İşitme Kayıplı Çocuklara Sağlanılan Konuşma Hizmetleri
İşitme programlarında çalışmalar ailenin ve çocukların ihtiyaçlarına göre özel olarak hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. Genel çerçevede verilen hizmetleri şu şekilde sıralayabiliriz:
TERAPİ YÖNTEMLERİ
1. Dinleme ve Konuşma Terapisi (İşitsel-Sözel Terapi): Bu terapi yaklaşımı çocuğun dinleme becerisini geliştirmeye yardımcı olmak için geliştirilmiştir. Çocuk yalnızca bir şeyleri düzgün duyup işlemleyebildiğinde onları temiz bir şekilde seslemeyi öğrenebilir.
Dinleme ve Konuşma Terapisinin Hedefleri Şunları İçerir:
- İşitme kaybının etken teşhisi; terapi, çocuk 3 aylık olduğu zaman başlamalıdır.
- İşitme cihazları tam zamanlı kullanılır.
- Çocuğun ihtiyaçlarını karşılamak için bire bir terapi uygulanır.
- Ebeveynleri ve bakıcıları terapi sürecine dahil edilir.
- İşaret dili ve diğer görsel yöntemleri sürece dâhil edilmez.li>
- İşitme yardımcıları veya koklear implant(lar) çocuğun duyan-konuşan dünya ile bağlantısıdır.
- Çocuk bağımsızlığı ve kendi adına konuşmayı öğrenir.
- İşitmek, çocuğun kişiliğinin bir parçasıdır.
2. İşitsel-Oral veya İşitsel-Temelli Konuşma Terapisi: Terapi, dinleme gelişimini en uygun hale getirmek için İşitsel-Sözel planlardan en iyi şekilde yararlanır, ancak dudak okuma çalışmalarını da içerir.
İşitme-Temelli Terapi Hedefleri Şunları İçerir:
- İşitme cihazları tam zamanlı kullanılır.
- Konuşma Terapisti “İzle ve Öğren” yöntemiyle dili öğretmek için dudak-okuma ve diğer görsel ipuçlarını vurgular.
- İşaret dili kullanılmaz.
- Çocuğun gerçek yaşı ile performans yaşı arasındaki açığın kapanması beklenir.
- Çocuk oral becerilerinin gelişmesi için teşvik edilir, böylece işiten topluluk arasında işlev gösterebilir.
- Erken tanı ve müdahale bu yaklaşım için kritiktir.
- Aile, konuşma terapisi seanslarına katılır.
- Çocuk sıklıkla işitme engelliler için özelleştirilmiş oral eğitimsel programlara ya da yaygınlaştırılmış eğitimsel ortamlara katılır.
3. Bütünsel İletişim Konuşma Terapisi: 3. Bu yaklaşım konuşma dili ve işaret dilinin bir arada kullanılması ile geliştirilmiştir.
Bütünsel İletişim Konuşma Terapisi Hedefleri Şunları İçerir:
- İşitme teknolojilerinin tam zamanlı kullanımı teşvik edilir.
- Konuşma terapisti çocuğun dil, konuşma ve işitme gelişimini tablet gibi cihazlarda resimler, işaret dili sembolleri, görsel ipuçları ve konuşma girdileri kullanarak destekler.
- İşitme kaybı olan çocuğa iletişim amaçlı tüm yol ve yöntemleri kullanarak destek verir.
- İşaret dili, doğal jestler ve dudak okuma gibi tüm yöntemleri gösterir.
- En az 1, ancak mümkünse tüm aile üyelerinden çocuk ile doğrudan ve açık bir iletişim kurabilmek için işaret dili öğrenmesi beklenir.
- Ebeveynleri her zaman konuşurken işaret dili ile desteklemelidir.
İletişim Seçenekleri Nasıl Belirlenir?
- Aileler genellikle iletişim yöntemlerini çocuklarının ihtiyaçlarına ve aile-içi dinamiklerine göre belirlerler.
- Profesyoneller aşağıdaki konuları göz önünde bulundurarak aileye yardımcı olurlar;
- Teşhis yaşı: terapi hizmetinin başladığı yaş
- Koklear anatomi
- Çocuğun eşlik eden başka gelişimsel engeli veya gelişimsel gecikmesi var mı?
- Çocuk, uyanık olduğu tüm zamanda işitme cihazını kullanma becerisine sahip mi?
- Ailenin eğitim ortamı için planları neler: kısa ve uzun vadeli ihtiyaçlar göz önüne alınır.
- Ailenin istenilen iletişim yöntemini kullanma becerisi ne kadar?
- Aile gerekli kaynak ve desteğe sahip mi?
- Ailenin çocuk için hedefleri neler: uzun ve kısa vadeli hedefler göz önüne alınır.
- Ek olarak, bu tablo aileye seçimlerini yaparken yardımcı olmak için de kullanılabilir.
KONUŞMA TERAPİSİ
- Konuşma terapisi genellikle çocuğun işitme teknolojisi (işitme cihazı veya koklear implant) takılıp, uygun fitting’i yapıldıktan sonra başlar.
- İşitme kaybı konuşma terapisi genellikle 45 dakika sürer (Türkiye M.E.B. kurumları için)
- Çocuk seanslara işitme cihazı açık ve düzgün bir şekilde çalışıyor haldeyken gelmelidir.
- Çocuğa iletişim becerisine göre, uygun bir terapist ile çalışmak için randevu verilir.
- Birincil bakıcısı (Anne, baba, akraba veya bakıcı) seans boyunca içeride bulunur ve gerektiğinde terapistin yönergelerine göre terapiye katılır.
- Terapist hedeflere ve amaçlara göre evde çalışmak için görevler ve ödevler verir.
- Bakıcı seans boyunca hafta içinde neler yapılacağı hakkında notlar almalıdır. Hedeflerin eve taşınması başarı için en önemli faktörlerden biridir.
- Terapi seans planları çocuğun kişisel seviye ve ihtiyaçlarına göre belirlenir.
- Çocuğunuzun her seans neler yaptığını ve nasıl olduğunu görebilirsiniz.
- Hedefler çocuğunuzun konuşma, dil, işitme, bilişsel ve okur-yazarlık seviyesine göre belirlenir.
- Seanslarda kullanılan materyaller, ev için veya eve götürüp getirmeniz gereken materyaller sizin için temin edilir.