Duyusal İşleme Bozukluğu: Dokunsal Sistem
Dokunsal sistem/dokunma duyusu, cildimizdeki reseptörler üzerinden aldığımız bilgileri ifade eder. Bizi acıya ve sıcaklığa karşı uyarır ve temas ettiğimiz şeylerin özelliklerini, yani doku, şekil, boyut ve ağırlığı ayırt etmemize yardımcı olur. Gelişimin en başlarında bu duyu, kendi bedenlerimiz hakkında farkındalık kazanmamıza ve temas ettiğimiz her şeyi anlamamıza yardımcı olmada çok önemli bir rol oynamaktadır. Vücut farkındalığı, motor planlama, görsel algı ve sosyal / duygusal gelişim buna bağlı olduğu için dokunma duyusu en temel duyularımızdan biri olarak kabul edilir.
Dokunsal Sistem:
Farklı dokunma türlerinin bizi nasıl etkilediğine dair genel desenler vardır. Tüyün gıdıklaması veya cildinizin üzerinde hareket eden bir karıncanın verdiği his hemen tepki verme gibi uyanıklığa neden olabilir. Öte yandan, kucaklama gibi uzun süreli, derin bir basınç hissi ise genellikle sakinleştiricidir ve bir güvenlik hissi sağlayabilir. Ancak bir kişinin dokunma sistemi dokunmaya aşırı veya az tepki verdiğinde neler olur? Ufak bir dokunma tahrişe veya paniğe neden olsaydı ya da dikkatiniz başka bir yere çekilir çekilmez nesneler her zaman elinizden düşseydi ne olurdu? Sürekli tepkisel bir yaşamın ne kadar stresli olacağını hayal edin, çünkü günlük olayların çoğu fiziksel rahatsızlığa neden oluyor. Kullandığınız nesneleri yeterince hissedemediğinizde yeni beceriler öğrenmek çok sinir bozucu olmalı.
Çocuğunuzun dokunsal işlemede zorluklar yaşayabileceği bazı noktalar şunlardır:
- Saçlarının yıkanması, taranması veya kesilmesi konusunda aşırı sinirli olmak,
- Tırnaklarının kesilmesini veya dişlerin fırçalanmasını istememek
- Özellikle diğer insanlara dokunmaktan kaçınmak veya aşırı tepki vermek,
- Etiketler veya formalar veya kot pantolonlar gibi belirli kıyafet türlerine karşı rahatsızlık,
- Kendilerini gruplardan soyutlamak veya yalnız oynamayı tercih etmek,
- Sıcaklığa karşı aşırı duyarlılık veya aşırı sıcaklık farkındalığının azalması,
- Ağrıya aşırı veya az tepki,
- Sık sık nesneleri elinden düşürmek veya kalemini çok sıkmak veya kağıtlarını buruşturmak gibi nesneler üzerinde uygun olmayan güç kullanmak,
- Çizim / yazma, kesme, fermuar kapama, düğme ilikleme, bağcık bağlama vb. gibi ince motor görevlerinde zorluk çekmek veya bunlardan rahatsız olmak,
- Seçici yiyici olmak veya belirli dokular / yiyecek türleri için güçlü bir tercih göstermek,
- Sırada durma veya kalabalıkta olma endişesine sahip olmak,
- Çorapları ve ayakkabıları sevmemek veya alternatif olarak, özellikle çim veya kum gibi dokularda çıplak ayakla yürümekten kaçınmak,
- Hafif dokunuştan ziyade derin baskı arayışına girmek
- Cilde sürekli sürtünebilecek gevşek giysiler yerine sıkı kıyafetler tercih etmek,
- Sıcak havalarda bile pantolonlarda ve uzun kollarda ısrar etmek, soğuk havalarda ise çok az kıyafet giymek,
- Islak veya dağınık dokulardan kaçınmak veya aşırı tepki vermek,
- Dağınık bir yüzü veya elleri fark edememek.
Bu belirtilere sahip olan çocuklar için genel bir kural, en organize ve topraklama dokunma şekli olduğu için sık sık derin baskı veya ağır iş aktiviteleri yaptırmaktır. Sizin çocuğunuzda da yukarıdaki belirtiler varsa, duyusal ihtiyaçlarının daha net bir profilini almak için bir ergoterapiste danışın. Ergoterapist çocuğunuzun bu davranışları neden sergilediğini daha iyi anlamanıza ve onu kendi cildinde daha rahat hale getirmek için kişiselleştirilmiş bir plan oluşturmanıza yardımcı olabilir.
