İşitme Kaybının Gelişime Etkileri

İşitme Kaybının Gelişime Etkileri

İşitme, dil-konuşma gelişimi ve öğrenme için önemli bir yetidir. Odyologlar çocuğunuzun işitme yetisinin kontrollerini gerçekleştirebilir ve bu konuda yardımcı olabilirken, Dil ve Konuşma Terapistleri işitme kaybına bağlı ortaya çukan dil ve konuşma bozukluklarında yardımcı olabilirler.

1- İşitme ve Gelişim Hakkında

            Sesleri ve sözcükleri işitmek çocuğun konuşmayı ve anlamayı öğrenmesine yardım etmektedir. İşitme kayıplı bir çocuk bu sesleri kaçıracaktır. Bu durum da konuşma, okuma, okul başarısı ve sosyal becerileri olumsuz etkileyecektir. Eğer çocuğun işitme ile ilgili bir sorunu olduğu düşünülüyorsa, zaman kaybetmeden işitme testi yaptırılması önemlidir. Erken yardım ve müdahale başarıda anahtar rol oynamaktadır.     

Çocuklarda işitme kaybı şu sorunlara yol açmaktadır:

  • Gecikmiş dil ve konuşma becerileri
  • Okulda öğrenme sorunları
  • Kendi hakkında kötü hissetme
  • Arkadaş edinmekte sorunlar yaşama

            Aşağıda işitme kaybına bağlı sorunlar hakkında daha çok bilgi bulabilirsiniz.

2- Sözcükler

            İşitme kayıplı çocuklar yaşıtları kadar hızla sözcükleri öğrenemezler. Dolayısıyla şu sorunlar yaşanabilir:

  • Kedi, zıpla, beş, kırmızıgibi somut sözcükleri öğrenebilirler. Buna rağmen önce, eşit, utanç gibi soyut sözcükleri öğrenmekte sorunlar yaşarlar.
  • Sözcüklerin farklı anlamlarını ayırmakta zorluklar yaşayabilirler. Örneğin yaz sözcüğünü ele alalım. Bu sözcüğün mevsim anlamında mı yoksa yazma eylemi olarak mı kullanıldığını anlamakta zorluk yaşayabilirler.
  • Büyüdükçe normal işitmesi olan çocuklara kıyasla çok geride kalırlar. İşitme kayıplı çocuklar özel bir yardım almadan normal işiten yaşıtlarını yakalayamazlar.

3- Cümleler

            İşitme kayıplı çocuklar cümleleri anlamakta ve kullanmakta zorluklar yaşarlar. Bu durum şu sorunlara yol açabilir:

  • Normal işiten çocuklara kıyasla daha kısa cümleleri anlamak ve kullanmak
  • Karmaşık cümle yapılarıyla sorun yaşarlar. Cümleleri içinde cümlecikler kullanmazlar. Örneğin, "Eve geldiğimde, yemek yiyeceğim." Ayrıca pasif yapıları kullanmaktan da kaçınırlar. Örneğin, "Top Ahmet tarafından atıldı."
  • Kelimelerin son eklerini veya son seslerini duymakta zorlanırlar.

4- Konuşma

            İşitme kayıplı çocuklar sesleri duymakta zorlanırlar. Bu nedenle net ve temiz konuşmakta zorluk yaşarlar. İşitme kayıplı çocukların konuşmada yaşadığı sorunlardan bazıları şunlar olabilir;

  • /s/,/ f/, /h/gibi ötümsüz sesleri duymakta ve kullanmakta zorluk yaşarlar- bazen hiç kullanamazlar.
  • Konuştuklarında kendi seslerini duyamazlar. Sesleri çok yüksek veya çok yumuşak olabilir. Çok yüksek perdeden konuşabilirler. İnsanlar homurdandıklarını veya seslerinin farklı olduğunu düşünebilirler.

5- Okul Başarısı

            İşitme kayıplı çocuklar okulda da sorunlar yaşarlar. Okuma ve matematik onlar için en zor konulardır. İşitme kaybı ve okul başarısı hakkında bazı gerçekler şunlardır:

  • Hafif ve orta şiddetli işitme kaybı olan çocuklar yardım almadıklarında normal duyan akranlarının 1 ila 4 sınıf arkalarında kalabilirler
  • Aşırı şiddetli işitme kaybına sahip bazı çocuklar 3 veya 4. sınıfın ötesine geçemeyebilir. Okul desteği onların daha iyi olmasına yardımcı olabilir.
  • İşitme kayıplı çocuklar normal işiten akranlarına kıyasla genelde akademik olarak daha zayıftırlar. Aradaki uçurum zamanla büyüyebilir.
  • İşitme kayıplı çocuklar erken yardım alırlarsa okulda daha başarılı olabilirler. Bu, evde ebeveyn ve ailelerinden alınan yardımı da kapsamaktadır.

6- Sosyal Beceriler

            İşitme kaybı diğer insanlarla konuşmayı oldukça zorlaştırabilir. Çocuk diğer çocuklarla konuşmak veya oynamak istemeyebilir. Dolayısıyla işitme kayıplı çocuk şunları yaşayabilir:

  • Yalnız ve hiçbir arkadaşı yokmuş gibi hissetme
  • Okulda mutsuzluk

7- Neler Yapabilirsiniz?

            Yapabileceğiniz en önemli şey çocuğunuzun işitme testini yaptırmaktadır. Erken müdahale ve yardım ile çocuğunuz konuşmayı ve/veya işaret dilini işiten akranları gibi öğrenebilir. Odyologlar çocuğunuzun işitme değerlendirmesini yapabilir ve size en uygun yardımı önerebilirler. Bu medikal bir müdahale olabileceği gibi, işitme desteği ve/veya dil ve konuşma terapisi de olabilir.

 

KAYNAKÇA: https://www.asha.org/public/hearing/effects-of-hearing-loss-on-development/