Sözel Davranış Analizi (SDA) Nedir?

Sözel Davranış Analizi veya SBA, B.F. Skinner’ın çalışmalarına dayanan bir dil müdahale stratejisidir. Amerikalı bir psikolog, sosyal filozof ve mucit olan Skinner, Davranışçılık olarak bilinen psikoloji dalında önde gelen bir figürdür. Psychology Today sayfası, bu psikoloji okulunun “Davranışların ölçülebileceği, eğitilebileceği ve değiştirilebileceği inancından” kaynaklandığını söylemiştir.

Bunu akılda tutarak, Sözel Davranış Analizi, otizm spektrumundaki çocukların dil eksikliklerini gidermek için güçlü bir yaklaşım olabilir. Otizm, başkalarıyla iletişim ve etkileşim kurma zorluklarına neden olan gelişimsel bir bozukluktur. Ancak Skinner, dilin başkaları tarafından aracılık edilen öğrenilmiş bir davranış olduğunu öne sürdü. Üç farklı sözlü davranışı tanımlamak adına "Talep", "Düşüncelilik" ve "İntraverbal" terimlerini tanıttı.

Terimlerin Tanımlanması

"Talep" istenen nesneler veya faaliyetler için başkalarından "talep etme" veya "emretme". "Düşüncelilik", nesneleri tanımlamak ve adlandırmaktır ve “İintraverbal", genellikle dil ve konuşma terapistleri tarafından "pragmatik" olarak adlandırılan başka bir dilin aracılık ettiği ifadelerdir.

SBA Terapisi Sırasında Ne Olur?

SBA terapisinde, terapist bireysel olarak bir çocukla oturur ve tercih edilen öğeleri ona sunar. Çocuk terapisti taklit ettiğinde ve öğeyi ondan “talep ettiğinde” tercih edilen ürünü almaktadır. Terapist çocuğa, "ayrık deneme eğitimi" olarak bilinen bir teknik uygulayacaktır. Burada çocuktan hızlı bir şekilde bir dizi yanıt isteyecektir. Terapist, çocuğun tercih edilen öğeyi alması ve diğer tercih edilen faaliyetlerle karıştırması için çocuğun daha fazla tercih edilen öğe arasından seçim yapmasını sağlayarak, kelimenin daha net veya daha duyulabilir yaklaşımlarını çalışacaktır.

Bu ilk adımda çocuk, “talep etme” üzerinde başarı gösterdiğinde, terapist, bir sonraki adım ile ilerleyecektir. Bir çocuk tanıdık nesneleri öğrenmeyi ve isimlendirmeyi başardığında, terapist bunun üzerine “interverbal” isimlendirme ilişkilerini kuracaktır.

Örneğin, terapist "şapka nerede?" diye soracaktır. Daha sonra çocuktan "Şapka sandalyenin altında." gibi bir cevap beklenecektir. Terapist, çocuğun bu sözel becerilerini okul, toplum ve evde ebeveynler veya bakıcılar ile birlikte çeşitli ortamlarda genelleştirmesine yardımcı olacaktır.

SBA’nın UDA’dan Farkı

MyAutismClinic web sitesi, UDA ve SBA’nın ilişkili olmalarına rağmen aynı olmadıklarını belirtmektedir. İkisi arasındaki fark nedir?

MyAutismClinic web sitesi, “Uygulamalı Davranış Analizi, pekiştireç, cezalandırma, uyaran kontrolü, yeni davranışları öğretme motivasyonu, uyumsuz davranışları değiştirme ve / veya sonlandırma gibi davranış ilkelerini kullanan bilimdir. Sözel Davranış Analizi ise, bu bilimsel ilkelerin dile uygulanmasıdır.” demiştir.

Site, bazı insanların UBA’nın SBA’dan daha verimli olduğuna inandığını, ancak bu bir yanlış anlama olduğunu belirtmiştir. İyi eğitimli bir profesyonel dil dahil olmak üzere çocuğun gelişiminin tüm alanlarında UDA ilkelerini kullanmalıdır. SBA, dile kapsamlı olarak müdahale eden bir UBA yaklaşımıdır.

Kaynakça: https://www.thoughtco.com/verbal-behavior-analysis-3111283