Pragmatik Dil Nedir?

Pragmatik Dil Nedir?

Pragmatik dil, sosyal durumlarda uygun iletişimin kullanılmasıdır (ne söyleyeceğini, nasıl söyleyeceğini ve ne zaman söyleyeceğini bilmek). Pragmatik dil üç ana beceriyi içermektedir.

  • Dili farklı amaçlar için kullanmak, örneğin:
    • Selamlaşma (Merhaba. Hoşçakal. Nasılsın?)
    • Bilgilendirme (Ben gidiyorum.)
    • Zorlayıcı (“Güle güle” deyin. Oyuncağı alın.)
    • Belirtmek (Oyun alanına gidiyorum.)
    • İstekte bulunmak (Birlikte gitmek ister misiniz?)
  • Dinleyiciye veya duruma göre dili değiştirme, örneğin:
    • Bir öğretmenle konuşmak ve bir bebekle konuşmak
    • Kafeteryada konuşmak vs sınıfta konuşmak
    • Bir yabancıyla vs başka bir aile üyesiyle aile hakkında konuşmak
  •  Aşağıdakiler gibi sohbet kuralları:
    • Konuşurken sıra almak
    • Yeni konuların tanıtılması
    • Konuya ilgili kalmak
    • Diğer konuşmacıyla aynı konuda devam etmek
    • Yanlış anlaşıldığında yeniden ifade etmek
    • Sözsüz sinyalleri kullanma ve anlamak (yüz ifadesi, göz teması vb.)
    • Kişisel alana saygı duymak

​

Pragmatik Dil Bozukluğuna Ne Sebep Olur?

Pragmatik dil bozukluğunun belirli bir nedeni bilinmemekle birlikte, sorun beynin dil merkezlerinin işlev bozukluğu ile ilgilidir. Pragmatik dilde zorluk tek başına, diğer dil problemleriyle birlikte veya otizm spektrum bozukluğu (OSB) gibi başka bir tanının parçası olarak var olabilir.

 

Pragmatik Dil Bozukluğunun Özellikleri Nelerdir? 

Pragmatik dil bozukluğu olan çocuklar genel bir dil gecikmesi gösterebilirler. Başkalarının söylediklerinin anlamını anlamakta zorlanabilirler. Ayrıca ihtiyaçlarını karşılamak ve başkalarıyla etkileşim kurmak için dili uygun şekilde kullanmakta zorluk çekebilirler.

Ayrıca, pragmatik dil bozukluğu olan çocuklar, dili sosyal olarak kullanmakta zorlanırlar. Sonuç olarak, sosyal oyuna katılmakta, okulda başkalarıyla çalışmakta veya sadece akranlarıyla uygun şekilde etkileşim kurmakta zorluk çekmektedirler. Bu zorluklardan dolayı bazen kaba görünebilirler ve arkadaş edinmekte zorlanabilirler.

Pragmatik bozukluğu olan çocuk şunları yapabilirler:

  • Konuşurken sıra aldığımızı anlamama
  • Dinleyicinin gönderdiği sözsüz ipuçlarını okuyamama
  • Dinleyicinin kendi konusu hakkında arka plan bilgisi olmadığını fark etmeme
  • Konu üzerinde durmama. Bu nedenle, çocuk bir konuşma sırasında uygunsuz veya ilgisiz şeyler söyleyebilir.
  • Yeterli arka plan bilgisi vermenin önemini anlamama. Bu nedenle çocuk, kimden veya neden bahsettiğine atıfta bulunmadan “Geçen gün yaptı” gibi bir şey söyleyebilir.
  • Soyut dili anlamama. Bu nedenle çocuk bilmeceleri, şakaları veya konuşma şekillerini anlamayabilir.
  • Bir konuşma, hikaye veya yönlendirmedeki ana fikri anlayamamak.

Pragmatik Dil Bozukluğunun Tedavisi

Pragmatik dil bozukluğunun tedavisi için genellikle konuşma terapisine ihtiyaç duyulur. Dil ve konuşma terapistleri, pragmatik dil becerilerini sağlamak için terapi sağlayabilirler. Dil ve Konuşma Terapisti çocuğu değerlendirecek ve ardından çocuğun özel ihtiyaçlarını karşılamak için kişiselleştirilmiş hedefler formüle edecektir. Sosyal iletişim becerileri genellikle endişe kaynağı olduğundan dolayı, terapinin gerçek iletişim durumlarında yapılabilmesi için genellikle grup terapisi önerilmektedir.

 

Ebeveynler Yardım Etmek İçin Neler Yapabilir? 

Ebeveynlerin ve bakıcıların, çocukların sosyal durumlarda dili uygun şekilde kullanmalarına yardımcı olmasının birkaç yolu vardır. Bu öneriler her yaştan çocuğa uyarlanabilir.

  • Bir sohbete başlamadan ve konuşmayı uygun şekilde bitirmeden önce selamlaşma alıştırması yapın.
  • Çocuğun anlattığı, duyduğu veya okuduğu konuşmaların ve hikayelerin konusunu belirlemesine yardımcı olun.
  • Çocuğa kime atıfta bulunduğunu bilmeden, zamirler kullanarak bir hikaye anlatın. Hikayeyi anlatın ama yeterli bilgi vermeyin. Çocuğun anlaması için neyin eksik olduğunu size söylemesini sağlayın.
  • Çocuğa bir hikayeyi ya da olan bir şeyi anlatmasını sağlayın. Yeterli bilgi verilmediği zaman çocuğa sorular sorun. Çocuğun neden daha fazla bilgiye ihtiyaç duyduğunu anlamasına yardımcı olun.
  • Rol yapma, bir çocuğun aynı şeyi daha küçük bir çocuğa, büyükannesine, öğretmenine vb. gibi farklı kişilere farklı şekillerde açıklamak zorunda olduğu durumdur. Söylenmesi uygun olan ve her dinleyici için uygun olmayan durumlar hakkında konuşun. Örneğin, “Yapabilir miyim?” yerine “Bana izin vermelisin.”
  • Gülümseme, kaşlarını çatma, başka yöne bakma, gözlerini yuvarlama gibi sözel olmayan ipuçları uygulayın ve çocuğa bunun ne anlama geldiğini söylemesini sağlayın.
  • Sözsüz işaretlerin ne kadar önemli olduğunu gösterin. Birisi kollarını kavuşturduğunda, gözlerini devirdiğinde veya dinlerken veya konuşurken kaşlarını çattığında hangi mesajın gönderildiği hakkında konuşun.

 

Kaynakça

Bu makale Cincinnati Children’s tarafından hazırlanmıştır. Orijinal metne buradan ulaşabilirsiniz.