla uyum sağlamak istiyor ama sosyal kuralları çiğnemeye devam ediyor. Arkadaşları şikâyet ediyor: “Kayla, sözümüzü kesme! Bu kadar çok gürültü yapma! Aynı hikâyeyi TEKRAR TEKRAR anlatmayı bırak!” Kayla’nın ruh hali çok mutluyken toplum dışına itilecek olma düşüncesinden dolayı derin bir endişeye doğru geçiş yapıyor. Ayrıca üzgün olduğu zamanlarda çok fazla atıştırmalık yeme eğiliminde – hatta gerçekten doyduğu noktayı geçtiğini hissetse bile yemeye devam ediyor.
13:45
Kayla, geçen hafta grup projesi hakkında fikirlerle dolup taşıyordu fakat yapması gereken kısmı bitirmeyi unutmuş. Öğretmenini dinlemeye çalışırken ‘aralık bırakmaya’ devam ediyor. Odaklanabilmek için kalemine vuruyor ve ayaklarını sallıyor. Fakat bu hareketleri çevresindeki insanları sık sık rahatsız ediyor.
16:30
Amerikan futbolu! Kayla oyuna her zaman geç kalsa bile çok eğleniyor. Tüm oyunları gerçekten iyi biliyor ve egzersizlerin daha sonra ödevlerine odaklanmasına yardımcı olacağını biliyor. Ayrıca onunla aynı okula gitmeyen çocuklarla birlikte olmak hoşuna gidiyor çünkü burası başarısızlık hissetmediği bir yer.
18:00
Amerikan futbolundan sonra Kayla’nın arkadaşlarından biri onunla birlikte eve yürümek istiyor. Kayla heyecanlanıyor çünkü bu çocuk onu her zaman güldüren havalı bir çocuk. Ev yolunda bir kavşakta beklerken Kayla’yı bir duvar boyasıyla şaşırtıp kutuyu ona uzatıyor. Kayla, başının derde girip girmeyeceğini düşünmeden desenler yapıyor.
22:15
Kayla’nın ödevini teslim etmesi için son günü yarın. Her zaman başlamakta zorlansa da baskı altında daha iyi çalıştığını düşünüyor. Bitirmek için fazladan geç kalacak ve yarın tamamen uykusuz bir zombi olacak. Ama şimdi ödevinin teslim zamanın yaklaşması onun bir lazer ışını gibi odaklanmasına yardımcı oluyor. Annesinin dikkatini çekmek için ona bağırdığını bile duymuyor.
DEHB HAKKINDA
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) oldukça yaygın görülen bir durumdur. İnsanları etkileme şekilleri birçok insanın fark ettiklerinden daha karmaşıktır. Beyindeki farklılıklardan kaynaklanır ve sıklıkla aileden kalıtsal olarak gelmektedir.
3 tip DEHB vardır. Dikkatsiz olanlar ‘hayal dünyasında’ görünebilirler. (DEHB’nin bu tipine önceden Dikkat Eksikliği -DE-denilirdi.) Bazı çocuklar ise çoğunlukla hiperaktivite ve uyaran kontrolünde sorun yaşarlar. Ama Kayla bunların hepsiyle mücadele ediyordu. Bu kombine tip de en yaygın görülen DEHB türüdür.
