Motivasyon kelimesi, “hareket etmek” anlamına gelen Latince movere fiilinden gelir. Dolayısıyla motivasyon, “bizi harekete geçiren” şeyi tanımlamak için kullandığımız kelimedir. Başka bir deyişle, yaptığımız şeyleri neden yapıyoruz? sorusunun cevabıdır.

Modern dünyada motivasyon hakkında düşündüğümüzde, bunu genellikle kendimizi bir şeyler yapmaya zorlama yeteneğimiz olarak düşünürüz. Özellikle yapılması gereken veya hedeflerimize ulaşmamıza yardımcı olacak şeyler yapmak için daha motive olmayı dileriz.

Motivasyon, bir kişiyi eyleme geçmeye, hedeflerine ulaşmaya ve belirli görevleri yerine getirmeye iten psikolojik süreçtir. Motivasyon, bireyin içsel dürtüleri ve dışsal faktörler arasındaki etkileşim sonucunda ortaya çıkar. Bu süreç, bireylerin davranışlarını, tutumlarını ve ihtiyaçlarını şekillendirir ve hem kişisel hem de profesyonel yaşamda önemli bir rol oynar.

Motivasyonun Türleri

1. İçsel Motivasyon: Kişinin içinden gelen, ödül veya cezaya bağlı olmayan motivasyondur. Bu tür motivasyon, kişisel tatmin, merak, zevk veya kendini gerçekleştirme gibi içsel faktörlere dayanır.
2. Dışsal Motivasyon: Dış faktörlerden kaynaklanan motivasyondur. Bu, maddi ödüller, notlar, onay, sosyal statü ya da cezadan kaçınma gibi dışsal etkenler tarafından tetiklenir.

Motivasyonun Önemi

• Hedeflere Ulaşma: Motivasyon, bireylerin belirledikleri hedeflere ulaşmalarını sağlar. Kendi kendini motive edebilen bireyler, zorluklara rağmen hedeflerine ulaşmada daha başarılı olma eğilimindedir.
• Verimlilik ve Performans: İş ve eğitim alanlarında motivasyon, verimliliği ve performansı artırır. Motive olmuş bireyler daha üretken ve etkili olma eğilimindedir.
• Kişisel Gelişim: Kişisel ve profesyonel gelişim için motivasyon önemlidir. İnsanlar kendilerini geliştirmek ve yeni beceriler kazanmak için motive olmalıdır.

Motivasyonu Artırma Yolları

1. Hedef Belirleme: Net ve ulaşılabilir hedefler koymak, motivasyonu artırabilir. Hedeflerin SMART (Özgül, Ölçülebilir, Ulaşılabilir, Gerçekçi, Zamana Bağlı) olması önerilir.
2. Pozitif Zihniyet Geliştirme: Pozitif düşünme ve olumlu bir zihniyet geliştirmek, motivasyonu artırabilir.
3. Kendini Ödüllendirme: Küçük başarıları kutlamak ve kendinizi ödüllendirmek, motivasyonu sürdürmeye yardımcı olur.
4. İlham Kaynakları Bulma: Rol modeller, ilham verici hikayeler veya başarı öyküleri bulmak ve onlardan ilham almak motivasyonu artırabilir.
5. Zaman Yönetimi ve Organizasyon: Zamanı etkili bir şekilde yönetmek ve düzenli bir çalışma programı oluşturmak, motivasyonu korumaya yardımcı olur.
6. Stresi Yönetme: Stres yönetimi tekniklerini uygulamak ve dinlenmeye zaman ayırmak, motivasyonu sürdürmekte önemlidir.

Motivasyon, bireylerin hedeflerine ulaşmalarında, başarılarını sürdürmelerinde ve kişisel gelişimlerinde kritik bir rol oynar. İçsel ve dışsal motivasyon faktörlerinin dengelenmesi, bireylerin motivasyonlarını etkili bir şekilde kullanmalarını ve sürdürmelerini sağlar. Her bireyin motivasyon kaynakları ve tetikleyicileri farklı olduğundan, motivasyonu artırma stratejileri kişiye özgü olmalıdır.

Genel olarak, motivasyonun aşağıdaki maddeleri içerdiği düşünülmektedir;

• Belirli bir eylemi gerçekleştirme seçimi,
• Eylemde ısrar ve
• Bunun için harcanan çaba (Dörnyei & Ushioda, 2013)

Dolayısıyla motivasyon, bir şeyi neden yaptığımızdan, bir şeyi ne kadar süre yaptığımızdan ve bir şeyi ne kadar çok yapmaya çalıştığımızdan sorumludur. Ancak motivasyonun sabit bir şey olmadığını akılda tutmak önemlidir. Farklı hedeflere doğru çalıştıkça zaman içinde inip çıkar (Dörnyei & Ushioda, 2013).

Motivasyona ne neden olur? Teoriler, motivasyonu hem eylemin bir nedeni hem de eylemin bir sonucu olarak görür. Örneğin, bir sınava çalışmak için motive olmayabiliriz >> bu nedenle sınavda başarılı olamayız >> bu, gelecekte ders çalışmak için daha az motive olmamıza neden olur. Bu şekilde, düşük motivasyon aslında daha da düşük motivasyona neden olabilir.

Diğer taraftan, belki de gitar çalmak için motive olmuş hissederiz. Sonra gitar çalma becerilerimiz konusunda kendimizi iyi hissederiz ve gitar çalmak için daha da motive oluruz. Gördüğünüz gibi, motivasyon kendi üzerine inşa edilen bir şey gibi görünüyor (Dörnyei ve Ushioda, 2013).

İki tür motivasyon -dışsal ve içsel motivasyon- işleri neden bu şekilde yaptığımızı açıklamaya yardımcı olabilir:

İçsel Motivasyon

İçsel motivasyon için, bir eylemde bulunmanın belirgin bir ödülü yoktur (Lindenberg, 2001). Aslında, ödüller (para veya iyi notlar gibi) genellikle içsel motivasyonu azaltırken, övgü ve olumlu geri bildirimler artırmaktadır. Bu, bazılarının içsel motivasyonun gerçekte ne olduğunu sorgulamasına neden olmuştur. İçsel motivasyonun belki de basitçe bir zevk olduğunu öne sürmüşlerdir- bir şeyi yapmak için daha çok motive oluyoruz çünkü onu seviyoruz. Ve eğlenceli olduğundan dolayı bunu yaptığımız için ödüllendirilmemize gerek yoktur (Lindenberg, 2001).

Dışsal Motivasyon

Dışsal motivasyon, birine koşullu bir ödül vererek üretilir. Örneğin, “para aldığımdan dolayı çalışmak için motive olabilirim (ve sadece çalışırsam maaş alacağım)”. Çalışma durumunda, araştırmalar dışsal ödüllerin kısa vadede motive edici olabileceğini, ancak aynı zamanda yabancılaştırıcı veya insanlıktan çıkarıcı olabileceğini göstermektedir. Dolayısıyla, performansa bağlı ödüller (iyi iş için bir bonus) sağlamak aslında geri tepebilir (Benabou & Tirole, 2003).

Nasıl Motive Olabiliriz?

1. Bir plan yapın. Motivasyon, planlama, hedef belirleme, niyet oluşturma, görev oluşturma, harekete geçme ve sonuç değerlendirme gibi çeşitli süreçleri içerir (Dörnyei ve Ushioda, 2013). Ne yapacağınızdan, hangi adımların önce geldiğinden ve attığınız adımların aradığınız hedefe nasıl ulaşacağından emin değilseniz, elde etmeyi umduğunuz şey için sağlam bir plan yapmak yardımcı olabilir.
2. Uygulama amaçlarınızı belirleyin. Uygulama amaçları, hedefinize ulaşmanıza yardımcı olmak için önceden belirlediğiniz stratejilerdir (Gollwitzer, 1999). Temel olarak, sadece bir amaç belirlersiniz, eğer X olursa, o zaman Y yapacaksınız. Bu, durum ne olursa olsun daha fazla motive olmanıza yardımcı olur. Örneğin, bir görevi yapmak için gerçekten isteksiz hissediyorsanız, başka bir görev yapacağınıza önceden karar verebilirsiniz. Veya hayatın bir görevi tamamlamanın önüne geçtiği durumlar için uygulama amaçları belirleyebilirsiniz.
3. Görevleri netleştirin. Yapmanız gereken görevleri ne kadar net bir şekilde ele alırsanız, bunları başarmak o kadar kolay olacaktır. Bu nedenle, bir görev listesi oluşturmayı ve bunları daha küçük parçalara ayırmayı düşünün. Örneğin, ödevinizi tamamlamak, ders kitabını okumayı, not kartları yapmayı ve ardından not kartlarını gözden geçirmeyi içerebilir.

– Tchiki Davis, Ph.D.

Makalenin orijinaline buradan ulaşabilirsiniz. 

ŞUBELERİMİZ