Arkadaş edinmek, oyun oynamak ve diğer çocuklarla birlikte olmak, yetersizliği olan çocuğunuz da dahil olmak üzere tüm çocuklar için iyidir. Nasıl oyun oynayacağı ve arkadaşlık edeceği konularında çocuğunuzu destekleyebilirsiniz.

Arkadaşlık ve Oyun Oynamak Yetersizliği Olan Çocuğunuz için Neden Gereklidir?

 

Oyun ve arkadaşlıklar, yetersizliği olan çocuğunuzun her türlü beceri ve yeteneği öğrenmesine yardımcı olmaktadır. Sonuçta, çocuklar diğer çocukların fantastik öğretmenleridir. Diğer çocuklarla oyun oynamak çocuğunuzun kendisini iyi hissetmesine yardımcı olmak için mükemmeldir.

Sosyal – Duyusal Gelişim

Oyun ve arkadaşlıklar, çocuğunuzun diğer insanların ne hissettiğini paylaşma, işbirliği yapma, ne anlama geldiğini öğrenme ve diğer çocuklarla arkadaşlık kurma hakkında bilgi edinmesine yardımcı olur.

Arkadaşlar eğlencelidir ve çocuğunuzla ilgilenebilirler. Çocuğunuz destek almak için diğer çocuklara güvenebileceğini öğrenecektir.

İletişim

Çocuğunuz diğer çocuklarla birlikte konuşmanın, dinlemenin ve iletişim kurmanın yeni yollarını öğrenebilir. Diğer çocuklarla birlikte olduğunda, çocukların isteklerini ve ihtiyaç duyduklarını söylemek için “kelimeleri nasıl kullandıklarını” duyabilir ve görebilir. Bu kelimeleri kullanarak pratik yapabilir.

Çocuğunuz iletişim kurma konusunda kendisine daha fazla güven duyduğunda, diğer insanlarla daha iyi anlaşacaktır. Bazen sorunlu davranışları olursa, daha iyi iletişim becerileri çocuğunuza yardımcı olabilir.

Fiziksel Gelişim

Arkadaşları, çocuğunuzu koşma, atlama, top atma, tırmanma veya bir şeyler inşa etme gibi eğlenceli sosyal fiziksel aktivitelere katılmaya teşvik edebilir.

Fiziksel oyuna dahil olmak çocuğunuzun kas tonusunu ve kaba motor becerilerini ve kendine olan güvenini artırabilir.

Çocuğunuzun aktif olmasını zorlaştıran fiziksel bir engeli varsa, bir fizyoterapist veya ergoterapist, akranlarıyla oyunlara ve sporlara katılmanın yollarını bulmasına ve ayrıca günlük yaşamda bazı güç geliştirme aktiviteleri yapmasına yardımcı olabilir.

Yetersizliği Olan Çocuğunuzla Oyun Oynama Pratiği Yapmak

Başkalarıyla iyi bir derecede oyun oynayabilmeleri için çocukların, diğer çocukların duygularını paylaşmaları, sıra almaları, dinlemeleri ve duyarlı olmaları gerekmektedir. Çocuğunuzun bunları gündelik oyununuzda ve iletişiminizde uygulamasına yardımcı olabilirsiniz.

Çocuğunuz diğer insanlarla olan iletişiminizi ve davranışlarınızı izlerken çok şey öğrenir. Çocuğunuza, birine nasıl davranması gerektiğini göstermenize “model olma” denir. İnsanlarla konuşurken, dinlemeyi, paylaşmayı, uzlaşmayı, başkalarının bakış açısından bir şeyleri görmeyi ve empati göstermeyi modelleyebilirsiniz. Örneğin, "Evet, hadi bu şekilde yapalım" veya "Ne demek istediğini anlayamadım" gibi şeyler söyleyebilirsiniz.

Masa oyunları veya sıra almanız gereken interaktif oyunlar oynayarak, çocuğunuzun işbirliği yapmasına ve paylaşmayı öğrenmesine yardımcı olabilirsiniz.

Bir dönüş turu beklemesi çocuğunuzun pratik yapması gereken bir şeyse, beklemesini hatırlatan bilgi istemlerini kullanabilirsiniz. Örneğin, bir bekleme kartı kullanabilir veya sadece ona beklemesini hatırlatmak için elinizi kullanabilirsiniz. Örneğin komut istemlerini kısaltabilirsiniz, çocuğunuz oyun esnasında tur dönüşlerini bekleme konusunda daha iyi hale geldikçe, havaya bir el yerine, bir parmak kaldırabilirsiniz.

Oyun etkinliği olarak çocuğunuzla birlikte kitap okuyabilir, sosyal hikayeleri okuyabilir veya oyun alanında, çocuk bakımında veya anaokulunda neler olabileceğinin çizimlerini yapabilirsiniz. Ayrıca, bu durumlarla nasıl başa çıkılacağı konusunda çocuğunuzla konuşmanıza da yardımcı olabilir.

Çocuğunuzun paylaştığını, sırayla oynadığını veya herhangi bir şekilde iyi oynadığını gördüğünüzde, çocuğunuza övgü ve cesaret verebilirsiniz. Çocuğunuza davranışları hakkında tam olarak neyi sevdiğinizi söylediğinizde, tekrar bu şekilde davranması daha olasıdır. Örneğin, “Kendi sırası geldiğinde topu arkadaşına vermen güzeldi”.

Diğer Çocuklarla Oynamak

Tüm çocuklar nasıl oyun oynayacaklarını ve başkalarıyla nasıl iyi geçineceklerini öğrenmek zorundadırlar. Yetersizliği olan çocuğunuzun başkalarıyla oynamasını kolaylaştırmak adına yapabileceğiniz birkaç şey vardır.

Oyuncak ve Aktivite Seçimi

Çocuğunuz için bir oyun tarihiniz (çocukların birlikte oynamaları için ebeveynler tarafından belirlenen bir tarih ve saat) varsa, belirli oyuncakları seçerek ve tüm çocukların keyif alacağı şeyleri oynayarak işlere yardımcı olabilirsiniz. Çocuğunuzun güvenle yapabileceğini bildiğiniz bazı aktivitelere sahip olmak da iyi bir fikirdir. Çocukların kendilerine güven duyduklarında aktivitelere katılma olasılıkları daha yüksektir.

Küçük çocuklar için, yalnız başlarına, başkalarının yanında veya başkalarıyla birlikte oynama seçeneği sunan aktiviteleri tercih etmeye çalışın. Fikirler şunları içermektedir:

• Boyama ve çizim malzemeleri
• kitaplar, bloklar veya Lego gibi inşaat malzemeleri
• Müzik enstrümanları
• Yaratıcı veya dramatik oyun için aksesuarlar
• Dışarıda oyun oynamak veya yürüyüşe çıkmak.

Oyun Alanı Oluşturmak

Çocukları birlikte oynamalrı için evinize davet ediyorsanız, onlar için bir oyun alanı oluşturmak işlerin iyi gitmesine yardımcı olabilir. Çok sıkışık olmayan geniş bir alan, çocukların birlikte ya da tek başlarına oynayabilmeleri için farklı alan ve aktivite fırsatları sunar.

Gerektiği Durumlarda Yardım Etmek

Bazen bir adım atmanız ve çocuğunuzun zor durumlarla baş etmesine yardımcı olmanız gerekebilir. Çocuğunuza duygularını anlamasına yardımcı olacak bazı kelimeler öğretebilirsiniz, bu onlara yardımcı olabilir. Örneğin, “Arkadaşın oyuncağını aldı. Sanırım biraz öfkeli gibi görünüyorsun. Öfkeli hissetmene gerek yok. Nasıl yardımcı olabileceğime bir bakalım”.

Ayrıca çocuğunuza oyun oynamakla ilgili bazı temel soruları ve cümleleri de öğretebilirsiniz. Örneğin, "Ben de oynamak istiyorum", "Bunu birlikte deneyebilir miyiz?" veya "Bunu yapmanızdan hoşlanmıyorum".

Karıştırma ve Eşleştirme

Çocuğunuzun hem daha büyük hem de daha küçük yaşta olan çocuklarla, aynı yaştaki çocuklarla ve yetersizliği olan ve olmayan çocuklarla birlikte olması harikadır. Bu durum ona çeşitli deneyimler yaşama şansı verebilir.

Oyun Oynamak Plana Uygun Gitmezse

Her şey muhtemelen plana göre gitmeyebilir. Hepimiz tanıştığımız herkesle arkadaş olamayız veya tanıdığımız herkesle iyi anlaşamayız. Çocuğunuzun göz ardı edilmesi veya dışlanmış bırakılması veya birisine kötü davranması konularında endişelenmeniz normaldir.

Diğer çocuklarla oyun oynamasını olabildiğince eğlenceli ve neşeli hale getirebilirseniz, çocuğunuz muhtemelen bunu tekrardan yapmak isteyecektir.

Diğer çocuklarla oynamanın fiziksel ve duygusal enerji gerektirdiğini, bu nedenle çocuğunuzun büyük bir oyun seansından sonra yalnız zaman geçirmesi gerekebileceğini unutmayın. Zamanla diğer çocuklarla oynamayı iyileştirdikçe, doğal olarak güven kazanacaktır.

Oyunu Anlamak

Çocuğunuzun oyun oynama ve arkadaş edinme şekli ilk yıllarında değişecektir. Yaratıcılık, esneklik ve problem çözme gibi farklı yaş ve aşamalarda, oyundan farklı şeyler öğrenir. Çocuğunuz ne kadar fazla oyun oynarsa, oyunların nasıl oynanacağını o kadar iyi öğrenebilir.

Yalnız oyun, çocukların kendi başlarına oynadıkları ve başkalarının yaptıklarına dikkat etmediği oyun türüdür. Bu aşama tipik olarak 15-17 aya kadar sürer. Yetersizliği olan çocuklar için daha uzun süre olması oldukça normaldir.

Paralel oyun, çocukların birbirleriyle birlikte ve aynı oyuncaklarla oynamasıdır. Bu aşama tipik olarak 18-24 ayda başlar, ancak yetersizliği olan çocuklar için bu aşama biraz daha geç başlayabilir.

İlişkisel oyun, çocukların bir şeyler yaptıkları ve paylaştıkları, birbirlerine bir şeyler verdikleri veya diğer çocukların bu oyuna katıldıkları oyun türüdür. Bu genellikle yaklaşık üç yaştan itibaren başlar, ancak yetersizliği olan çocuklar için bu aşama biraz daha geç başlayabilir.

İşbirlikçi oyun, çocukların aktivite yapmak için bir araya gelip bir şeyi bitirmek için birlikte çalıştıkları zamandır. Ayrıca kurallar oluşturmak veya oyunu kendi kurallarıyla oynamak da bu aşamada görülebilir. Bu genellikle üç-dört yaşlarında itibaren başlar, ancak yetersizliği olan çocuklar için bu aşama biraz daha geç başlayabilir.

 

Kaynakça: https://raisingchildren.net.au/disability/school-play-work/play-friends/play-friendship-disability