Multiple Skleroz (MS Hastalığı)
Multiple skleroz (MS Hastalığı), merkezi sinir sistemindeki sinirlerin miyelin kılıflarını etkileyen kronik, ilerleyici ve potansiyel olarak kalıcı hasar bırakan bir hastalıktır.
Multiple Skleroz, beyin ve omurilikteki sinir liflerini kaplayan miyelin kılıfın harabiyeti ve sinir uyarılarının bozulmasıyla beyin ve vücudun geri kalanı arasında iletişim sorunlarına neden olur.
Multiple Skleroz belirti ve semptomları kişiden kişiye değişir ve sinir hasarının miktarına ve hangi sinirlerin etkilendiğine bağlıdır. Şiddetli Multiple Skleroz’u olanlar yürüme yeteneğini kaybedebilirken, bazı hastalar herhangi bir yeni belirti göstermeden uzun süreli remisyon yaşayabilir.
Multiple sklerozun tedavisi yoktur. Tedaviler, hastalığın seyrini değiştirmeye ve semptomları yönetmeye yardımcı olabilir.
Multipl skleroz (MS) sadece fiziksel semptomlara değil, bilişsel veya zihinsel değişikliklere de neden olabilir. Konuyla ilgili makaleye bu linkten erişebilirsiniz.
Multiple skleroz (MS), merkezi sinir sisteminde (beyin ve omurilik) meydana gelen bir hastalıktır. MS, otoimmün bir hastalık olarak kabul edilir, yani bağışıklık sistemi normal ve sağlıklı dokulara karşı yanlışlıkla saldırır. Bu durum, sinir liflerini koruyan miyelin adı verilen koruyucu tabakanın hasar görmesine ve sinir iletiminin bozulmasına neden olur.
Multiple Sklerozun tam nedeni bilinmemektedir, ancak genetik faktörler, çevresel etkenler ve bağışıklık sistemi bozuklukları gibi bir dizi faktörün birleşimi hastalığın gelişimine katkıda bulunabilir. MS genellikle genç yetişkinlerde ve kadınlarda daha sık görülür.
Multiple Sklerozun belirtileri, sinir sisteminin etkilendiği farklı bölgelere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. En sık görülen belirtiler arasında yorgunluk, denge sorunları, kas güçsüzlüğü, koordinasyon bozuklukları, his kaybı, görme sorunları, uyuşma ve karıncalanma hissi yer alır. Belirtiler ataklar halinde ortaya çıkabilir ve atak dönemlerini remisyon dönemleri izleyebilir.
MS teşhisi genellikle belirtiler, nörolojik muayene, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve diğer testlerle konulur. Tedavi, hastalığın seyrini yavaşlatmayı ve belirtileri hafifletmeyi amaçlar. İlaçlar, belirli semptomları kontrol altına almak ve atakları azaltmak için kullanılabilir. Fizik tedavi, rehabilitasyon, beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri de tedavi sürecine dahil edilebilir.
MS, bireyden bireye değişen bir seyir gösterebilir. Bazı insanlar hafif semptomlarla uzun süre yaşarken, diğerleri daha hızlı bir ilerleme gösterebilir. MS’nin ciddi komplikasyonları arasında engellilik, hareket kısıtlamaları, kas zayıflığı ve bilişsel sorunlar yer alabilir.
MS Hastalığı Semptomları
Multipl skleroz belirti ve semptomları, etkilenen sinir liflerinin konumuna bağlı olarak kişiden kişiye ve hastalığın seyrine göre farklılık gösterebilir. Belirtiler genellikle hareketleri etkiler, örneğin:
- Vücudun bir tarafında veya bacaklarda ve gövdenizde tipik olarak ortaya çıkan uyuşma veya güçsüzlük
- Belli boyun hareketlerinde, özellikle boynu öne doğru bükerken meydana gelen elektrik çarpması hissi (Lhermitte bulgusu)
- Titreme, koordinasyon eksikliği veya dengesiz yürüyüş
Aşağıdakiler dahil görme sorunları da yaygındır:
- Göz hareketi sırasında ağrı ile senkronize, kısmi veya tam görme kaybı
- Uzun süreli çift görme
- Bulanık görüş
Multipl skleroz semptomları ayrıca şunları içerebilir:
- Konuşma bozukluğu
- Yorgunluk
- Baş dönmesi
- Vücudun bazı kısımlarında karıncalanma veya ağrı
- Bağırsak ve mesane ile ilgili sorunlar
Ne Zaman Bir Doktora Görünmeli
Bilinmeyen nedenlerden dolayı yukarıdaki belirtilerden herhangi birini yaşarsanız bir doktora görünmelisiniz.
MS Hastalığı Nedenleri
Multipl sklerozun nedeni bilinmemektedir. Vücudun bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırdığı bir otoimmün hastalık olarak kabul edilir.
MS’in neden bazı kişilerde gelişip bazılarında gelişmediği açık değildir. Genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu sorumlu görünmektedir.
Risk Faktörleri
- Yaş: MS her yaşta ortaya çıkabilir, ancak başlangıç genellikle 20 ila 40 yaşlarında ortaya çıkar. Bununla birlikte, daha genç ve yaşlı insanlar etkilenebilir.
- Cinsiyet: Kadınların, erkeklere göre relapsing-remitting MS’ye sahip olma olasılığı iki ila üç kat daha fazladır.
- Aile öyküsü: Ebeveynlerinizden veya kardeşlerinizden birinde MS varsa, hastalığa yakalanma riskiniz daha yüksektir.
- Belirli enfeksiyonlar: Enfeksiyöz mononükleoza neden olan Epstein-Barr virüsü dahil olmak üzere çeşitli virüsler MS ile ilişkilendirilmiştir.
- Irk: Beyaz insanlar, özellikle Kuzey Avrupa kökenli olanlar, MS geliştirme riski en yüksek olan kişilerdir. Asya, Afrika veya Kızılderili kökenli insanlar en düşük riske sahiptir.
- İklim: MS , Kanada, kuzey Amerika Birleşik Devletleri, Yeni Zelanda, güneydoğu Avustralya ve Avrupa dahil olmak üzere ılıman iklime sahip ülkelerde çok daha yaygındır.
- D Vitamini: D vitamini seviyelerinin düşük olması ve güneş ışığından uzak kalmak, MS riski ile ilişkilidir.
- Bazı otoimmün hastalıklar: Tiroid hastalığı, pernisiyöz anemi, sedef hastalığı, tip 1 diyabet veya iltihaplı bağırsak hastalığı gibi başka otoimmün bozukluklarınız varsa, MS geliştirme riskiniz biraz daha yüksektir.
Komplikasyonlar
Multipl sklerozu olan kişiler de aşağıdakiler gerçekleşebilir:
- Kas sertliği veya spazmları
- Tipik olarak bacaklarda felç
- Mesane, bağırsak veya cinsel işlevle ilgili sorunlar
- Unutkanlık veya ruh hali değişimleri
- Depresyon
- Epilepsi
Kaynakça: Mayo Clinic Ekibi tarafından hazırlanmıştır. Sitelerine bu linkten ulaşabilirsiniz.
