Lupus Nedir?
Lupus vücudun birçok farklı bölümünü etkileyebilen kronik bir otoimmün hastalıktır. Lupusunuz varsa, vücudun bağışıklık sistemi kendi normal hücrelerine saldırır.
Birçok farklı lupus türü vardır:
- Sistemik lupus eritematozus (SLE olarak da bilinir) hemen hemen her organı veya sistemi etkileyebilir.
- Diskoid lupus genellikle daha hafiftir ve çoğu insan sadece cilt semptomlarına sahiptir.
- Subakut kutanöz lupus benzerdir, ancak daha hafiftir.
- İlaca bağlı lupus, ilaç kesildikten sonra kaybolan bir ilaca reaksiyondur.
Lupus’un Belirtileri Nelerdir?
Farklı insanların farklı semptomları vardır ve bir kişinin farklı zamanlarda farklı semptomları olabilir. Lupus öngörülemez olabilir. Bazı insanlar ilk alevlenmeden sonra nispeten az semptom gösterirken, bazıları hastalık alevlenmeleri ile değişen oldukça iyi sağlık dönemlerine (remisyon olarak bilinir) sahiptir. En yaygın semptomlar şunları içerir:
- Eklemlerde ağrı, sertlik veya şişlik (lupuslu yaklaşık 2 kişiden birinde görülür )
- Güneşe maruz kaldıktan sonra ortaya çıkabilen veya daha da kötüleşebilen deri döküntüleri (lupus hastası yaklaşık 5 kişiden birinde görülür). Yanaklarda ve burunda ‘kelebek döküntü’ yaygındır ( butterfly rush)
- Ateş
- Yorgun ve zayıf hissetme (lupuslu yaklaşık 10 kişiden biri tarafından deneyimlenir)
Oldukça yaygın olan diğer semptomlar:
- İştahsızlık ve kilo kaybı
- Saç dökülmesi
- Kas ağrıları
- Genellikle rahatsız hissetmek
- Ağızda ülserler
- Akciğer zarının (plevra) veya kalbin etrafındaki zarın (perikardiyum) iltihaplanması, nefes darlığı hissetmenize veya göğsünüzde ağrıya neden olur
- Böbrek sorunları
- Raynaud fenomeni , el ve ayak parmaklarının soğukta maviye veya beyaza dönüşmesi
- Depresyon
- Nöbetler
- Görme ile ilgili sorunlar
- Şişmiş bezler
- Tendonlarla ilgili sorunlar, parmaklarınızın anormal pozisyonlarda çekilmesine neden olur
- Anemi (kırmızı kan hücrelerinde oksijen taşıyan protein olan düşük hemoglobin seviyesi)
Lupusa Ne Sebep Olur?
Lupus antikorlar normal dokuya saldırdığında başlar ve kronik iltihaplanma ve doku hasarına neden olur. Antikorlar, bağışıklık sisteminin bir parçasıdır. Soruna neden olan antikorların oluşumuna neyin sebep olduğu bilinmemektedir. Muhtemelen genetik, hormonal ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanmaktadır. Olası tetikleyicilerden bazıları şunları içerir:
- Çok fazla güneş ışığına (veya diğer UV ışığına) maruz kalma
- Hormonlardaki değişiklikler (en çok 15 ila 45 yaş arası kadınlar etkilenir)
- Bazı ilaçlar ve kimyasallar
- Enfeksiyonlar
- Diyet
- Stres
- Gebelik
- Genetik
Lupus Nasıl Teşhis Edilir?
Teşhis, esas olarak doktorunuzun sizinle konuşmasına ve sizi muayene etmesine dayanır. Size semptomlarınız hakkında bir dizi soru soracaklar ve ardından bazı kan testleri yapacaklar. Bunlar genellikle kendi dokularınıza karşı antikorlarınız olup olmadığını ölçen bir Anti Nükleer Antikor (ANA) testi ve bir dizi başka testi içerir.
Ancak lupus teşhisi koyan tek bir testin olmadığını bilmek önemlidir. Bazen teşhis hemen konulamaz – bu zaman alabilir. Bu, doktorunuzla takip etmenizi ve hatta semptomları ortaya çıktıkça kaydetmenizi sağlamak anlamına gelebilir. Doktorunuza iyi bir öykü vermek, erken tanı koymada çok önemlidir, böylece doğru tedavi tartışılabilir.
Lupus Nasıl Yönetilir?
Lupus hastalarının çoğu, etkili tedaviler ve sağlıklı bir yaşam tarzı izleme kararı ile hastalığı yönetebilir ve iyi bir yaşam kalitesinin tadını çıkarabilir. Doktorunuz ve uzmanınız ile yakın çalışabilirseniz daha iyi sonuçlar alırsınız. Lupus tedavisi çok bireyseldir ve ilaçlar hastalığın şiddetine ve ilgili organlara bağlı olarak verilir.
Lupus hastalarının sağlıklarına iyi bakmaları ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmeleri gerekir. Sigara içmek , yüksek tansiyon , yüksek kan yağları, yüksek kan şekeri ve aşırı kilolu olmak gibi diğer sağlıksız risk faktörlerini izlemek ve kontrol etmek önemlidir .
Lupuslu insanlar için en uygun yaşam tarzı şunları içerir:
- Bol dinlenmek
- Stresi önlemek ve yönetmek
- Düzenli egzersiz (çok yorulmadan)
- Lupusunuzu neyin tetiklediğini anlamak, böylece ondan kaçınabilirsiniz. Yaygın tetikleyiciler arasında stresli olma, çok fazla güneşlenme, soğuk algınlığı veya yonca, domates, patates veya mısır gibi yiyecekler yeme yer alır.
- Tüm besin gruplarını içeren sağlıklı bir diyete uymak
- Enfeksiyonlu insanlarla temastan kaçınmak
- Sigara içiyorsanız sigarayı bırakmak
- Alkolden uzaklaşmak
Lupusu yönetmenin diğer yolları şunlardır:
- Lupus hakkında iyi bilgi sahibi olmak
- Tedavi eden doktorlarınızla yakın çalışmak
- Her zaman ilaçlarınızı talimatlara göre alınız
- Bir destek grubuna katılmak
Kaynakça
Bu makale Healtdirect tarafından yazılmıştır. Orjinal metni buradan okuyabilirsiniz.