Kızgın bir Çocuğa Nasıl Yardım Edebilirsiniz?
İlaçlar öfkeyi ve karşıt gelme problemlerini gidermeyecektir. Fakat DEHB semptomlarını, kaygıyı ve diğer bozuklukların seviyesini azaltabilirler ve bu davranışlarla çalışabilmek için koşulları iyileştirebilirler. Çocuk ve ebeveynin beraber çalıştığı davranışçı yaklaşımlar problem davranışı dizginleme de büyük fayda sağlar.
Tetikleyiciyi bulma
Öfkeyle başa çıkmada ilk adım çocuğun öfke nöbeti neyin tetiklediğini bulmaktır. Mesela, okula gitmek için kapıdan çıkmakta zorluk yaşanıyorsa; zaman uyarıcıları, elbiseleri önceden seçme, bir gece önceden duş alma ve erken kalkma gibi çözümler üretilebilir. Çoğu çocuk görevleri daha küçük parçalara ayırmaktan hoşlanırlar. Bu parçaları duvarlara yazı şeklinde yapıştırabilirsiniz.
Tutarlı Ebeveynlik
Çocukta karşı gelme ve duygusal patlamalar yaşandığında, ebeveynin tepkileri çocuğun bu davranışının tekrar oluşup oluşmayacağını etkiler.
Eğer çocuğun davranışı kontrol dışındaysa ya da büyük problemlere yol açıyorsa, adım adım ebeveyn eğitimi programlarını denemekte fayda vardır. Bu programlar ( Ebeveyn-Çocuk Etkileşim Terapisi, PCIT ve Ebeveyn Yönetim Eğitimi) çocuğunuzda desteklemek istediğiniz davranışı nasıl pekiştireceğinizi öğretir ve istemediğiniz davranışlarını azaltmak için nasıl tutarlı sonuçlar belirleyeceğinizi gösterir. Çoğu çocuk yapılandırılmış ilişkilere, ebeveynden gelen sakin ve istikrarlı tepkilere iyi dönütler verir.
Ebeveyn eğitimlerinde verilen bazı temel ilkeler;
- Pes etmeyin: Çocuğun öfke patlamalarını bitirmek için istediği şeyi vermeyin. Bu sadece ona öfke patlamalarının işe yaradığını gösterir.
- Sakin ve tutarlı kalın: Eğer kendi duygularınızı kontrol edebilirseniz istikrarlı sonuçları öğretmek ve uygulamak için daha çok gücünüz olur. Sert ve kızgın tepkiler çocuğun öfkesini daha da arttırır. Sakin kalarak aynı zamanda çocuğunuza model olursunuz ve ondan beklediğiniz davranışları öğretebilirsiniz.
- Olumsuz davranışları görmezden gelin, olumluları ödüllendirin: Küçük olumsuz davranışları göz ardı edin. Azarlamak ya da yapmamasını söylemek gibi olumsuz ilgi bile davranışı pekiştirebilir. Bunun yerine desteklemek istediğiniz davranışa karşı övgü sözleri söyleyin. Sadece “aferin” demeyin, “sakin durduğun için sana aferin” deyin.
- Tutarlı sonuçlar belirleyin: Çocuk olumlu davrandığında ne olacağını bildiği gibi olumsuz davranışının sonucunun ne olacağını bilmelidir. Olumlu davranış sonucu Ipad ile daha fazla zaman geçirebiliyorsa, olumsuz davranışın sonucu da mola verme tekniği olabilir. Her seferinde bu prosedürü tutarlı bir şekilde göstermeniz önemlidir.
- Öfke nöbeti geçene kadar bekleyin: Kızgın olan bir çocukla kızgınlığın sebepleri hakkında konuşmayın. “Eğer çocuk buna müsait değilse onunla konuşmayın.” Dr. Stephen Dickstein. Öfke patlaması geçtiği zaman anlaşma yapmak için çocuğunuzu cesaretlendirebilirsiniz. Sizin de sakin olmanız önem taşır.
- Sakinleşmek için yöntemler belirleyin: Kendiniz ve çocuğunuz için Dr. Dickstein’in “sakinleşme seti” olarak adlandırdığı yöntemleri oluşturmanızda fayda var. Bu yöntemler sakinleşmek için yapmanız gereken şeyleri içerir. Rahatlamak için yavaş nefes almak ya da yastıkları kullanmak gibi bir yöntem belirleyebilirsiniz. Çünkü kimse kızgın ve aynı zamanda sakin olamaz. Pek çok yöntem vardır, fakat derin nefes almak ve bir süre kendinize bir ara vererek sakinleşmeyi beklemek her zaman için yapabileceğiniz bir yöntemdir.
Kaynakça: https://childmind.org/article/is-my-childs-anger-normal/