Dizartri

Dizartri

Dizartri, kas güçsüzlüğünün neden olduğu bir konuşma bozukluğudur. Konuşmanızı zorlaştırabilir ve insanlar ne söylediğinizi anlamada zorluk çekebilir. Dil ve konuşma terapistleri size yardımcı olabilirler.

Bu yazıda şunları bulacaksınız:

  • Dizatri hakkında bilinmesi gerekenler
  • Belirtiler
  • Nedenler
  • Test yapmak
  • Tedavi
  • Dizartrisi Olan Biriyle Konuşmak için İpuçları

Dizatri hakkında bilinmesi gerekenler:

Konuşmayı gerçekleştirmek için birçok kas grubunu kullanıyoruz. Bunlar,  yüzümüzdeki kasları, dudakları, dili ve boğazı ve ayrıca nefes alma kaslarını içerir. Bu kaslar zayıf olduğunda konuşma zorlaşır. Beyin hasarı nedeniyle zayıf kasların oluştuğu durumlarda dizatri görülür. Dizatri,  motor bir konuşma bozukluğudur ve hafif veya şiddetli olabilir.

Dizartri diğer dil ve konuşma problemleriyle de görülebilir. Örneğin; Apraksi denilen, beyninizden kaslarınıza mesaj almada zorluk çektiğiniz bozukluk veya Afazi adı verilen düşünceleriniz hakkında başkalarının ne söylediğini veya anlattığını anlamakta da sorun yaşadağınız sorunlar gibi.

 

Dizartri belirtileri

Dizartlili kişide;

  • Anlaşılması zor olabilecek mırıldanmalı konuşmalar
  • Yavaş konuşma
  • Çok hızlı konuşma
  • Yumuşak konuşma
  • Dili, dudakları ve çeneyi çok iyi hareket ettirememe
  • Robotik veya dalgalı ses gibi belirtiler görülür.
  • Kısık veya nefesli ses görülmesiyle seste değişiklikler görülür. Burnunuzdan konuşuyormuş hissiyatı gelebilir.

Dizartri’nin Nedenleri

Beyin hasarı dizartriye neden olur. Doğum esnasında veya bir hastalık veya yaralanmadan sonra olabilir. Beyin hasarına neden olan herhangi bir şey dizartriye neden olabilir. Bunlar:

  • İnme
  • Beyin hasarı
  • Tümörler
  • Parkinson hastalığı
  • ALS
  • Huntington hastalığı
  • Çoklu skleroz
  • Serebral palsi
  • Kas distrofisi

Dizartri Testi

Konuşmada sorun yaşıyorsanız hemen bir doktora danışmalısınız. Nedenini bulmak ve daha kötüye gitmediğinden emin olmak önemlidir. Bir dil ve konuşma terapisti konuşmanızı ve dilinizi test edebilir. Dkt, dizartri veya başka bir probleminiz olup olmadığına karar verecektir; ağzınızı, dudaklarınızı ve dilinizi ne kadar iyi hareket ettirdiğinizi ve ne kadar iyi nefes aldığınızı test edecektir. Konuşmanızı, kelimeler, cümleler ve konuşma şeklinde dinleyecektir; ayrıca dil ve konuşma terapisti sizin ne kadar iyi anladığınızı ve konuştuğunuzu test edecektir.

Dizartri Tedavisi

Dkt ile yapacağınız çalışma, sahip olduğunuz dizartri tipine ve ne kadar ciddi olduğuna bağlı olacaktır. Üzerinde çalışabileceğiniz konular:

  • Konuşmanızı yavaşlatma
  • Daha yüksek sesle konuşmanız için daha fazla nefes kullanma.
  • Ağız kaslarınızı güçlendirme.
  • Dudaklarınızı ve dilinizi daha fazla kullanma.
  • Kelimelerin ve cümlelerin seslerini net bir şekilde söyleme.
  • Jestler, yazı yazma, bilgisayar gibi diğer iletişim araçlarını kullanma. Bunlar Alternatif İletişim Teknikleri (AİT) dir.

Ayrıca dil ve konuşma terapistleri, sizinle konuşma ve sizi anlama yollarını öğretmek için ailenizle ve arkadaşlarınızla çalışabilirler.

Dizartrisi Olan Biriyle Konuşmak için İpuçları

İyi iletişim, hem konuşan hem de dinleyen kişiye bağlıdır. İşte her ikisi içinde bazı ipuçları:

Dizatriniz var ise işte size bazı ipuçları:

  • Konuşmaya başlamadan önce konuyla alakalı kısa bir kelime veya cümle söyleyin. Bu, dinleyiciye konunun ne olduğunu belirtecek ve söylediklerinizi anlamalarına yardımcı olacaktır. Örneğin, ne yemek istediğiniz hakkında konuşmaya başlamadan önce "akşam yemeği" diyebilirsiniz.
  • Sizi anladığından emin olmak için dinleyicilere danışın.
  • Yavaş ve yüksek sesle konuş. Diğer kişinin söylediklerinizi düşünmesine izin verin.
  • Yorgunken çok fazla konuşmamaya çalışın. Konuşmanızın anlaşılması zor olabilir.
  • Konuşmakta zorlandığınızda düşüncenizi aktarmak için işaret etmeyi, çizmeyi veya yazmayı deneyin.

Çocukların bu ipuçlarını kullanmaları için ara ara onlara bu ipuçlarını hatırlatmak gerekebilir.

Dinleyici için ipuçları

Bu ipuçlarını aileniz ve arkadaşlarınızla paylaşın:

  • Benimle iyi aydınlatılmış sessiz bir alanda konuşun.
  • Konuşurken dikkatiniz bende olsun.
  • Konuşurken beni iyi izleyin. Bu, ne dediğimi anlamanıza yardımcı olabilir.
  • Beni anlamakta zorlandığınızda haber verin. Beni anlıyormuş gibi davranmayın.
  • Konuştuğum konuyu anladıysanız bir kısmını tekrarlayın. Böylece tekrar baştan başlamak zorunda kalmayacağım.
  • Beni hala anlamadıysanız, bana evet veya hayır soruları sorun veya söylediklerimi işaret etmemi veya yazmamı isteyin.