Erteleme Ne Zaman Bir Ruh Sağlığı Meselesidir?
Bir şeyleri ertelemek, DEHB ve diğer zihinsel bozukluklarda yaygındır. İşte daha az ertelemenin yolları.
Yapmak zorunda olduğunuz bir şeyi en son ne zaman ertelediniz? Ertelemek son derece yaygındır ve hepimiz bunu zaman zaman yapmışızdır. Hatta belki şu anda bile işinizi halletmek, fatura ödemek veya ev işi yapmak yerine bu yazıyı okuyorsunuz…
Ancak bazen erteleme, günlük yaşamınızı zora sokmaya başlar ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, depresyon ve anksiyete gibi zihinsel bozuklukların habercisi olabilir.
Neden Erteliyoruz?
Çoğumuzun günlük rutinini etkilemese bile ara sıra bir şeyleri erteleliyoruz.
Araştırmalar, öğrencilerin ve özellikle de üniversite çağındakilerin, ertelemeye diğer gruplara göre daha eğilimli olduğunu gösteriyor. Bunun nedeni, yapacak çok işlerinin olması ve hepsi için fazladan zamanları olduğunu düşünmeleri olabilir. Ayrıca üniversite öğrencilerinin dikkatini dağıtabilecek çok şey vardır. Erteleme ayrıca, genç erkek yetişkinlerde genç kadın yetişkinlere göre daha sık görülüyor.
Ertelememizin birkaç nedeni var;
- Yapılacak görev hakkında endişelenmek: Örneğin, bir doktor randevusu almak istiyorsunuz, ancak hasta olma ihtimaliniz sizi korkutuyor.
- Görevi tamamlama konusunda kendine güvenmemek: Görevle ilişkilendirdiğiniz olumsuz duygularla yüzleşmek istemediğimiz için bir arkadaşımızı arıyoruz, sosyal medyaya bakıyoruz veya bir başka şekilde dikkat dağıtıyoruz.
- Yorgun veya sıkılmış hissetmek: Bu gibi durumlarda eğer dikkatinizi dağıtacak başka bir şey varsa ona yönelmek daha kolaydır.
- Görevi bitirmek için çok zaman olmamasına rağmen aksini düşünmek: Bu, zaman yönetimi becerisinin zayıf kalmasıyla ilgili olabilir.
- Görev son dakikaya bırakıldığında daha iyi çalışıldığına inanmak: Bir işi yalnızca birkaç saat içinde çabucak tamamladığınız sırada adrenalin ve kortizol (stres hormonları) patlaması yaşarsınız. Bu son dakika yöntemini uygulamak bir veya iki kez işinize yarayabilir, ancak genellikle uzun vadede pek işe yaramaz.
Erteleme Ne Zaman Sorun Olmaya Başlar?
Şayet erteleme bu kadar yaygınsa bunun bir sorun teşkil edip etmediği nasıl anlaşılıyor? Aşağıdaki durumlar, kronik erteleme alışkanlığının size zarar vermeye başladığının göstergesidir:
- İşleri zamanında yapmakta sürekli sorun yaşamak: Bu gibi durumlarda, beklenenden düşük performansınızı, yeterli zamanınızın olmamasıyla açıklarsınız.
- Görev ertelemenin gittikçe daha ciddi sonuçlar doğurması: Örneğin, faturaları zamanında ödememek alışkanlık haline geldiği için tahliye veya kapatma bildirimleri almak. İşle ilgili bir erteleme ise, kovulmanın eşiğinde gidip gelmek veya kovulmak. Okulda notlarınızın düşük olmasının sebebi ödevleri geç teslim etmeniz veya son dakika işi tamamlama nedeniyle kötü performans göstermeniz.
- Ertelemeyi saklamak için yalan söylemek: Örneğin, öğretmeniniz veya yöneticiniz bir projeyi son dakikada yapıp yapmadığınızı soruyor. Onlara hayır diyorsunuz ve bir süredir üzerinde çalıştığınızı söylüyorsunuz.
- İlişkilerde ertelemek: Arkadaşlarınızla sürekli planlar yapıyor, daha sonra bu planları iptal
ediyorsunuz. Ya da birine bir iyilik yapmayı kabul ediyorsunuz, fakat asla yapmıyorsunuz.
Göz önünde bulundurulması gereken bir diğer husus, neyi ertelediğinizdir. Hayatınızın bir alanında – örneğin işte – erteliyorsanız bunun belirli nedenleri olabilir. Belki de işiniz için yeterince donanımlı olduğunuzu hissetmiyorsunuzdur, ek eğitime ihtiyacınız vardır. Erteleme davranışınız hayatınızın çeşitli alanlarını etkiliyorsa bu, davranışları yönetmek için yardıma ihtiyaç duyabileceğiniz daha
büyük bir potansiyeldir.
Erteleme ve Mental Sağlık Kesiştiğinde
Bazen ertelemek, mental sağlıkla ilgili bir teşhisiniz olduğu anlamına gelmez. Bununla birlikte, erteleme gerçekten de
belirli teşhislerle ilişkilidir.
İşte erteleme ve belirli zihinsel bozukluklar arasındaki ilişkinin bir analizi;
- DEHB: DEHB ile yaşayan bir birey konsantre olmakta ve bir görevi tamamlamakta güçlük çeker, diyor Nadkarni. Erteleme, DEHB ile ilişkili yaygın bir problemdir. Ayrıca DEHB’de bir sonraki daha büyük ve
daha parlak şeye odaklanmayı isteme eğilimi vardır. - Depresyon: Depresyonu olan bir bireyin, yapması kolay bir şey olsa bile, muhtemelen bir işi yapmak için motivasyonu veya enerjisi yoktur.
- Anksiyete: Anksiyete ile yaşayan biri için görevler çok yıldırıcı ve bunaltıcı görünebilir. Ancak Varvaryan, kaygının tam tersi bir etkiye de sahip olabileceğini söylüyor. Anksiyetik semptomları olan insanlar endişeleri ve gerginlikleri tarafından yönlendirilirler ve son teslim tarihine uymamak, ertelemeyi düşünmeden önce düşündükleri sonuçtur.
Yine de, anksiyete ve DEHB gibi çeşitli bozukluklara sahip olmak mümkündür ve bu, erteleme eğilimini artırabilir.
Ertelemeyi Kontrol Altına Almak İçin 7 İpucu
Ertelemeniz bir mental sağlık sorunuyla ilişkili olsun ya da olmasın, bununla başa çıkmanın ve işleri zamanında bitirmenin bazı yolları bulunmaktadır.
1. İşleri ertelemekle ilgili bir sorununuz olduğunu kabul edin
Nerede ertelediğinize bir bakın, böylece o belirli alanda neden erteleyebileceğinizi analiz edebilirsiniz. Eğer bu iş ile ilgili bir sorunsa, becerilerinizi geliştirmek için yöneticinizden belirli bir konu alanında daha fazla eğitim istemeniz gerekebilir.
2. Erteleme hayatınızın çeşitli yönlerini etkiliyorsa, bir mental sağlık uzmanına danışmayı düşünün
Bir terapist, psikolog veya benzer bir profesyonel, nasıl ve neden ertelediğinizi ve altta yatan hangi sorunların ertelemeye neden olabileceğini belirlemenize yardımcı olabilir.
Bu, bilişsel davranışçı terapi veya BDT adı verilen bir yaklaşımı içerebilir. BDT, stresli bir durumla ilişkili düşünceleri, davranışları ve duyguları belirlemenize yardımcı olur ve gelecekte bununla ilgili düşünce kalıbınızı değiştirmek için somut yollar sağlar. Mental sağlık uzmanları, anksiyete ve depresyon da dahil olmak üzere çok çeşitli sorunlar için BDT’yi kullanmaktadır.
3. Erteleme için kendinizi üzmeyin
Aynı sorunu yaşayan başka birçok insanın bulunduğunu ve dünyanın motivasyon sorunlarına neden olacak şekilde kurulmuş gibi göründüğünü söylüyor. Aslında, pandemi sırasında daha fazla erteleme gözlemlenmiştir. Bunun nedeni, herkesin hissettiği zihinsel stres nedeniyle işleri zamanında veya erken bitirmek için daha fazla çaba sarf etmesiydi.
4. Sizi sorumlu tutacak birine sahip olun.
Bu kişinin size bir görevin nasıl ilerlediğini sorabileceğini ve ilerlemenizi rapor edebileceğinizi söylüyor. Görevi zamanında tamamladığınızda, küçük veya büyük bir şekilde kutlayabilirsiniz. Eğer maddi gücünüz varsa bir yaşam koçunun kendinizi sorumlu tutmanıza da yardımcı olabilir.
5. Küçük başlayın.
Küçük, yönetilebilir adımlarla başlayın. Örneğin, yazmanız gereken bir projeniz varsa, ilk adım olarak bilgisayarınızda yeni bir belge oluşturun. Veya bir görev için ihtiyaç duyduğunuz malzemeleri toplayın. Bunun gibi küçük ilk adımların erteleme eğilimlerinizin üstesinden gelmeye yardımcı olabilir.
6. Kendinize "yanlış" son tarihler verin ve bu son tarihleri yakaladığınız için kendinizi ödüllendirin.
İşleri zamanında halletmek için kullanabileceğiniz birçok zaman yönetimi hilesinden sadece bir tanesi. İki hafta sonra teslim edilecek bir ödevin olduğunu söyleyin. Yanlış bir son teslim tarihiyle, kendinize bunun bir hafta içinde biteceğini söylüyorsunuz. Son teslim tarihine kadar yaparsanız, kendinize kahve içmek gibi küçük bir ödül verin.
7. Kendi kendine olumlu konuşma ile bir proje hakkındaki olumsuz düşünceyi değiştirin.
Bu konuda kötü olduğunuzu düşündüğünüzü ve biyoloji ödevlerini ertelediğinizi düşünün . Bunun yerine kendinize "Biyolojiyi seviyorum ve biyolojide iyiyim" deyin. İlk başta inanmasanız bile, olumlu mesajların sonunda bir şey hakkında düşünme şeklinizi etkileyeceğini söylüyor.
Kaynakça
Bu makale Vanessa Caceres tarafından yazılmıştır. Orjinal metni burada bulabilirsiniz.