Mutlu Musun Yoksa Üzgün Mü? Yüz Maskesi Takmak Çocukların Duyguları Okuma Yeteneğini Nasıl Etkileyebilir?

Mutlu Musun Yoksa Üzgün Mü? Yüz Maskesi Takmak Çocukların Duyguları Okuma Yeteneğini Nasıl Etkileyebilir?

COVID-19 gözle görülmese de, salgının çok görünür bir işareti, insanların halka açık yerlerde yüz maskesi takmasıdır. Maske takma konusunda haftalarca çelişen hükümet yönergelerinden sonra, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), insanların süpermarketler ve toplu taşıma istasyonları gibi halka açık alanlara girerken maske takmalarını tavsiye etti. 

Gittikçe daha fazla sayıda insan toplum içinde yüzlerini kapadığı için, yüz ifadelerini okumak ve insanların gülümsediğini (veya kaşlarını çattığını) görmek giderek güçleşiyor. Bu yetişkinler için zorluk teşkil etmese de küçük çocuklar, yeni veya potansiyel olarak tehdit edici durumları yorumlamak için bakıcılardan duygusal ipuçları ararlar. Yani çocuklar, insanlara ve yeni durumlara karşı tepkilerini düzenleyebilmek için bakıcılarının yüz ifadelerine ve ses tonuna güvenirler. Bu duygusal iletişimin gelişimi sosyal referans olarak adlandırılır ve bebeklik ile erken okul öncesi yıllar arasında gerçekleşir.

Psikologlar Sosyal Referansları Nasıl Çalışır?

Şu durumu bir hayal edin: Meraklı bir bebek olan Ruby, emekleyerek fırına yaklaşır ve fırına dokunmak üzere iken annesine döner ve yüzünde korku dolu bir ifade görür. Neyse ki Ruby’nin fırına dokunması pek olası değil, çünkü fırına dokunmanın güvenli olup olmadığına dair ipuçları için annesine baktı.

Araştırmacılar, damalı desenli büyük bir pleksiglas üst masa olan “görsel uçurum” kullanarak emeklemeye yeni başlayan bebeklerde sosyal referanslamayı incelediler. Tablonun ortasında görsel bir düşüş var (ani bir düşüş gibi görünüyor, ancak yüzey aslında kesintisiz ve üzerinden geçmek tamamen güvenli). Bebek masanın bir tarafına yerleştirilirken, anne diğer tarafında eğlenceli bir oyuncakla durur. Anneye gülümsemesi veya korku dolu bir surat yapması talimatı verilir. Çoğu durumda, bebekler gülen bir yüz gördüklerinde uçurumdan emeklerler, ancak korkulu bir yüz gördüklerinde görsel uçurumu geçmemeyi seçerler.

Çocukların Yüz Maskelerinin Ardındaki Duyguları Okumalarına Yardımcı Olmak

İçinde bulunduğumuz pandemi sürecinde, vücudun en anlamlı bölümlerinden biri olan yüz maske ile kapatılırken çocukların dünyayı sağlıklı yorumlamalarını nasıl sağlayabiliriz?

Ben, 2003 yılında iki küçük çocuğumla Hong Kong’da yaşarken SARS (başka bir koronavirüs) salgını esnasında tam da bu soruyla mücadele etmiştim. Salgın öncesinde bile kızımın yabancı tehlikesine karşı yüksek bir duygusu vardı ve beni göremeyince aşırı derecede tedirgin oluyordu. Sosyal referans verme becerilerini geliştirirken birdenbire çevresi değişti. Yorumlamaya çalıştığı yüzlerin neredeyse yüzde 90’ı benimki de dahil olmak üzere maskelerle kaplıydı.

Çocukların COVID-19 sırasında ifadesiz yüzlerle dolu bir dünyada kendilerini rahat hissetmelerine yardımcı olmak için, birkaç oyun ve strateji, nazik ve şefkatli bir ifadeye sahip bir yüzün hala maskenin arkasında olduğunu bilmelerine yardımcı olabilir. Örneğin:

  • Çocuklara yüz maskelerini tanıtın: Çocukları kapalı yüzler dünyasına getirmeden önce, eviniz gibi tanıdık bir yerde çocuklara yüz maskesini tanıtın. Ailenizin rahatlığı ve güvenliği içinde yeni şeyler denemek, çocuklara normal rutinlerinin dışına çıkma fırsatı sunar.
  • Çocuğunuzun maskeyi görmesine izin verin ve ardından yüzünüze koyun: Çocuğunuza, dışarıdayken maskeyi takacağınızı ve başkalarının da takacağını açıklayın. Çocuğunuzun gelecekteki olayları tahmin etmesine yardımcı olmak, güvenlik sağlar ve kaygıyı azaltır.
  • Peek-a-boo oynayın: Ağzınızı kapatın ve ardından bir gülümseme ortaya çıkarmak için maskeyi çıkarın. Bunu birkaç kez yapın. Çocuğunuza yüzünüz görünmese bile gülümseyeceğinizi açıklayın.
  • “İfademi tahmin et” oyununu oynayın: Çocuğunuzdan gözlerinizi ve kaşlarınızı izlemesini isteyin. Onları ağzınız kadar anlamlı hale getirmeye çalışın (“gülen gözler” terimini düşünün). Çocuğunuzdan gözlerinizin ve kaşlarınızın ifadesinden nasıl hissettiğinizi tahmin etmesini isteyin. Ayrıca yüz maskenizi çıkararak gözlerdeki ifadenin ağzınızla ne kadar uyumlu olduğunu ortaya çıkarabilirsiniz.
  • Çocuğunuzla maskeniz aracılığıyla konuşun: Maske, sesinizi boğacaktır, bu nedenle çocuğunuzun duyabileceği bir konuşma seviyesi bulmak yardımcı olacaktır.

Bulaşıcı virüslerin yayılmasını önlemek için yüzünüzü kapatmak yeni norm ise, küçük çocukların sosyal-duygusal gelişimlerini desteklemek için maskelerin arkasındaki yüzleri nasıl yorumlayacaklarını anlamalarına yardımcı olmak önemlidir.

Kaynakça

Bu makale Rachael Katz ve Helen Shwe Hadani. Makalenin orijinal versiyonuna buradan ulaşabilirsiniz.