Molalar ve Problem Davranışlar

Çocuğunuz boya kalemlerini dolaptan çıkardığında ve salonun duvarlarını boyadığında, molaya gitmesi gerekecektir. Ancak moladan sonra çocuğunuz geri döner ve tekrar duvarları boyayabilir. Neler oluyor? Bazen, molalar çocuğunuza neyin uygun veya uygunsuz olduğunu göstermenin en iyi yolu olmayabilir.

Mola Nedir?

Mola, belirli bir problem davranışın gelecekteki oluşumlarını azaltmak için kullanılan bir prosedürdür. Kullanılabilecek birçok mola prosedürü vardır.

Davranışın nedeni belirlendiğinde bir mola yararlı olabilir. Bir çocuk isteklerini / ihtiyaçlarını iletmek için bu davranışları sergiliyor olabilir. Çocuğunuzun sizinle nasıl iletişim kurduğunu belirlemeye yardımcı olmak için, davranışlar gerçekleşmeden hemen önce ve hemen sonra neler olduğuna dikkat etmeniz önemlidir.

Prosedürü uygulayan kişi molayı aşırı ve tüm hedef davranışlar için kullandığında molalar zararlı olabilir. Mola takviyeleri davranışı bir süreliğine kaldırmak için kullanıldığından, prosedür çocuğun kullanabileceği olumlu davranışları öğretmez.

Bununla birlikte, mola prosedürlerinin etkili olduğuna dair kanıtlar da vardır. Takviye gibi daha az kısıtlayıcı yöntemler, izolasyonda veya molayla birlikte etkili olabilir.

Mola Dışında Neler Yapabilirsiniz?

Molalar çok kısıtlayıcı olabileceğinden, takviye ve tedbirli prosedürleri içeren müdahaleler, sorunlu davranışın gelecekteki oluşumlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, mola kullanma ihtiyacını azaltmaya da yardımcı olabilir. Sorunlu davranışları azaltmaya yardımcı olabilecek birkaç strateji vardır:

Tedbirli Prosedürler (davranıştan önce uygulanabilecek prosedürler):

Etkinlikler / öğeler için seçenekler sunun (mümkünse): Çocuğun bunalmasını önlemek için bir seferde iki ve üç seçenek arasında seçim yapmasını sağlayın.

Örnek: Çocuğunuz akşam yemeği yemek üzereyse, ona “Akşam yemeğinde havuç mu yoksa bezelye mi yemek istersin?” diyerek hangi sebzeleri yiyeceğini seçebilirsiniz. Bu, çocuğunuzun kendi seçimini yapmasına izin vererek reddetme davranışını azaltabilir.

Gün boyunca sık sık hatırlatmalar ve beklentiler sağlayın: Bu, işitsel veya görsel girdiler ile olabilir (örneğin, çocuğunuzla konuşma veya ona beklentilerinizin resimlerini gösterme).

Örnek: Çocuğunuz öğleden sonra doktora gidecekse, “Unutma, doktor randevumuzda konuştuğumuz gibi davranırsan, bir dondurma yiyebiliriz.” diyebilirsiniz.

Reaktif Prosedürler (davranıştan sonra uygulanabilecek prosedürler):

Uygun davranışlar için çocuğunuza övgü verin: Övgü, çocuğun olumlu sözlerine veya sağlanan eylemlerine ek olarak yapılan belirli bir eylemi içerir.

Örnek: Çocuğunuz oyuncakla oynamak için kardeşinden kibarca istiyorsa, “Aferin, böyle davranman çok hoştu.” diyebilirsiniz.

Sorunlu davranışı yok sayın ve yalnızca uygun davranışlara katılın (ortamda tehlike yoksa): Çocuğunuz için doğru yanıtı modelleyerek uygun davranışta bulunmasına yardımcı olabilirsiniz.

Örnek: Çocuğunuz üst raftaki çerezlere erişmek için çığlık atıyorsa, çığlığını görmezden gelip ona “Çerezleri istiyorsan, ‘Biraz çerez alabilir miyim?’ diye sorabilirsin.’” diyebilirsiniz.

Çocuğunuzun uygun davranışlarına dikkat etmek ve övgüde bulunmak, sorunlu davranışların sıklığını azaltmaya ve molaları kullanma gereğine yardımcı olabilir. Hem uygun hem de sorunlu davranışların düzeltmesi ve molalarla diğer müdahale stratejilerinin birlikte kullanılması için bir özel eğitim uzmanına gidebilirsiniz.

Kaynakça: https://www.nspt4kids.com/parenting/beyond-time-outs-what-to-do-when-your-toddler-acts-out/