Dil ve Konuşma Bozuklukları

Konuşma ve dil birbirinden farklıdır. Kişi, bir tanesinde ya da her ikisinde de birden sorun yaşayabilir. Dil ve konuşma arasındaki farkları bu yazıda öğrenebilirsiniz. Endişeleriniz varsa bir dil ve konuşma terapistine danışabilirsiniz.

Jorge 4 yaşındadır. Konuştuğunda onu anlamak oldukça zordur. Kısık sesle konuşuyor ve sesi net değildir.

Vicki ise bir lise öğrencisidir. Çocukluktan yaşından itibaren öğrenme sorunları vardır. Okuma ve yazmada oldukça zorlanıyor ve testleri çözmek için ekstra zamana ihtiyacı oluyor.

Maryam felç geçirmiştir. Eş zamanlı olarak yalnızca bir veya iki kelime söyleyebiliyor. Oğluna ne istediğini ve neye ihtiyacı olduğunu söyleyemiyor. Ayrıca basit komutları takip etmekte zorlanıyor.

Louis ayrıca felç geçirmiştir. Duyduğu ve konuştuğu herşeyin tam cümlelerini anlayabiliyor. Sorun şu ki konuşması oldukça kısık sesle ve anlaşılması zordur.

Bu insanların hepsi iletişim kurmakta zorlanıyorlar. Ancak onların sorunları farklıdır:

Konuşma nedir?

Konuşma, sesler ve sözler dediğimiz şeydir. Konuşma şunları içerir:

Artikülasyon

Konuşma seslerini ağız, dudak ve dil aracılığıyla nasıl çıkartırız? Örneğin ‘wabbit’ yerine ‘rabbit’ (tavşan) demek için /r/ sesini söyleyebilmemiz gerekir.

Ses

Sesi üretmek için ses kıvrımlarımızı ve nefesimizi nasıl kullanıyoruz? Sesimiz yüksek veya yumuşak, yüksek perdeli veya düşük perdeli olabilir. Çok konuşarak, bağırarak veya çok öksürerek sesimize zarar verebiliriz.

Akıcılık

Akıcılık, konuşmamızın ritmidir. Bazen sesleri tekrar ediyoruz veya konuşurken duraksıyoruz. Bunu çok sık yapan insanlar kekeleyebilir.

Dil Nedir?

Dil, kullandığımız kelimeleri ve fikirleri paylaşmak, istediğimizi elde etmek için bunları nasıl kullandığımız anlamına gelir. Dil şunları içerir:

• Kelimeler hangi anlama gelir? Bazı kelimelerin birden fazla anlamı vardır. Örneğin, “yıldız” gökyüzünde parlak bir nesne veya ünlü biri olabilir.
• Yeni kelimeler nasıl üretilir? Örneğin, “arkadaş”, “arkadaşça” veya “düşmanca” diyebilir ve farklı bir şey ifade edebiliriz.
• Kelimeler nasıl bir araya getirilir?
• Farklı zamanlarda ne demeliyiz? Örneğin, kibarca “Önümden çekilebilir misiniz?” diyebiliriz ama sert bir şekilde “Önümden çekil!”de diyebiliriz.

Dil ve Konuşma Bozuklukları

Konuşma, dil veya her ikisiylede birden sorun yaşayabiliriz. Başkalarının söylediklerini anlamada zorluk alıcı dil bozukluğudur. Düşüncelerimizi, fikirlerimizi ve duygularımızı paylaşmada sorun yaşamak, ifade edici dil bozukluğudur. Hem alıcı hem de ifade edici dil problemi de olabilir.

Sesleri söylerken sorun yaşadığımızda, konuşurken kekelediğimizde veya ses problemimiz olduğunda, konuşma bozukluğumuz vardır.

Jorge’nin  anlaşılmasını zorlaştıran bir konuşma bozukluğu var. Louis’in de öyle. Jorge’nin sorun yaşamasının nedeni Louis’in nedeninden farklıdır.

Maryam’in alıcı ve ifade edici dil bozukluğu var. Kelimelerin hangi anlama geldiğini anlamıyor  ve başkalarıyla konuşurken kelimeleri kullanmakta zorluk çekiyor.

Vicki, ayrıca bir dil bozukluğuna sahiptir. Okuma ve yazma, dil becerileridir. Ayrıca öğrenme güçlüğü nedeniyle başkalarını anlama ve kelimeleri iyi kullanma konusunda da problemleri olabilir.

Nereden Yardım Alabilirim?

Dil ve konuşma terapistleri (DKT), konuşma ve dil bozukluğu olan insanlarla çalışırlar. DKT’ler okullarda, hastanelerde ve kliniklerde çalışırlar.

 

Kaynakça: https://www.asha.org/public/speech/development/Speech-and-Language/