Sakinleştirici Stratejiler

Adım1: Teslim olmayın/Pes Etmeyin/Kabullenmeyin

Eğer yöntem işe yarayacaksa çocuğunuzun moralinin düşmesini kabullenmeyi durdurmalısınız. Ciddi olarak bu çok önemli bu yüzden iyice dinleyin. Çocuğunuza bu sakinleştirme stratejilerini öğretmeye çalışırsanız ama 5 dakika boyunca bağırdıktan sonra sonunda pes ederseniz öfke nöbetleri asla durmayacak ve sakinleştirme stratejileri asla işe yaramayacaktır. Pes etmeyi durdurmalısınız! Bunu yapmanın çok zor olabileceğini biliyorum çünkü çocuğunuzun incinmesini görmek istemiyor ve herhangi toplu bir alanda bir olaya neden olmak istemiyor olabilirsiniz ama bu çok önemli. Çocuğunuz bir şey hakkında öfke nöbeti geçirmeye başlarsa, fikrinizi değiştirmek üzere olsanız bile, pes edemezsiniz. Çocuğunuz, istediği şeyi elde etmek için öfke nöbeti işe yarıyormuş gibi hissedecek ve bir sonraki öfke nöbeti daha da büyük olacaktır.

Çocuğunuz öfke nöbeti geçiriyorsa bu noktada yapmanız gereken şu şekilde:

• Sakin olun, çocuğunuza herhangi bir duygu göstermeyin. Sizin yatışmak için uzaklaşmanız gerekiyorsa bunu yapın.

• Biraz öfke nöbetini beklemeyi deneyin. Çok dikkat vermeden öfke nöbeti kendi kendine geçiyor mu, ona bakın. Çocuğunuzun güvenliği için sadece izleyin ve çocuğunuzun kendisini herhangi bir tehlikeli duruma sokmadığından emin olun. Bunu yaparsa büyük bir anlaşma/pazarlık yapmaksızın onu sakince tehlikeden uzaklaştırın.

​

• Çocuğunuzu durumdan uzaklaştırın. Mağazadan dışarıya veya odasına götürün. Öfke nöbetini getirebilecek her türlü dikkatten onu izole etmeye çalışın.

​

• Geçene kadar bekleyin. Çünkü olacak. Sonunda, çocuğunuz yorulacak ve işte o zaman sarılmaya ihtiyacı olacak. Sarılmasıyla hazır olduğunda yanında olun ve bu adımların geri kalanının öfke nöbetlerine daha iyi geleceğine inanın. (Ama yine de, öfke nöbeti durduktan sonra bile istediğine teslim olmayın).

​Adım2:  Üzgünlüğü/Sakinliği Tanılama

Yapmanız gereken ilk şey, çocuğunuza sakin olmakla üzgün olmak arasındaki farkı öğretmek. Bunu ruh hali termometresi ile yapabilirsiniz. Ruh hali termometresinin en altında mutlu bir yüz, en üstünde ise kızgın bir yüz vardır ve bazen en aşağıdan yukarıya giderken duyguların mutludan kızgına dönüşümünü gösteren ara yüzler vardır. Çocuğunuza termometreyi gösterin ve “mutlu ve sakin olduğumuzda, böyleyiz” deyin. Çocuğunuza şu anda sakin olduğunu açıklayın ve nerede olduğunu gösterin. Hatta ona sakin ve mutlu olan diğer çocukların resimlerini bile gösterebilirsiniz. Sonrasında, mutlu olmadığımızda termometrenin neresinde olduğumuzu söyleyin.Google görsel aramasına "çocuk öfke nöbeti" yazabilir ve oldukça üzgün çocuklar bulabilirsiniz. Çocuğunuzun, hangi duygu durumunun mutlu, hangisinin kızgın olduğunu anlamasını sağlamaya çalışın.

Ayrıca üzgün veya korkmuş gibi bazı duygular hakkında da konuşabilirsiniz. Bunlar erken ele alınmazsa üzgünlük devam edecektik. Bunlar, çocuğunuzla birlikte bazı sakinleştirici stratejiler denemek için en iyi zamanlar olacaktır.  Çocuğunuz anlamaya başlayana kadar bu duyguları sınıflandırmaya devam edin. Hatta onun kendi duygularını gördüğünüzde siz sınıflayabilirsiniz. Örneğin, çocuğunuz üzülmeye başlıyorsa, ona termometreyi gösterin ve üzgün yüzünü işaret ederken “Üzgün görünüyorsunuz” deyin. Sadece bu duyguların neye benzediğini ve nasıl hissettiklerini anlamasına yardımcı olun. Yaratıcı olun ve duygular hakkında çok konuşun. Çocuğunuz anlamaya başladığında üçüncü adıma geçin.

Adım3: Sakin Olduğunda Sakinleştirici Stratejileri Öğretme

Çocuğunuzu öfke nöbetinin ortasındayken düşünün. Sizce şimdi ona yeni bir beceri öğretmek için iyi bir zaman mı?  Muhtemelen hayır, o noktada pek iyi dinlemeyeceğini tahmin ediyorum. Kulağa ters geliyor ama asıl sakinleştirici kısma daha sonra geçeceğiz. Çocuğunuzla birlikte sakinleştirici stratejilerin tüm kısımlarını deneyin ve hangilerini iyi yaptığını veya en çok sevdiğini görün. Çocuğunuzun uygun bir şekilde iyi yapabileceği 4 maddeyi elde edene kadar uygulamaya devam edin. Her stratejinin kendine ait resminin olması yardım eder böylelikle çocuğunuz bu stratejilerin ne olduğunu öğrenir:

İşte çocuğunuzla deneyebileceğiniz bazı stratejiler. Bunları birkaç kez uyguladıktan sonra, çocuğunuzun bunları kendi başına yapmasını sağlayın, böylece hangisini en iyi öğrendiğini görebilirsiniz. Bu, dördünü seçmenize yardımcı olacaktır.

• Balon: Çocuğunuzun küçük bir balon tutuyormuş gibi ellerini ağzının önünde tutmasını sağlayın. Çocuğunuza balonu şişirmesini söyleyin. Üflerken, balon büyüyormuş gibi yapmak için ellerini ayırır. Balon şişebileceği en büyük hacme ulaştığında, çocuğunuzla birlikte “pop” diyerek el çırpın.

​

• Simit: Çocuğunuzun kendisini bir simit haline getirip sıkmasını sağlayın. Bacaklarını birbirine sarmasını ve kollarını sanki kendini kucaklamış gibi göğsüne katlamasını sağlayın. Olabildiğince büküldüğünde, sertçe sıkıştırmasını sağlayın.

​

• Yürüyüşe Çıkın: Çocuğunuzun rahatlaması için yürüyüşe çıkmasını sağlayın. Bazen biraz dolaşmak yardımcı olabilir.

​

• Tavşan: Çocuğunuzun bir tavşan gibi davranmasını sağlayın.O yerde bir tavşan gibi durabilir veya normal bir şekilde oturabilir. Kısa ve hızlı nefeslerde bir tavşanın yaptığı gibi nefes almasını sağlayın. Çocuğunuzun bunu çok uzun süre yapmasına izin vermeyin yoksa başı dönebilir ama biraz yüzeysel nefes, nefes kontrolünü geri getirebilir.Bunu uzun nefes almayla takip edin, tıpkı hısss yapan bir yılan gibi veya mum söndürür gibi.

​

• Bir mektup yazın: Çocuğunuzun neden kızdığına dair "bir mektup" yazmasını sağlayın. Bir parça kağıt ve büyük bir mum boya çıkarın. Çocuğunuzun kağıdın her tarafında şiddetle karalamasını sağlayın. Bu gerginliği bir parça azaltmalı. Çocuğunuz büyüdüğünde, ondan neden kızgın olduğunu yazmasını isteyebilirsiniz. İşi bittiğinde, çocuğunuzun bunu size okumasını sağlayın veya kağıdı buruşturup uzağa atın. Bu strateji çocuğunuz için işe yararsa, sadece sakinleşmek için yazdığınız kağıtları buruşturup attığınız bir çöp sepeti oluşturabilirsiniz.

​

• ABC’leri sayın veya söyleyin: Çocuğunuzun olabildiğince yüksek saymasını sağlayın veya alfabeyi söyleyin. 

​

• Bir Yastığı/Doldurulmuş Hayvanı Sarın: Çocuğunuzun kucaklaması için bir yastık veya doldurulmuş bir hayvan seçmesini sağlayın. Ona iyice sıkmasını söyleyin ki tüm bu üzüntüden kurtulabilsin. Ayrıca doldurulmuş hayvanına neden üzgün olduğunu da söyleyebilir.

Adım4: Sakinlştirici Stratejiler Tahtası Oluşturun ve Uygulayın

Çocuğunuz için en iyi olan dört stratejiyi seçin ve bunları bir tahtada bir araya getirin. İlk başta öfkeyle odanın karşısına fırlatabilme ihtimali olacağı için sağlam bir poster panosu almanız en iyisidir. Ayrıca çocuğunuza gösterip kullanabilmeniz için ruh hali termometresini tahtaya koymalısınız. Çocuğunuz hala sakinken ona tahtayı gösterin ve “Üzüldüğümüzde kullanacağımız şey bu. Vücudunuz kırmızı olduğunda (termometredeki kırmızıyı işaret edin) ve üzüldüğünde, vücudunu yeşil yapmak ve sakinleşmene yardımcı olmak için bu sakinleştirici stratejileri kullanacağız” deyin. Çocuğunuzun sakinleştirici stratejilerin her birini sakinken uygulamasını sağlayın, böylece bunları yapabileceğini bilirsiniz. Ayrıca bir noktada üzgün gibi davranabilir ve ona nasıl kullanılacağını göstermek için tahtaya gidebilirsiniz. Rol yapmak, küçük ve dil gecikmeleri olan çocuklar için harikadır. Ayrıca, hareket halindeyken ihtiyaç duymanız durumunda çantanıza yapıştırmak için bu panonun daha küçük bir versiyonunu da oluşturabilirsiniz.

Adım5: Çocuğunuz Üzgün Olduğunda Sakinleştirici Stratejileri Kullanın

Artık çocuğunuz stratejileri bildiğine göre, bunları eyleme geçirme zamanı. Çocuğunuz bir daha üzülmeye başladığında, tamamen kontrolden çıkmadan önce onu yakalamaya çalışın. "Vücudun yeşil görünmüyor, sakinleştirici panomuzu alalım" deyin. Sakinleştirici tahtayı getirin ve termometrenin neresinde olduğunu gösterin. "Üzgünsün" veya "kızgınsın" diyerek onun duygularını etiketleyin. Ardından, denemek için sakinleştirici bir strateji seçmesini isteyin. Şanslıysanız, o aldığı eğitimi hatırlayacak ve bir strateji seçecektir, böylelikle ona bu strateji üzerinden yardım etmiş olursunuz. Büyük olasılıkla, buna o kadar kızacak ki, seçim yapmayı reddedecek ve hatta muhtemelen tahtanıza zarar vermeye çalışacaktır. Sakin olun, bu da geçecek. Bir strateji seçmek istemezse, onun için bir tane seçer ve bunu gösterirsiniz. Onu sizinle yapmaya zorlamayın. Sonra bir veya iki dakika bekleyin ve tüm süreci tekrar deneyin. Sonunda, bir strateji uygulayabilecek kadar sakinleşmelidir. Ancak, bunu ilk birkaç kez denediğinizde, biraz zaman alabilir, özellikle de öfke nöbetlerine pes etmemenize daha yeni alışmaya başlamışsa. Sizinle bir tane yapmaya hazır olana kadar birkaç dakikada bir denemeye devam edin. Sakin kalırsanız, bu onu daha da hızlı sakinleştirecektir. Sonunda çocuğunuz bunu yapmaya daha istekli olacaktır. Eğer onunla tutarlı bir şekilde bunu yaparsanız, "Sakinleşmen gerekiyor gibi görünüyorsun, neden gidip bir strateji seçmiyorsun?" diyebileceğiniz noktaya gelecektir. Vücudun tekrar yeşil olduğunda konuşabiliriz (ya da sana sarılabilirim)” diyebilirsiniz. Sonra, birçok kez uyguladığınız stratejileri kullanarak kendini sakinleştirebilmelidir. Bunu kendi başına yapmadan önce uzun bir yol olabileceğini unutmayın ancak genel amaç budur. Çocuğunuz öfke nöbetinden sonra sakinleştiğinde çocuğunuzla ne olduğu ve sorunu çözmek için neler yapabileceğiniz hakkında sakin bir şekilde konuşun. Sakin olduğuna göre şimdi sorunu çözme zamanı.

Kaynakça: https://www.speechandlanguagekids.com/calming-children-self-calming-strategies/