Dil ve Konuşma Terapistleri Söylüyor: Alıcı Dildeki Sorunlar Gecikmiş Konuşmanın En Büyük Nedenidir
Tüm çocuklar dil ve konuşma becerilerini kendi hızlarında geliştirirler. Çocuğunuzun dil/konuşma ve iletişim becerilerinde görülebilecek küçük bir aksaklık, mutlaka telaşlanmanız gerektiği anlamına gelmez. Yine de, dil ve konuşma terapistleri yürümeye başlayan bir çocuk konuşmasında gecikme olduğunda, çocuğun basitçe geç konuşucu olup olmadığını veya daha büyük bir sorun olup olmadığının derinlemesine değerlendirme yapılmadan belirlenmesinin imkânsız olabileceğini bilirler.
Araştırmalar, bir çocuğun konuşmasındaki gecikmenin gelişimsel bir gecikmenin parçası olup olmadığını belirlememize yardımcı olabilecek sayısız faktör olduğunu söylüyor. Aşağıda sıralananlar bu faktörlerden bazılarıdır:
- Hareketlerin sınırlı kullanımı
- Rol yapma becerilerinin eksikliği
- Ortak dikkat zorluğu (göz takibi, işaret eden veya diğer sözlü / sözsüz ipuçlarını kullanan başka bireyin odağını paylaşma)
- Bilişteki gecikmeler
- Alıcı dil sorunu veya gecikmesi
- Tekrarlayan hareketler
- Olağandışı seslendirmeler
Belki de bunlar arasında en çok gözden kaçan, alıcı dildeki sorun veya gecikmedir. Yine de, kendi bünyemizdeki terapistlerimizin görüşüne göre, başka türlü açıklanamayan dil gecikmeleri olan birçok küçük çocuğun konuşmamasının başlıca nedenlerinden biri alıcı dildeki sorun veya gecikmedir.
Dil ve Konuşma Terapistleri Alıcı Dili Nasıl Açıklıyor?
Terimler birbirinin yerine kullanılsa da, dil (kendini ifade etme ve kendilerine neyin ifade edildiğini anlama) ve konuşma arasında bir fark vardır. Dil konuşmayı içerir, daha geniştir ve sözel olmayan ipuçları ve jestler gibi şeyler içerir.
İki tür dil vardır: İfade edici dil ve alıcı dil.
İfade edici dil kişinin anlamı başkalarına aktarma yeteneğidir. Alıcı dil ise, aktarılan şeyi anlama yeteneğidir.
Çocuklar, iletişim kurmak için kelimeleri kullanmadan önce nasıl anlayacaklarını öğrenmelidir. Bu nedenle, alıcı dil, yürümeye başlayan bir çocuk zamanında konuşmuyorken işe başlamak için ihtiyaç duyulan en yaygın yerdir. Alıcı dil gecikmeleri veya bozuklukları olan yürümeye başlayan çocuk kaçınılmaz olarak ifade edici dille de ilgili problemlere sahip olacaktır. Bunun yanı sıra çocuk, alıcı bir dil gecikmesi veya bozukluğu olmadan da ifade edici dil sorunlarına sahip olabilir.
Çocuğumda Alıcı Dil Gecikmesi Olup Olmadığını Nasıl Bilebilirim?
İnsanların alıcı bir dil sorununu tanımlamaları düşündüklerinden daha zordur. Çocuklarımızın bizi anlayabileceğini varsayıyoruz ve kabul ediyoruz. Ama kendinize çocuğunuzun aslında söylediklerinize yanıt verip vermediği sorusunu sorun. Sorunu ortaya çıkarabilen en büyük gösterge budur.
Örneğin, çocuğunuza rahat bir tonda “parka gidiyoruz” dediğinizde, size verdiği yanıtı nedir? Heyecanlanıyor ve yerinde duramıyor mu? Ayakkabılarını, kıyafetlerini veya en sevdiği oyuncaklarını almak için koşuyor mu? Kapıya mı gidiyor? Bunlar, çocuğunuzun bir kelime söylememiş olsa bile, söylediklerinizi anladığını gösterebilecek türden yanıtlardır.
Alıcı dil gelişiminde tipik zaman 18 – 24 ay civarında basit sözlü komutları takip etmeyi içerir. Yani çocuk bu tarz eylemleri yapar:
- Kendi adına cevap verir.
- Talep üzerine tanıdık bir öğeyi alır.
- “….. Nerede?” diye sorduğunuzda vücut kısımlarını, öğeleri veya resimleri gösterir.
Çocuğunuzda gördüğünüz itaat etmeme davranışları ile talimatları takip edememeleri arasında bir fark olduğunu unutmayın, çünkü bu sorunun varlığından dolayı söylenenleri anlayamıyorlar.
Dil ve konuşma terapistleri şu anda dil gecikmeleri olan küçük çocuklara birçok konuda yardım edebilirler. En iyi uzun vadeli sonuçlar için ise her zaman erken müdahale önerilir.