Dil ve konuşma değerlendirmesine girmek siz ve çocuğunuz için zorlu bir süreç olabilir. Bir ebeveyn olarak, yeni terminoloji ile birlikte gelen yeni bir sağlık alanına giriyorsunuz. Çocuğunuzun ihtiyaçlarını en iyi şekilde anlayabilmek için, dil ve konuşma patolojisinin ne olduğu konusunda iyi bir temel oluşturmak yararlı olacaktır. İşte çocuğunuzun değerlendirme raporunu okurken veya çocuğunuzun terapistiyle konuşurken muhtemelen karşılaşacağınız sekiz terim. Dil ve konuşma terapistinden size verilen bilgilerden en iyi şekilde yararlanmak için bu listeyi gözden geçirin.

Dil ve Konuşma Değerlendirmesini Anlamak İçin Bilmeniz Gereken 8 Terim:

1. Dil, düşüncelerinizi ve duygularınızı iletmek için kullandığınız sistemdir. Dil kullanımı, dil ve konuşma becerilerini değerlendirme yöntemlerini, sesinizi, yazınızı veya işaretinizi kullanmak veya bu yapıları anlamak gibi birkaç farklı şekilde olabilir. Dilin üç ana bileşeni vardır: Alıcı Dil, İfade Edici Dil ve Pragmatik.

2. Alıcı Dil, dili anlama yeteneğiniz anlamına gelir. Alıcı diliniz, kullandığınız etkinliklerdeki talimatları izlediğinizde, bir hikâyeyi dinlediğinizde veya öğeleri kategorilere ayırdığınızda / gruplandırdığınızda devreye girer.

3. İfade Edici Dil, dili konuşma veya yazma yoluyla kullanma yeteneğinizi ifade eder. İfade edici dilinizi kullandığınız etkinlikler arasında bir hikâye anlatma, soru cevaplama veya bir öğeyi açıklama yer alır.

4. Pragmatik, dilin son bileşenidir ve iletişimin sosyal kurallarını veya dilin belirli durumlarda nasıl kullanıldığını içerir. Pragmatik dil becerisinin bir örneği, yabancı bir kişiyle selamlaşma ve adlarını sorma becerisidir.

5. Konuşma aynı zamanda vokal iletişim olarak da düşünülebilir. İnsan iletişim sırasında kullandığımız kelimeleri ve cümleleri oluşturmak için çeşitli sesler üretme yeteneğine sahiptir. Konuşmanın kendisi sadece bir ses serisidir, konuşmanızın anlamını veren ise dil sistemidir.

6. Standardize Testler, bu testlerin uygulanması ve puanlanması için ortaya konan standart prosedürler nedeniyle dil ve konuşma değerlendirmeleri sırasında kullanılır. Bu testlerin standardizasyonu, çocuğun performansını etkileyebilecek çevresel ve klinisyenden kaynaklanabilecek faktörleri ortadan kaldırır. 

Standardize testler tamamlandıktan sonra çocuk çeşitli puanlar alacaktır. Dikkat edilmesi gereken iki önemli puan şunlardır: Standart Puan ve Bulunulan Yüzdelik.

7. Standart Puan, bir çocuğun ham puanının o test için belirtilen yönteme göre standartlaştırılmasıyla hesaplanır. Ham bir puanı standartlaştırırken, çocuğun cinsiyeti ve yaşı genellikle dikkate alınır. Bir puan standardize edildiğinde, tipik popülasyonun puanlarının sürekliliği ile karşılaştırılabilir.

8. Yüzdelik Derecesi, çocuğun puanıyla aynı veya daha düşük puanı alan kişilerin yüzdesini belirleyerek standart bir skoru tipik popülasyonla karşılaştırır. Örneğin, 50 derecelik bir yüzdeliğe girmek, aynı standart testi alan kişilerin % 50’sinin aynı puanı veya çocuğun almış olduğu puandan daha düşük bir puan aldığını gösterir.

Standardize edilmiş ve standardize olmayan testlerden elde edilen sonuçlar, çocuğunuzun nasıl bir dil ve konuşma terapisi hizmeti alması gerektiğini belirleyecektir. Hizmetler belirlendiğinde, bu test puanları ve gözlemler, ihtiyaç duyulan alanları ve çocuğun terapötik hedeflerini tanımlamak ve takip etmek için kullanılmaya devam eder. Her 3 – 6 ayda bir, çocuğunuzun terapideki ilerlemesini görmek için yeniden değerlendirmeler yapılır.

Kaynakça: https://www.nspt4kids.com/specialties-and-services/speech-language-pathology/understanding-speech-language-evaluation/