Yaşa Göre Dil Gelişimi ve Öneriler

Konuşmak her zaman kolay değildir. Bazı çocuklar dil gelişimide zorlanabilir. Nasıl konuşulacağını öğrenmek için diğerlerinden daha fazla zamana ihtiyaçları olabilir. Belki kelimeleri anlamak ve onları ne zaman ve nasıl üreteceğini bilmek çocuk için büyük bir mücadeledir. Bu olduğunda, çocuğun konuşma ve dil gelişimini iyileştirmek için ekstra yardıma ihtiyacı olabilir.

 

Konuşma Türleri ve Dil Zorlukları

Bazı çocuklar konuşma ve dil becerilerini beklendiği gibi geliştirmez ve yaş gruplarıyla aynı seviyede değildir. Başkalarıyla iletişimlerini engelleyebilecek konuşma ve dil gelişiminin bir veya tüm yönlerinde zorluk yaşayabilirler. Bunlar, aşağıdaki alanlarda zorluklara neden olabilir:

• net konuşma üretmek ve belirli sesleri kelimelerle ifade edememek
• komutları ve talimatları anlamak
• cümleleri oluşturmak için kelimeleri birleştirmek
• uygun cümle yapısı ve doğru dilbilgisi üretmek
• “ne”, “kim”, “hangi”, “ne zaman” ve “neden” gibi soruları anlamak ve ayrıca yanıtlamak
• ifade ve anlama

Konuşma Bozukluklarının Sınıflandırılması

İletişim güçlüğü çeken çocuklar çoğunlukla konuşma bozukluğuna sahiptir. Konuşmalarının anlaşılması zor veya imkansızdır, çünkü birçok kelimede yanlış telaffuz ile karakterize edilir. Pek çok konuşma bozukluğu türü vardır. Bunlar, ciddiyetleri, altında yatan neden, konuşma hatalarının özellikleri ve dil ile ilgili herhangi bir zorluğun varlığı / yokluğu (örn. Gecikmiş dil) açısından farklılık gösterir.

• Konuşma güçlüğü çeken çocuklar anlaşılmazlıklarının her zaman farkında olmayabilirler. Yine de başkaları sosyal olarak geri çekilebilir veya kendilerini anlamlandırmadaki zorlukları nedeniyle açıkça hayal kırıklığına uğrayabilir.
• Konuşma bozuklukları doğuştan, yani doğumda yaşanan komplikasyonlara bağlı olabilir (örn. Zihinsel engel, işitme bozukluğu ve yarık dudak ve damak vb.).
• Diğer durumlarda, çocukların bozuklukları, uygun yaşta konuşmayı geliştirmekte güçlük çektiklerinde, yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkar. Bu grup, gelişimsel bir bozukluğa sahip olarak karakterize edilir.

Konuşma ve dil edinimi tipik olduğu kanıtlanan diğer çocuklar, bir kaza (örn. Kafa travması) veya hastalık (örn. İşitme kaybına yol açan menenjit) nedeniyle konuşma bozukluğu yaşarlar. Bunlar edinilmiş konuşma bozuklukları olarak bilinir.

Konuşma bozuklukları basit bir modelle açıklanabilir:

i) Artikülatör – bir motor konuşma üretimi bozukluğu veya

ii) Fonolojik – dil temelli bir bozukluk

Artikülasyon Bozukluğu: Artikülasyon bozukluğu, tek başına veya kelime düzeyinde fiziksel olarak anlaşılır bir ses üretme zorluğu olarak tanımlanabilir.

Fonolojik Bozukluklar: Fonolojik bozukluğu olan bir çocuğun konuşması, aşağıdaki sınırlamalarla karakterize edilir:

• kullanılan farklı konuşma seslerinin sayısı;
• konuşma seslerinin hecelerde nasıl birleştirildiğini ve kelime düzeyinde nasıl kullanıldığını gösteren aralık.

Bu tür zorluklar tutarlı veya tutarsız olarak ortaya çıkabilir. Bu sınırlamaların bir sonucu olarak, çocuk genellikle bir dinleyiciye etkili bir şekilde anlamı işaret etmede başarısız olur.

Dil gelişimi için gereken temel beceriler, çoğunlukla bir çocuğun hayatının ilk beş yılında gerçekleşir. Bu tür beceriler arasında düşünce, kelime bilgisi, hafıza, anlam ve gramer vardır. Çocuklar büyüdükçe, dilleri bir kaç kelimeden başlayarak daha uzun ve daha karmaşık ifadelere doğru ilerler.

 

Bebekler

Bebekler bizimle iletişim kurma dürtüsü hissederler. Rahatsız veya aç hissediyorlarsa ağlarlar ve onlarla iletişim kurarken gülümser ve basit kelimeler kullanırsak bize bakarlar. Biz onlarla konuşurken, bebekler anlayışlarını geliştirmeye başlarlar ve bu iletişimi destekler. 6 ay sonra bir bebek babıldamaya başlar ve oynamayı sever.

 

12 ile 18 Yaş Arası

İlk kelimeler 12 ila 18 ay arasında çıkmaya başlar fakat bu yaşta kelimeler net olarak anlaşılmayabilir. Çocuklar yürümeye başlarken, kelimeleri de artmaya başlar. Yürümeye geçmiş çocuklar daha fazla sayıda kelime üretmeye başlar. Sonra sizi dinleyerek iki kelimeli cümle seviyesine nasıl geçeceklerini öğrenecekler ve daha sonra kısa cümleler kullanmaya başlayacaklar.

 

3 ile 5 Yaş Arası

Üç yaşındayken bir çocuk birçok farklı kelimeyi anlayabilir ve kullanabilir. Çocuk “nerede?” ya da “ne?” gibi soruları ve kısa cümleleri üretir. Dört yaşına geldiğinde, daha fazla kelimeyi ifadeler oluşturmak için birleştirir. Çocuğun dilbilgisi olgunlaşmaya başlar ve bu noktada bir sohbete katılabilir. Beş yaşındayken, iyi derecede bir dil öğrenimine hakim olacak ve çocuk artık ifadeleri, fikirlere katılmak için kullanacaktır.

 

Faydalı İpuçları

• İletişimi eğlenceli hale getirmek için çocuğunuzla coşkuyla konuşun.
• Çocuğunuza zaman verin ve başkalarının onun yerine konuşmasına izin vermeyin.
• Çocuğa konuşması için ilginç deneyimler yaşatın.
• Çocuğun en sevdiği oyuncaklar hakkında konuşun.
• Çocuğa seçtiği nesneleri göstererek, örneğin: “Elma mı yoksa muz mu istiyorsun?” Seçimlerini yaptırın.
• Çocuğunuza model olun; çocuğunuzun yanlış söyleyişini doğru şekliyle düzeltin.
• Çocuğunuzla konuşurken işaretleri ve jestleri kullanın. Bu, çocuğunuzun ona söylediklerinizi daha fazla anlamasına ve hatırlamasına yardımcı olacaktır.
• Çocuğunuzu konuşmaya zorlamayın veya çocuğunuzun akrabalarının önünde bir şeyler söylemesini istemeyin.
• Çocuğunuza konuşması için şans verin, çocuğunuz söylemeye çalıştığı şeyi bitirmeden önce onun sözünü kesmeyin.
• Birlikte eğlenin. Hareketleri kullanın, çocuğunuza şarkı söyleyin ve sesleri vurgulayın. Bu, çocuğunuzun dikkatini çekecek ve onu güldürecektir.

Dahası, sizin tarafınızdan yapılan herhangi bir doğrudan müdahale – tırnaklarının üzeri acı oje ile boyamak gibi – böyle bir anlam ifade etmek istemeseniz de çocuğunuz için bir ceza gibi hissedilebilir. Alışkanlık ile ne kadar az telaşa kapılırsanız, çocuğunuz hazır olduğunda bunu durdurması o kadar muhtemeldir ve sizden yardım istemek için rahat hissetme olasılığı o kadar yüksektir.

 

Kaynakça
Bu makalenin orjinali Deputy Prime Minister sitesi tarafından yazılmıştır.