Yeme Bozukluğu Olan Yakınınızı Desteklemek

Sevdiğiniz birinin yeme bozukluğu yaşadığını düşünüyorsanız, endişelerinizi onlara ne zaman açıklamanız gerektiğini bilmek kolay olmayabilir. Kişinin bir bozukluğu olduğunu kabul etmesi çok zor olabilir ve sevdiklerinizin yeme bozukluğu ile ilgili olarak bir sağlık uzmanı tarafından görülmesi konusunda isteksiz olduğunu görebilirsiniz. Ancak araştırmalar erken tanı ve terapi almanın sonuçları iyileştirdiğini, göstermektedir.

Yeme bozukluğu olan kişilerle çalışan uzmanlar, sizlere duygularınızı ifade etme, kişiye yardım edebilmek için stratejiler ile önerilerde bulunma ve ne tür destek hizmetlerinin mevcut olduğunu bulmanıza yardımcı olmak için destek sunar.

 

Yeme Bozukluklarının Belirtilerini Anlamak

Sevdiklerinizin yeme bozukluğu olup olmadığını bilmek zor olabilir, çünkü belirtileri ve semptomları tespit etmek zor olabilir. Bu belirtiler şunları içerebilir:<

• Sıradışı yeme ve egzersiz davranışlarının arkadaşlardan ve aileden gizlenmiş olması
• Beslenme davranışları hakkında utanç, suçluluk ve iğrenme duyguları yaşaması
• Düzensiz beslenme davranışları gösterdiklerini inkar etmeleri
• Arkadaşlarından ve ailesinden yardım isteme yetersizliği

Birisinin görünüşüne bağlı olarak yeme bozukluğu olup olmadığını söylemek her zaman mümkün değildir. Örneğin:

• Anoreksiya nervoza bulunan kişilerde vücut ağırlığı düşük olabilir.
• Bulimia nervoza bulunan kişilerde ise, vücut ağırlığına göre sağlıklı bir aralıkta veya bu ağırlığın üzerinde olabilirler.
• Tıkanırcasına yeme bozukluğu olan kişilerin fazla kilolu veya obez olma olasılığı daha yüksektir.

Yeme bozukluklarının belirti ve semptomlarını anlamanız önemlidir, bu nedenle neye dikkat etmeniz gerektiğini ve bunun için hazırlıklı olduğunuzu bilirsiniz. Böylece yeme bozukluğu tanısı konduğunda aile üyenize büyük destek olma potansiyeline sahip olursunuz.

 

Yeme Bozukluklarının Fiziksel Belirtileri

Her ne kadar fiziksel belirtiler yeme bozukluğu tipine bağlı olarak farklılık gösterse de, belirtiler arasında şunlar olabilir:

• Kilo kaybı, kilo alımı veya kilo iniş çıkışları
• Ilık havalarda bile soğuk kan akışı nedeniyle soğuk, benekli (lekeli) eller ve ayaklar
• Sebepsiz yorgunluk ve bayılmak (hastalık gibi)
• Yanaklar ve çene etrafındaki şişlik, hasarlı dişler ve ağız kokusu gibi sık görülen kusmalardan kaynaklanan hasar belirtileri ve ellerde yaralar veya kesikler.

 

Yeme Bozukluklarının Psikolojik Belirtileri

Bazı yeme bozukluklarının psikolojik belirtileri gizlenebilse de, diğerleri daha açık olabilir. Psikolojik belirti ve bulgular şunları içerebilir:

• Yeme, diyet, egzersiz veya beden imgesi ile meşgul olmak veya takıntılı olmak
• Yeme, diyet, egzersiz veya beden imgesi hakkındaki yorumlara duyarlılık olması
• Utanç, suçluluk ve iğrenme duyguları (Özellikle yemeği yedikten sonra görülür.)
• Hoş olmayan bir vücut görüntüsü veya vücut şeklinden aşırı memnuniyetsizlik: İnsanlar sağlıklı bir vücut ağırlığına sahip olsalar bile şişman olduklarını düşünebilirler.
• Düşük özgüven, depresyon, kaygı veya sinirlilik hali

 

Yeme Bozukluklarının Davranışsal Belirtileri

Davranışsal belirtiler ve bulgular yeme bozukluğunun türüne bağlı olarak değişecektir, ancak şunları içerebilir:

• Açıklanamayan gıda kaybolması: Yemek yeme zamanlarının saklanması
• Yiyecekler ile yapılan gizli davranışlar: Yenmemiş yiyecekleri gizlemek veya yemek yememiş olduklarında aslında yediklerini söylemek
• Antisosyal ve geri çekilmiş davranışlar
• Yalnız yemek yemek ve yemek saatlerinde diğer insanlardan uzak durmak
• Kusmak
• Yemeğin çiğnenmesi ve tükürülmesi
• Yedikten sonra sık sık tuvalete gitmek
• Diyet davranışı: Takıntılı diyet yapmak, kilojülleri sayma, bazı yiyecek gruplarından kaçınmak
• Kilo alma ya da kilo almayı sağlamayan davranışları yoğun şekilde yaşama korkusu
• Müshil, lavman, idrar söktürücü veya iştah kesici madde kullanımı
• Yiyeceklere büyük miktarda para harcamak
• Kendine zarar verme davranışı, madde kullanımı ve intihar girişimleri.

 

Potansiyel Yeme Bozukluğu Olan Birine Yardım Etmek

Bir aile üyenize endişeleriniz hakkında en iyi nasıl yaklaşılabileceğinizi araştırmak önemlidir. Aile üyenize potansiyel yeme bozukluğu hakkında ilk yaklaştığınızda, olumsuz tepki verebilirler ya da sizinle konuşmak istemeyebilirler. Kişi, davranışlarını fark ettiğiniz veya durumunu keşfettiğiniz için tehdit altında hissedebilir ve yanıt vermek için zamana ihtiyacı olabilir. Dırdır etmeden ısrarcı olabilirsiniz. Sorunu göz ardı etmenin, onu ortadan kaldırmayacağını unutmayın.

İlk adım aile üyenizin potansiyel bir yeme bozukluğu yaşadığını kabul etmesini sağlamak olsa da, bir sonraki adım yeme bozuklukları konusunda deneyimli bir uzmanı ziyaret etmektir.

Yeme bozuklukları bir dizi koşulu kapsar ve bazı insanlar tek bir kategoriye tam olarak uymayabilir. Bu, yeme bozukluğu olan kişilerin en kısa zamanda bir uzman tarafından görülmelerini gerektirir. Psikologlar gibi diğer sağlık çalışanları da yeme bozukluklarını tanıyabilir, ancak herhangi bir tıbbi sorunun kapsamını belirlemek için fiziksel bir kontrol yapamazlar.

Yeme bozukluğunu teşhis etmek için doktorunuzun tam bir fiziksel kontrol yapması, kan testleri yaptırması ve duygusal sağlığınız ve iyiliğiniz, tıbbi geçmişiniz ve yaşam tarzınız dahil olmak üzere sağlığınızla ilgili tüm soruları sorması gerekir.

Böylece doktorunuz yeme bozukluğunun, teşhis edilmemiş bir fiziksel hastalık veya başka bir zihinsel sağlık durumu gibi bir durumla ilgili olmadığından emin olacaktır.

Aile tanı sürecinde önemli bir rol oynayabilir, çünkü yalnızca fiziksel kontroller ve kan testleri kesin bir yeme bozukluğu tanısını gösteremeyebilir. Aile ve bakıcılar, kişinin doktoruyla konuşamayacağı diğer psikolojik ve davranışsal belirti ve semptomları tanımlayabilecek konumda olabilirler. Bunlar genellikle yeme bozukluğu ile birlikte görülen endişe, depresyon veya obsesif-kompulsif davranışları içerir.

 

Bir Aile Üyesine Potansiyel Bir Yeme Bozukluğu Hakkında Yaklaşma

Aile üyenizle konuşmaya hazırlanırken ve onlarla konuşurken, yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:

• Yeme bozuklukları hakkında bilgi edinmeniz
• İhtiyaç duydukları yardım ve mevcut destek hizmetleri hakkında bilgi edinmeniz.
• Olumsuz ya da duygusal bir tepki için hazırlıklı olun. Böyle durumlarda kişi, korku ya da kafa karışıklığından etkilenebilir. Olumsuz bir tepki olması, sorun olmadığı anlamına gelmez. Endişelerinizin aile üyeniz tarafından anlaşılması birkaç girişimde gerçekleşebilir.
• Ne söyleyeceğinizi düşünün veya ne söylemeniz gerektiğine dair tavsiye almak için bir destek servisinden yardım isteyin
• Güvenli bir yer seçin ve her ikiniz de sakin olduğu bir zamanı seçin
• Sevdiklerinize onları önemsediğiniz için endişelerinizi dile getirdiğinizi söyleyin.
• Onlar adına ve sağlıkları için endişelendiğinizi bilmelerini sağlayın
• Onların duygularına ve kendi duygularınıza odaklanın
• Endişe duyduğunuz ve hakkında konuşmaya ve yardım aramaya açık olabilecekleri (örneğin, üzüldükleri ve geri çekildikleri için endişelendikleri) çeşitli davranış ve duygulara odaklanın, yeme ve vücut ağırlığındaki değişimlere dikkat edin.

Kaçınılması gereken durumlar şunlardır:

• Vücut ağırlığı, görünüm veya kişinin yedikleri hakkında yorum yapmak
• Konuyla ilgili kişilerin bir listesini vermek
• Değişime zorlamak veya aile üyelerinizi azarlamak
• Onları kandırmak veya yemeye zorlamak
• Suçlayıcı veya yargılayıcı ifadeler kullanmak.

Kaçınılması gereken ifadelere örnek olarak “Yardıma ihtiyacın var” veya “Yeterince yemiyorsun” veya “Yeme bozukluğun var” gibi “sen” ifadeleri verilebilir. Bunun yerine, "Ben senin için endişeleniyorum çünkü seni önemsiyorum" gibi yargılayıcı olmayan "Ben" ifadelerini kullanmak daha etkilidir.
 

 

Bir Aile Üyesinin Yeme Bozukluğu Olduğu Zaman Gerekli Olan Öz bakım

 

Aile üyenizin davranışları ve belirtileri sizi etkileyebilir. Üzüntü, öfke ve stres gibi çeşitli duygular hissediyor olabilirsiniz. Hatta kendinizi ihmal edilmiş hissediyor olabilirsiniz çünkü herkes aile yeme bozukluğu olan aile üyenizden bahsediyordur.

Duygularınız için destek ve yardım almak önemlidir. Aile üyenizin davranışlarından ve semptomlarından nasıl etkilendiğiniz hakkında birisiyle konuşabileceğiniz bir psikoloji servisine başvurabilirsiniz.

 

Kaynakça: https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/HealthyLiving/eating-disorders-support-for-families

 

Dilgem uzmanlarından destek almak ve randevu oluşturmak için:

+90 (216) 456 42 42
+90 (533) 165 60 94