Disfoni Nedir?

Disfoni Nedir?

Disfoni, anormal bir sese sahip olma anlamına gelmektedir. Ayrıca ses kısıklığı olarak da bilinmektedir. Disfoninin aşağıda ayrıntıları verilen birçok nedeni bulunmaktadır. Sesteki değişiklikler aniden veya zamanla yavaş yavaş ortaya çıkabilir. Ses kısık, kaba, gergin, zayıf veya ağır olarak tanımlanabilir. Ses tamamen durduğu veya kesildiği zaman ses kesikliği olabilir. Hastada daha yüksek veya daha düşük olan perde değişiklikleri görülebilir. 

Ayrıca hasta bir süre tamamen ses kaybına uğrayabilir. Bazen hasta konuşmada, şarkı söylemede ve sesi yansıtmakta güçlük çektiğini söyleyebilir. En yaygın olarak, ses kısıklığı ses tellerindeki bir anormallikten kaynaklanır ancak akciğerlerden hava akışı sorunlarından veya ses tellerinin yakınındaki boğaz yapılarındaki anormalliklerden kaynaklanan başka nedenler de olabilir.

Disfoni Nasıl Değerlendirilir?

Disfoni için en iyi değerlendirme, bir Dil ve Konuşma Terapisti (DKT) ile birlikte ses bozukluklarını tedavi eden bir Kulak Burun Boğaz (KBB) uzmanı tarafından yapılmaktadır. Disfoninin ne zaman başladığına ve ses şikayetlerinin ne olduğuna dair doğru geçmişi edinmek, sesi dinlemekle birlikte, hekime ve dil konuşma terapistine ses bozukluğunu anlama konusunda yardımcı olur. Dil ve konuşma terapisti tarafından, hasta veya ebeveynin ses kısıklığının günlük aktiviteleri nasıl etkilediğine dair cevaplar veren bir ses değerlendirmesi yapılır. 

Hastadan ayrıca sesi kaydeden ve ses standartlarına göre ölçümler alan bir mikrofona konuşması istenir. Ses tellerinin anatomisiyle ilgili herhangi bir anormalliği görselleştirmek için fiziksel muayene önemlidir. Bu muayene (Flexible Laringoskopi veya Video Stroboskopi) en iyi laringoskop adı verilen bir kamera takılı esnek bir tüp ile yapılır. Bu esnek tüp, tıkanmayı önlemek için burundan üst boğazın arkasına nazikçe geçirilir ve hekim ile dil konuşma terapistinin tüm boğaz ve ses tellerini görselleştirmesine izin verir. Bu muayene; doktorun, dil ve konuşma terapistinin, ebeveynin ve hastanın boğazın yapılarını görselleştirebilmesi ve anormal sese neden olan herhangi bir sorun olup olmadığını belirleyebilmesi için videoya kaydedilir. Bu muayene her yaşta uygulanmaktadır ve klinikte tamamlanması 1-2 dakika sürmektedir.

Disfoninin Sebepleri Nelerdir?

Aşağıdaki ortak kategorilerde ayrıntılı olarak açıklandığı gibi, çok sayıda ses kısıklığı nedeni bulunmaktadır:

​

İltihaplanma

  • Larenjit: Sesin aşırı kullanımından veya viral bir hastalıktan dolayı ses tellerinin şişmesidir.
  • Alerji: Ses tellerinin öksürükten şişmesi, geniz akıntısı, hapşırma.
  • Laringofarengeal reflü: Ses telleri ve boğazın hassas dokularında şişme ve tahrişe neden olan mide reflüsü.

Ses Tellerindeki Büyümeler

  • Ses teli nodülleri: Sesin aşırı kullanımıyla veya bağırma ile ortaya çıkan ses teli yaralanması nedeniyle ses telleri üzerinde oluşan küçük nasırlar.
  • Vokal kord polipleri: Sesin aşırı kullanımından kaynaklanan ses telinde kabarcık gibi küçük büyüme veya bağırma sırasında oluşan vokal kord yaralanması.
  • Ses teli kisti: Vokal kordda tipik olarak mukusla dolu olan ve pürüzlü ve rahatsız edici bir sese neden olan küçük büyüme.
  • Ses teli papillomu: İnsan papilloma virüsü adı verilen belirli bir virüse maruz kalmanın sebep olduğu, ses tellerinde küçük siğiller.


Ses Tellerinin Yaralanması

Hastalar, vokal kordlarda travma / yaralanma sebebiyle veya ameliyat için önceden yerleştirilen ventilatör üzerindeyken solunum tüpleri nedeniyle ses tellerinde yara izi oluşturabilirler.

Vokal Kord Paralizisi

Hastalar zayıf bir ses teli ile doğabilir veya ses tellerinin sinir hasarından hareket etmesiyle güçsüzlük gelişebilir. Hastanın sesi genellikle zayıf veya nefes nefesedir.

Disfoni Tedavileri Nelerdir?

Tedavilerin etkili olabilmesi için hasta ve ebeveynin sesi nasıl doğru bir şekilde kullanacağını anlaması gerekir. Çoğu ses bozukluğu, ses problemlerinin bakımına odaklanan lisanslı dil ve konuşma terapisti tarafından bir tür ses terapisi ile tedavi edilir. Bazı ses bozuklukları için bazen ameliyat gerekmektedir. Doktor, ses tellerinin iltihaplanmasına yardımcı olmak için ilaç yazabilir.

Disfoniyi Nasıl Önleyebilirim?

Ses tellerine zarar vermeden sesin nasıl etkili bir şekilde kullanılacağını anlamak oldukça önemlidir. Günlük yeterli su içmek, öksürük ve boğaz temizlemekten kaçınmak ve sesi bağırmadan veya kötüye kullanmadan uygun şekilde kullanmak disfoniyi önlemeye yardımcı olabilir.

Disfoni için Ne Zaman Değerlendirme Yapmalıyım?

Sesinde üç haftadan uzun süren değişiklikler olan ve iyileşmiyor gibi görünen bir hasta, tam bir ses değerlendirmesi yaptırmalıdır.

Kaynakça

Bu yazı Nationwide Children’s websitesi tarafından hazırlanmıştır. Orijinal versiyonuna buradan ulaşabilirsiniz.  
​