Disleksiyi Anlama
Her çocuk kendi hızında öğrenir ve gelişir. Okuma becerisi de diğer becerilerden farksız olarak inşa edilir. Bazı noktalarda çocuklar için okuma becerisinin zorlayıcı olduğu zamanlar vardır. Eğer okumayı öğrenmede zorluk devamlı ise çocuğu akranlarından geri bırakabilir. Bu durumda çocuğunuzun disleksi olarak bilinen öğrenme güçlüğü olabilir.
Disleksi Nedir?
Disleksi okumayı öğrenmede güçlük olarak tanımlanır. Bu durum sesleri tanıyıp hatırlamayı ve kullanmayı etkiler. Disleksik olan çocuklar yeni kelimeleri kodlamada ya da kelimeleri daha küçük seslere parçalamada zorluk yaşarlar. Bu durum da okumada, yazmada ve hecelemede güçlüklere sebep olur. Kelimeleri ezberlerler fakat yeni kelimeleri hatırlamada zorluk yaşarlar. Hatta tanıdık kelimeleri hatırlamada bile güçlük çekebilirler.
Disleksi çocuğun zekasının bir yansıması değildir. Öğrencinin becerisiyle yapabildikleri arasındaki farktır. Okulun ilk yıllarında fazladan harcanan eforla akranlarına yetişebilirler fakat üçüncü sınıftan sonra zorluk yaşamaya başlarlar. Hızlı ve akıcı okuma yapma durumunda olduklarında bu güçlük fark edilir.
Kodlama konusunda yaşadıkları eksiklikleri yararlı stratejilerle giderilebilir. Okumayı öğrenebilir ve akademik olarak kendilerini geliştirebilirler. Fakat disleksi kendi kendine düzelen bir güçlük değildir.
Disleksi Ne Kadar Yaygın?
Her 5 çocuktan 1’i disleksiktir. Öğrenme güçlüğü olan çocukların %80-90’ı disleksi tanısı alıyor. Dr. Sally Shaywitz’a (Disleksi ve Yaratıcılık Merkezi, Yale) göre okul ortamında zorluk yaşayan pek çok çocuk tanı almıyor ya da zekaları, sarfettikleri emek ve çevresel faktörler gibi sebeplerle yanlış şekilde değerlendiriliyorlar.
Uzmanlar geçmişte disleksinin erkeklerde daha fazla görüldüğünü iddia etseler de günümüz araştırmaları kızlarda ve erkeklerde bu oranın aynı olduğunu söylüyor.
Disleksinin Belirtileri;
- En basit kafiyeleri bile öğrenmede güçlük
- Geç konuşma
- Yönergeleri takip etmede güçlük
- Kısa kelimeleri tekrarlama ya da yutma/atlama (ve, ama vb.)
Okul ortamında disleksik çocuklar genellikle şunları yaşarlar:
- Yeni kelimelerin seslerini çıkarmada zorluk,
- Akranlarına göre akıcılık geriliği,
- Okurken sayıları ya da kelimeleri ters görme (çok-koç gibi),
- Not almada ve tahtada yazılanları deftere aktarmada güçlük
- Sesleri harflerle eşleştirmede ve sesleri sıralamada zorluk
Kaynakça: https://childmind.org/article/understanding-dyslexia/