Kafa Yaralanmalarından ve Felçten Kaynaklanan Afaziyi Tedavi Eden DKT’ler

Afazi, dili doğru bir şekilde anlayamama veya formüle edememe gibi durumlara sebep olan bir beyin bozukluğudur. Her ikisinin de beyin hasarından kaynaklanabilmesine karşın, konuşmayı etkileyebilecek motor veya duyusal bozukluklardan farklıdır. Ancak afazi, tamamen işlemlemeye dayanan bir fenomendir – beynin düşünceyi dil ifadesine çevirme yeteneği.

Bu sebepten dolayı, dil ve konuşma terapistlerinin tedavi etmek zorunda kalacağı en zor durumlardan biridir. Afazi hastalarının tedavisinde uzmanlaşan terapistler, oldukça fazla terapötik becerilere ve eğitime ihtiyaç duyarlar.

Neredeyse tüm afazikler en azından bir miktar gelişme gösterir ve bazı tipler için işlevin çoğu geri yüklenebilir. Bu, mutlu sonlardan zevk alan ve hastalarının yaşamlarında bir fark yarattıklarını bilerek eve gitmek isteyen DKT’ler için harika bir uzmanlık alanıdır.

 

Konuşma Afazilerinin Nedenleri Ve Türleri

Afazi, travmatik veya hastalıkla ilgili olsun, her zaman beyindeki hasardan kaynaklı olarak oluşur. Günümüzde afazinin en yaygın nedeni serebrovasküler kazalar veya felçlerdir – kan akışının kısıtlı olduğu (iskemik inmeler) veya dil işlemeden sorumlu beyin bölgelerinde kanamaların (hemorajik inmeler) olduğu olaylar.

Afazi ayrıca şunlardan da kaynaklanabilir:

• Travmatik beyin hasarı
• Beyin tümörü
• Beyni etkileyen diğer hastalıklar

Bu, afazinin her yaştan insanı etkileyebileceği ve DKT’lerin herhangi bir hasta popülasyonunda afaziyi tedavi etmeye hazır olması gerektiği anlamına gelmektedir.

Bozukluğun mekanizması beyin hasarından kaynaklandığından dolayı, genellikle dizartri ve apraksiyi içeren diğer hasar veya bozukluklar olduğu gibi konuşma ve dil üretimi ile ilgisi olmayanlar bozukluklarla birlikte de görülmektedir. Bu faktörler genellikle, tedavi sağlama sürecinde diğer zorlukların üstesinden gelmek zorunda olan afazi hastaları ile çalışan DKT’ler için tedavi planlarını karmaşıklaştırır.

İki ana afazi kategorisi akıcı ve akıcı olmayandır ve her biri farklı tedaviler gerektirir.

Akıcı afazi, birey kendi dilinin seslerini ve kelimelerini üretebilir, ancak bunları tam anlamıyla bir araya getiremez. En uç durumlarda bu durum mükemmel bir şekilde telaffuz edilen, ancak kesinlikle hiçbir anlam ifade etmeyen saçma cümlelere neden olmaktadır. Hastalar yanlış kelimeleri kullandıklarının farkında olmayabilirler ve dinleyicileri onları görmezden geliyor gibi göründüğünde hayal kırıklığına uğrayabilirler. Diğer taraftan, başkalarının normal konuşmasını anlayamayabilirler.

Daha az şiddetli vakalar, anomik afazi olarak bilinen bir durum olan yalnızca belirli kelimelerin kaybolmasına neden olabilir.

Akıcı olmayan afazi, tam olarak konuşamama veya belirli kelimeleri söyleyememe durumu ile sonuçlanır. Broca afazisi (hasar gördüğünde bu tür afaziye neden olduğu görülen beyin bölgesinden sonra adlandırılmıştır) hastalara konuşmayı anlama becerisi bırakır, ancak kendi konuşma becerilerinin tamamını veya bir kısmını yitirir. Daha hafif biçimlerde “ve” ve “bir” gibi küçük sözcükler normalde normal cümlelerden çıkarılabilir. Diğer durumlarda, hasta ancak büyük bir çabayla konuşabilir.

Afazi Tedavisinin Zorlukları Ve Karşılıkları

Afazili hastalar için iyileşmenin genelde doğal olarak meydana geldiği ve neredeyse travmadan hemen sonra başladığı gerçeğinden başlayan pek çok iyi haber bulunmaktadır. Beyin plastisitesi, işlevlerin beynin hasarlı bölümlerinden etkilenmemiş alanlara yeniden eşleştirilmesi söz konusu olduğunda muazzam bir esneklik seviyesi sağlamaktadır. Aslında bu afazide bu o kadar yaygın bir durumdur ki, beyin plastisitesinin kendisini incelemek için bir mekanizma olarak kullanılmıştır.

Afazili hastalar için iyileşme yıllar boyunca devam edebilir, bu nedenle DKT’lerin, yaralanmanın yeni veya geçmişte olup olmadığına bakmaksızın yapacak pek çok işi vardır. Bozukluk beynin dil merkezlerini etkilediğinden dolayı, bir DKT’nin tipik olarak konuşma terapisi sırasında başvurabilecekleri en yaygın konuşma güçlendirme sistemlerinin çoğunu kullanmasını engelleyebilir.

Beynin nasıl çalıştığına dair anlayışımız ve takdirimiz geliştiği sürece bu alandaki gelişmeler muhtemelen devam edecektir.

Afazi yaygın bir durum olduğundan ve yaş gruplarına yayıldığından dolayı, çoğu DKT muhtemelen kariyerlerinin bir noktasında afazili hastalarla çalışmaya başlayacaktır. Daha yaşlı popülasyonlarla çalışanlar, afazi nedeni olarak inme prevalansı nedeniyle muhtemelen daha fazla vakayla karşılaşacaklardır.

 

Kaynakça

Bu yazı SpeechPathologyGraduatePrograms.org tarafından hazırlanmıştır. Orijinal linke buradan ulaşabilirsiniz.